در آستانه برگزاری مراسم چهلم کشته شدن مهسا امینی در بازداشت، اعتراضات دانشجویی دستکم در ۲۰ دانشگاه ایران در جریان است و معترضان علیه رهبر جمهوری اسلامی شعار میدهند. همچنین گزارشها حاکی از تجمع آتشنشانها در مشهد است.
بر اساس گزارشهای ویدئویی، اعتراضات دانشجویی روز سهشنبه ۳ آبان دستکم در دانشگاههای علامه، بهشتی، الزهرا، دانشگاه آزاد واحد جنوب تهران، دانشکده فنی و ادبیات دانشگاه تهران، یادگار، ولیعصر، آزاد پونک، و آزاد شهر قدس (قلعه حسن خان) در استان تهران، دانشگاه فردوسی مشهد، علوم پزشکی همدان، و دانشگاههای دامغان، شهرکرد، قم، چمران (جندیشاپور) اهواز، حکیم سبزوار، اردبیل، یزد، و کرمان جریان داشته است.
در حالی که مقامات حکومتی سعی کردهاند اعتراضات سراسری ایران را حرکتی علیه افراد متدین نشان دهند و در روزهای آغازین اقداماتی از جمله «کشیدن چادر از سر زنان» را به معترضان نسبت دادند، تصاویر منتشر شده نشان میدهد در میان معترضان و همچنین در شعارنویسیهای شبانه، زنان و دختران چادری حضور فعال دارند.
در ویدیویی که روز سهشنبه منتشر شده دختران دانشآموز دیده میشوند که با برداشتن مقنعه اجباری در کنار یک نوازنده خیابانی در حال همصدایی با ترانه «سلطان قلبها» هستند.
یک عضو شورای مرکزی هیئت الزهرا، در دانشگاه شریف، از این هیئت اعلام برائت کرد.
مرتضی شاکر پس از برخوردهای حکومتی با اعتراضات دانشجویان این دانشگاه، در توییتی این هیئت را «ضد دانشجویی» نامید و نوشت: «بابت تکتک لحظاتی که در این تشکل فعالیت کردهام، شرمندهام و از دانشجویان عذرخواهی میکنم.»
دانشجویان معترض در دانشگاه «علامه طباطبایی» با نشان دادن نمادین یک کودک کشته شده در کفن، در حالی که بر زمین پای میکوبند، شعار میدهند: «غرق خون این وطن، کودکان در کفن.»
در دانشگاه «شهید بهشتی» دانشجویان شعار میدهند: «بسیجی با خاک ایران دیگه بای بای!»
دانشجویان در شهرکرد، مرکز استان چهار محال و بختیاری، دانشجویان شعار دادند: «هر یه نفر کشته شه، هزار نفر پشتشه»
در دانشگاه چمران (جندی شاپور) اهواز دهها دانشجوی معترض شعارهای «آهای آهای نشستهها، مهسای بعدی از شماست» و «آزادی آزادی آزادی» دادند.
در دانشگاه علامه طباطبایی تهران، شمار قابل توجهی از دانشجویان که در میان آنها برخی دختران حجاب بر سر نداشتند، شعار دادند: «امسال سال خونه، سید علی سرنگونه.»
دانشجویان دانشگاه الزهرا در تهران، در مقابل بسیجیها ترانه «برای آزادی» شروین حاجیپور را که به نمادی از اعتراضات سراسری جاری در ایران تبدیل شده، همخوانی کردند.
در دانشگاههای قم دانشجویان دختر و پسر با بردن غذاهایشان به محوطه باز دانشگاه، در کنار هم غذا خوردند. در دانشگاه دامغان نیز دانشجویان تفکیک جنسیتی سالن غذاخوری را شکستند.
در اردبیل دانشجویان با غذا خوردن در یک سالن مشترک، شعار «آزادی آزادی آزادی» دادند.
در دانشگاه فردوسی مشهد، دهها دختر و پسر دانشجو در سالن غذا خوری در کنار هم شعار «آزادی آزادی آزادی» سر دادند.
دهها دانشجو در دانشگاه علوم پزشکی همدان، در حالی که شماری از دختران مقنعههای خود را از سر درآوردهاند و بالای سر میچرخانند، شعار «آزادی آزادی آزادی میدهند.
در دانشگاه آزاد واحد پونک تهران نیز دانشجویان برای آزادی شعار دادند.
یک گزارش ویدئویی که از داخل اتوموبیل در حال گذر گرفته شده، حضور پرشمار نیروهای یگان ویژه را در حوالی دانشگاه آزاد واحد جنوب تهران نشان میدهد. در شرح ویدئو نوشته شده، «در دانشگاه را به روی دانشجوها بسته بودند» و «دانشجوها داشتند فرار میکردند.
- وضعیت بازداشتشدگان
منابع حقوق بشری میگویند در شش هفته گذشته بیش از ۱۳ هزار و ۳۰۰ تن بازداشت شدهاند، اما فقط هویت ۱۰۰۲ تن از آنها مشخص شده است.
گزارشهای پیشین از تجمع خانوادههای افراد بازداشتشده در مقابل زندانها برای خبر گرفتن از آنها حکایت داشتهاند.
فاطمه سپهری، شیرزنی است از تبار گردآفرید. ملت ایران، او و همه شیرزنان و دلیرمردان در بند را آزاد خواهد کرد.
برخی از بازداشتشدگان، از جمله حسین رونقی، پس از آتشسوزی در اوین، هنوز با خانوادههای خود تماس نگرفتهاند و این موضوع نگرانیها را افزایش داده است.
پدر آرش صادقی، در توییتی اعلام کرده که برای پیگیری وضعیت این فعال حقوق بشر به مقابل زندان (اوین) مراجعه کرده، اما به او جواب ندادهاند.
او با تأکید بر این که «آرش تنها نیست»، از «مجید توکلی و حسین رونقی» به عنوان نمونه هایی از دیگر زندانیان سیاسی نام برده که با خانوادههایشان تماس نداشتهاند.
جواد حیدریان، روزنامهنگار در ایران، با اعلام خبر آزادی امین حیدریان و مسعود قلندری، در توییتی نوشت، دوشنبه شب «امین در زندان دچار تشنج شدید شده و در بهداری زندان نتوانستهاند آسیب وارده را جبران کنند» و او را را پس از انتقال به بیمارستان یاسوج «مثلا آزاد» کردهاند.
او با انتشار تصویری از امین حیدریان در بیمارستان، اعلام کرد که «کتفش به مدت ۲۴ ساعت بعد از تشنج از جا در رفته و درد جانکاهی داشته، به غیر از مشکلات جسمی و روحی ناشی از زندان»، اما با وجود این «حتی به خانوادهاش اطلاع ندادند» بلکه یک زندانی دیگر در تماسی با پدرش خبر داده که «برای امین چنین اتفاقی افتاده» است.
روز دوشنبه، دختر فاطمه سپهری، زندانی سیاسی در مشهد، نیز اعلام کرد که مادرش پس از وخامت حال جسمی به بیمارستان منتقل شده و از آن جا به زندان وکیلآباد مشهد انتقال یافته است.
شاهزاده رضا پهلوی، در توییتی فاطمه سپهری را «شیرزنی از تبار گردآفرید» توصیف کرد و گفت: «ملت ایران، او و همه شیرزنان و دلیرمردان در بند را آزاد خواهد کرد.»
- اعتراضات شهری
در کرج، محدوده چهارراه طالقانی، دختران دانشآموز بدون حجاب در مقابل یک نوازنده ایستادهاند و ترانه «سلطان قلبها» را همخوانی میکنند. این ویدئو با شرح «به یاد نیکا شاکرمی» منتشر شده است.
تصاویر منتشر شده در اطراف میدان «امام حسین» در تهران نشان میدهد شماری از شهروندان در خیابان راهپیمایی میکنند و شعار میدهند. این اقدام با بوق زدن ممتد از سوی رانندهها حمایت میشود.
همچنین زنان در مترو تهران شعار «مرگ بر دیکتاتور» و «بسیجی جیرهخور ...» دادند.
در مشهد نیز، روز سهشنبه شماری از آتشنشانها در اعتراض به کم بودن دستمزد خود تجمع و تحصن برگزار کردند.
- امنیتی شدن فضا و به خطر افتادن امنیت کاربران مشاغل مرتبط با اینترنت
گروه هزاردستان با انتشار بیانیهای اعلام کرد که در پنجمین سال فعالیت مسیریاب «بلد»، با وجود «بیش از ۱۰ میلیون کاربر فعال روزانه» با دهها تن از کارکنان خود خداحافظی میکند، چرا که علاوه بر بسته ماندن «راههای جذب سرمایه»، در شرایط موجود توان محافظت از حقوق کاربران خود را ندارد.
در این بیانیه تأکید شده است: «ضمن نگرانی بابت محدودیتهای اعمال شده بر اینترنت و امنیتیتر شدن فضا، آینده اینترنت در کشور چندان قابل پیشبینی نیست و برخی برخوردها به خصوص در ماههای اخیر ما را در درستی راهی که در پیش گرفته بودیم و توانایی خود در حفاظت از حقوق کاربران به شک انداخته است.»
- ادعای قوه قضاییه
به گزارش ایرنا، سخنگوی قوه قضاییه با ادعای اتهام «جاسوسی» برای شهروندان فرانسوی بازداشتشده در جریان اعتراضات سراسری ایران، آن را «یک پرونده مهم» خواند که «ابعاد آن نیاز به کار فشرده دارد.»
مسعود ستایشی گفت که اتهام آنها «اجتماع و تبانی به قصد ارتکاب جرم علیه امینیت ملی ایران و جاسوسی» است.
بنیاد عبدالرحمن برومند، اعلام کرده، یک زندانی عادی به نام «ایوب سبزی» که پس از آتشسوزی زندان اوین، به زندان تهران بزرگ منتقل شده بود، اکنون در محلی نامشخص در اختیار وزارت اطلاعات است و «درباره شکنجه و گرفتن اعتراف اجباری از او هشدار» داده است.
این نهاد حقوق بشری با تأکید بر این که وزارت اطلاعات با پرونده سرقت ارتباطی ندارد، یادآور شده که «این موضوع و سابقه رفتار نهادهای امنیتی و قضایی جمهوری اسلامی، احتمال گرفتن اعتراف اجباری و شکنجه را در پی فاجعه آتشسوزی زندان اوین، تقویت میکند.»
روز سهشنبه، رئیسکل دادگستری استان کردستان از پایان مراحل قضایی برای «۱۱۰ نفر» از شرکتکنندگان در اعتراضات سراسری یکماه اخير در این استان و «صدور كيفرخواست» برای آنها خبر داد.
به گزارش خبرگزاری «میزان» وابسته به قوه قضائیه جمهوری اسلامی، حسین حسینی علت این تعجیل در اعزام بازداشتیها از دادسرا به دادگاه و صدور کیفرخواست برای آنها را دستورات هفته گذشته علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی ایران و غلامحسین محسنی اژهای، رئیس دستگاه قضایی اعلام کرد.
در حالی که اعتراضات در ایران در واکنش به جان باختن مهسا امینی در بازداشت گشت ارشاد از روز ۲۶ شهریور آغاز شد و با وجود گذشت شش هفته هنوز در نقاط مختلف کشور به ویژه دانشگاهها ادامه دارد، مقامات جمهوری اسلامی تلاش میکنند تا حد امکان از اتهام کشتن معترضان شانه خالی کنند و در مقابل به دستگیریهای خشن روی آوردهاند.
- اعتراضات سراسری
دور جدید اعتراضات از ۲۵ شهریور آغاز شده و در همه استانهای کشور جریان داشته است.
در جریان این دور اعتراضات که پس از مرگ تحت بازداشت مهسا (ژینا) امینی از سر گرفته شده است، تا کنون شعارهایی از جمله «مرگ بر خامنهای»، «مرگ بر دیکتاتور»، «زن، زندگی، آزادی»، «خامنهای قاتله، حکومتش باطله»، «فتنه ۵۷، عامل هر فلاکت»، «این آخرین پیامه، هدف خود نظامه»، «آذربایجان بیدار است، حامی کردستان است»، «کردستان، چشم و چراغ ایران»، «کشتن برای روسری، تا کی چنین خاک بر سری»، «نه روسری، نه توسری، آزادی و برابری»، «فکر نکنید امروزه، قرار ما هرروزه»، «وای به روزی که مسلح شویم»، «رضا شاه، روحت شاد» داده شده است.
مهسا امینی ۲۲ ساله که به همراه خانوادهاش از سقز به تهران سفر کرده بود، ۲۲ شهریور توسط گشت ارشاد بازداشت و به مرکز پلیس امنیت اخلاقی، مشهور به بازداشتگاه وزرا منتقل شد. او ساعاتی بعد با آمبولانس به بیمارستان کسری برده شد و در بخش مراقبتهای ویژه بستری شد و ۲۵ شهریور جان باخت.
* صدای آمریکا در حال حاضر نمیتواند صحت همه ویدیوها و گزارشها را به طور مستقل تأیید کند.