مجله نیویورکر روز یکشنبه در مقالهای به قلم رابین رایت مینویسد که ابراهیم رئيسی، رئیس جمهوری جدید ایران، در حال سرکوب زنان، مسلح کردن روسیه، و رفتاری خصمانه با آمریکا در زمینه دیپلماسی هستهای است.
نویسنده مقاله با اشاره به مرگ مهسا امینی در حین بازداشت در «گشت ارشاد» مینویسد پلیس امنیت اخلاقی او را بدون هیچ هشداری، به دلیل پوشیدن «لباس نامناسب» دستگیر کرد. پلیس او را به یک مرکز فرستاد که به زنان آموزش میدهد چگونه از قوانین سختگیرانه پوشش جمهوری اسلامی پیروی کنند. پلیس به برادرش گفت که او اواخر همان شب آزاد خواهد شد. اما او آزاد نشد.
انتشار خبر مرگ مهسا امینی آتش مخالفتهای دیرین مردم با حکومت را در ایران را روشن کرد.
در شهرهای بزرگ و شهرهای کوچک، هزاران زن و مرد در حالی که پوسترهای حاوی عکس مهسا امینی را در دست داشتند گرد هم آمدند و خواستار تغییرات شدند، تغییراتی فراتر از محدودیتهای حجاب.
جمعیت غرش کرد: مرگ بر ظالم!
برخی جرأت کردند و خواستار مرگ آیتالله علی خامنهای شدند که از سال ۱۹۸۹ رهبر جمهوری اسلامی ایران بوده است. پلیس تلاش کرد با گاز اشکآور و تفنگ ساچمهای جمعیت را مهار کند. ده روز پس از مرگ امینی، حداقل سی معترض در بدترین اعتراضات ایران از سال ۲۰۱۹ تاکنون کشته شدهاند. برخی گزارشها تعداد آنها را بسیار بیشتر میدانند.
اعتراضات علیه حکومت جمهوری اسلامی، به سراسر خاورمیانه، اروپا و آمریکای شمالی گسترش یافته است. معترضان در مقابل ساختمان سازمان ملل متحد در نیویورک نیز خواستار برکناری ابراهیم رئیسی شدند.
رئیسی در بحبوحه اعتراضات روزافزون بینالمللی به مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویورک رسید که اولین سفر او به آمریکا بود. رئیسی در جریان سخنرانی آتشین خود در سازمان ملل، با عصبانیت عکس بزرگی از قاسم سلیمانی، فرمانده سابق نیروی قدس سپاه را که در حمله پهپادی آمریکا در زمان ریاست جمهوری دونالد ترامپ کشته شد، در دست گرفت و آن را تکان داد. رئیسی خواستار محاکمه ترامپ برای این قتل شد تا از این پس به گفته او ظلم خاموش شود و عدالت برقرار شود.
رئیسی در سخنرانیهایی در نیویورک و در جلساتی با کارشناسان اندیشکدهها و مدیران رسانهها و در یک کنفرانس مطبوعاتی با عصبانیت مدعی شد که پلیس آمریکا در مقایسه با یک مرگ در ایران، به مراتب مسئول مرگ غیرنظامیان بیشتری است.
رابین رایت در ادامه مینویسد رئیسی روز پنجشنبه به من و گروه کوچکی از روزنامه نگاران گفت: «چند بار در ایالات متحده، مردان و زنان هر روز به دست نیروهای مجری قانون کشته میشوند؟» رایت مینویسد صدای رئیسی آنقدر بلند و بلندتر میشد که شنیدن ترجمه انگلیسی از طریق هدست ما اغلب سخت بود.
این مقاله میگوید:«امروز ایران تنها چند هفته یا حتی چند روز با توانایی داشتن مواد برای بمب هستهای فاصله دارد. اتحادیه اروپا نیز میگوید که در واقع خواستههای جدید ایران در این ماه باعث بنبست در مذاکرات احیای برجام شده است.
مقاله مجله نیویورکر میگوید که ابراهیم رئیسی در چند جبهه، به طرز وحشیانهای آونگ سیاست ایران را به سمت سیاستهای بیگانههراسی و لفاظیهای ناشناختهای که در روزهای آغازین انقلاب ۱۳۵۷ دنیا شاهد آن بود، برگردانده است.
رابین رایت، نویسنده مقاله میگوید که از رئیسی در مورد پهپادهای ایرانی که دولتش به روسیه فروخته و شروع به ایجاد تغییر در میدان نبرد اوکراین کرده است، پرسیدم. هواپیماهایی با بال دلتا - که با رنگ های ملی روسیه رنگآمیزی شدهاند - و هویتزرها و سایر تجهیزات مهم را در اطراف خارکیف منهدم کردهاند.
رئیسی در پاسخ گفت: «من معتقدم که هر کمکی میتوان کرد، هر کمکی که برای پایان دادن به جنگ از آن استفاده سازنده کرد.»
اما مرگ مهسا امینی خشم بسیاری از کشورهای دیگر را در جریان مجمع عمومی سازمان ملل برانگیخت. جو بایدن، رئيس جمهوری آمریکا در سخنرانی روز چهارشنبه خود در سازمان ملل با معترضان ایرانی ابراز همبستگی کرد. او خطاب به بیش از صد و پنجاه رهبر جهان گفت: «امروز ما در کنار شهروندان شجاع و زنان شجاع ایران ایستادهایم که در حالی که برای تامین حقوق اولیه خود تظاهرات میکنند.»
هفته گذشته، آمریکا تحریمهای جدیدی را علیه پلیس امنیت اخلاق ایران اعمال کرد و به شرکتهای آمریکایی اجازه داد تا برای ارائه خدمات اینترنتی از تحریمها عبور کنند تا ایرانیها آزادانه به اطلاعات آنلاین دسترسی داشته باشند. با بالا گرفتن اعتراضات، جمهوری اسلامی دسترسی به اینترنت را قطع کرد.
وزیر امور خارجه آلمان نیز سرکوب تظاهرات ایران را «حملهای به بشریت» خواند و آن را محکوم کرد. رئیس جمهور شیلی نیز از جهان خواست به یاد مهسا امینی، «تلاشها را برای توقف خشونت علیه زنان، چه در ایران، بسیج کنند.»
اما در این بین ابراهیم رئیسی روز شنبه، همزمان با گسترش اعتراضات و بروز آنها در بیش از ۳۱ استان ایران، قول داد که با آنچه او «اغتشاش» خواند، قاطعانه برخورد کند.