نخستوزیر اسرائیل روز یکشنبه با اشاره به برنامه هستهای جمهوری اسلامی گفت با «تفاهمهای محدودتر» در مورد این برنامه یا آنچه «توافق در مقیاس کوچکتر» نامیده میشود مخالف است زیرا «در خدمت اهدافمان نیست.»
بنیامین نتانیاهو که در جلسه هفتگی کابینه اسرائیل سخن میگفت، افزود اسرائیل بارها به مقامات آمریکایی اعلام کرده که مخالف توافق با جمهوری اسلامی از جمله برجام است که به گفته او راه را برای دستیابی ایران به بمب هستهای هموار میکند و صدها میلیون دلار در اختیار جمهوری اسلامی قرار میدهد.
به گفته او، توافق هستهای با جمهوری اسلامی مانع از دستیابی «این رژیم» به جنگافزار هستهای نمیشود.
نتانیاهو بار دیگر هشدار داد اسرائیل برای «دفاع از خود در برابر تجاوزگری ایران چه در زمینه برنامه هستهای و چه در زمینه گروههای نیابتی تروریستیاش» هر آنچه لازم باشد انجام خواهد داد.
این در حالی است که شامگاه شنبه یک قانونگذار ارشد مجلس اسرائیل گفته بود چنانچه ایران و ایالات متحده به نوعی تفاهم برسند که «شامل نظارت دقیق بر برنامه هستهای ایران» باشد، اسرائیل میتواند این تفاهم را بپذیرد.
یولی ادلشتاین، رئیس کمیته امور خارجی و دفاعی مجلس اسرائیل (کنست)، روز شنبه ۲۷ خرداد در گفتوگویی با «کانال۱۲» اسرائیل گفت: «این بیشتر شبیه به توافق کوچک یا یک یادداشت تفاهم است و گمان میکنم اگر نظارت واقعی وجود داشته باشد، اسرائیل میتواند با آن کنار بیاید.»
جدیدترین اظهارات نتانیاهو در حالی است که خبرگزاری رویترز روز جمعه به نقل از یک دیپلمات غربی هشدار داده بود یکی از اهداف اصلی رسیدگی به پرونده هستهای ایران، بازداشتن اسرائیل از حمله احتمالی به این کشور است. این مقام غربی تصریح کرده بود: «چنانچه ایرانیها اشتباه محاسباتی انجام دهند، احتمال پاسخ شدید اسرائیل چیزی است که ما میخواهیم از آن جلوگیری کنیم.»
مواضع آمریکا
تونی بلینکن، وزیر امور خارجه ایالات متحده، پیشتر گزارشها مبنی بر «توافق ایالات متحده و جمهوری اسلامی برای محدود کردن برنامه هستهای جمهوری اسلامی» در قبال آزادی گروگانهای آمریکایی در بازداشت را «نادرست» خوانده است.
به گزارش صدای آمریکا، وزیر امور خارجه ایالات متحده گفت که گزارش مربوط به رسیدن به توافق برای محدود کردن برنامه هستهای جمهوری اسلامی و آزادی شهروندان آمریکایی «نادرست» است. او با این وجود انجام مذاکرات غیرمستقیم با جمهوری اسلامی از طریق عمان را - که موضوعات هستهای، تحریم های ایالات متحده، و بازداشتشدگان آمریکایی را پوشش میدهد - تایید کرد.
آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا، روز پنجشنبه ۱۸ خرداد در گفتوگویی با الشرقنیوز در ریاض گفت در حال حاضر تمرکز واشنگتن بر روی برجام نیست.
به گفته بلینکن، دولت بایدن از همان روز اول به دنبال بازگشت متقابل به برجام بود و شرکای اروپایی واشنگتن و همچنین روسیه و چین تلاش زیادی در این راستا انجام دادند. اما ایران یا نتوانست و یا نخواست اقدامات لازم برای بازگشت به تعهدات برجامی را انجام دهد.
بلینکن افزود: «دیپلماسی همچنان بهترین راه تضمین پایدار، قابل تایید، و موثر برای جلوگیری از دستیابی ایران به جنگافزار هستهای است و دولت بایدن همچنان از دیپلماسی استقبال میکند اما در عین حال بسیار مصمم است علیه اقدامات خطرناک و بیثباتکننده ایران بایستد.» او همچنین با تکرار هشدار مقامات آمریکا، از جمله جو بایدن، گفت که همه گزینهها برای جلوگیری از دستیابی ایران به جنگافزار هستهای روی میز است.
آمریکا پس از آغاز اعتراضات مردمی در ایران، گفته است که احیای برجام در اولویت دولت بایدن قرار ندارد.
از سوی دیگر، یک مقام کاخ سفید روز جمعه در مصاحبهای مکتوب با بخش فارسی صدای آمریکا از جمهوری اسلامی خواست «گامهایی برای تنشزدایی» بردارد.
این مقام کاخ سفید تصریح کرد: «ما از ایران میخواهیم که گامهایی برای تنشزدایی بردارد، که شامل اقداماتی برای مهار برنامه هستهایش است. ما از ایران میخواهیم که اقدامات بیثباتکننده در منطقه، از جمله حمایتش از گروههای نیابتی که حملات را انجام میدهند، متوقف کند. ما از ایران میخواهیم که حمایت خود از جنگ روسیه علیه اوکراین را متوقف کند.»
همچنین متیو میلر، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا، روز پنجشنبه در نشست خبری روزانه خود گفته بود: «توافق هستهای، خواه موقت یا غیر موقت، خبری نادرست و گمراه کننده است.»
میلر تصریح کرده بود هدف اصلی سیاست ایالات متحده تضمین این مهم است که جمهوری اسلامی هرگز به سلاح هستهای دست پیدا نکند. او افزوده بود دیپلماسی به عنوان راه ارجح برای دستیابی به این هدف تلقی میشود، اما ایالات متحده برای همه گزینهها و موارد احتمالی آمادگی دارد.