با گذشت یک ماه از کشته شدن مهسا امینی در بازداشت نیروی انتظامی و آغاز اعتراضات سراسری در ایران، گزارش‌ها در روز دوشنبه ۲۵ مهر حاکی از تداوم اعتراضات در چند شهر، اعتصابات در فولاد نی‌ریز یزد و آژیر خطر در زندان غزل‌حصار است.
شاهزاده رضا پهلوی روز دوشنبه با انتشار پیامی ضمن بازنشر یک طومار آنلاین برای «آزادی زندانیان سیاسی، فعالین مدنی، هنرمندان، نمایندگان اقلیت‌های مذهبی و قومی، فعالان کارگری و دیگران» و «اخراج مقامات جمهوری اسلامی»، از ایرانیان خارج از کشور خواست که «به اتحاد و سازماندهی در حمایت از مردم داخل ایران ادامه دهند.»
او این «طومار آنلاین» را نمونه دیگری برای به کارگیری «قدرت و تاثیر بزرگ» مردم برای وادار کردن «دموکراسی‌های پیشرو جهان به اقدام عملی برای آزادی و دموکراسی در ایران» توصیف کرد.
این کارزار اینترنتی که خطاب به سران هفت کشور صنعتی و برای درخواست «اخراج مقامات جمهوری اسلامی» از این کشورها و «آزادی زندانیان سیاسی و مدنی از زندان‌های ایران» به‌راه افتاده، مورد توجه کاربران قرار گرفته است و ده‌ها هزار نفر آن را امضا کرده‌اند.
اتحادیه اروپا روز دوشنبه ۲۵ مهر تحریم‌های تازه‌ای علیه جمهوری اسلامی به دلیل نقض حقوق بشر وضع کرد.
سازمان پلیس امنیت اخلاقی و رئیس آن، وزیر اطلاعات، رئیس پلیس امنیت سایبری، و سازمان بسیج مستضعفین از جمله تحریم‌شدگان هستند.
پوران ناظمی، فعال حقوق بشر، روز دوشنبه در گفت‌وگویی با صدای آمریکا مأموران زن در یگان ویژه را خطاب قرار داد و گفت: «آیا شمایی که می‌بینید یکی از همکارانتان از افراد همین گارد دختر جوانی را در خیابان مورد تعرض و دستمالی قرار می‌دهد، فکر می‌کنید در راهرو و آسانسور تنها باشید، به شما رحم می‌کند؟»
خانم ناظمی مأموران زن حاضر در یگان ویژه نیروی انتظامی را «بی‌بته و بی‌اعتقاد» خواند و از آنها پرسید: «در قوانینی که شما را نصف مرد می‌دانند آیا وقتی می‌روید نزد فرمانده‌تان شهادت یا گزارشی بدهید یک مرد هم باید بیاید تأییدتان کند؟ آن جا هم شما را نصف مرد حساب می‌کنند؟»
روز دوشنبه همچنین علی‌اصغر سپهری، برادر فاطمه سپهری، از تماس این فعال سیاسی زندانی با خانواده‌اش خبر داد.
فاطمه سپهری به دخترش گفته همچنان در سلول انفرادی است و «شرایط انفرادی باعث بالا رفتن فشار خونش شده است.»
خانم سپهری ۳۰ شهریور با حمله حدود ۱۵ مأمور امنیتی به خانه‌اش در مشهد بازداشت شد. او به بیماری‌های فشار خون و دیابت مبتلا است و هنگام بازداشت در حال سپری کردن دوره درمان جراحی دست چپش بود.
- تداوم اعتراضات
بنا بر گزارش‌ها، اعتراضات در روزهای گذشته «به صورت گسترده در شهرهای مختلف ادامه داشته» اما به دلیل قطعی و اختلال اینترنت ویدئوهای کمتری از آنها انتشار یافته است.
در ویدیویی که مخاطبان به صدای آمریکا فرستاده‌اند جو سنگین امنیتی و حضور نیروهای حکومتی در منطقه نارمک در روز دوشنبه ۲۵ مهر دیده می‌شود:
در این گزارش شهروندی که مربوط به اعتراضات روز شنبه است اما ویدئوی آن دوشنبه منتشر شده، بازداشت خشونت‌آمیز یک معترض در اردبیل را مشاهده می‌کنید:
یک گزارش ویدئویی منتسب به اعتراضات مردمی در یزد، تصاویری از مقاومت شهروندان معترض در مقابل نیروهای حکومتی را نشان می‌دهد که عقب‌نشینی خودرو یگان ویژه را موجب می‌شود.
در همین حال گزارش‌های تصویری نشان می‌دهند که حوض پارک ملت مهاباد روز دوشنبه در اعتراض به کشتار و سرکوب معترضان به رنگ خون درآمد.
همچنین، گزارش‌هایی مبنی بر آغاز اعتصابات در مجتمع فولاد نی‌ریز یزد انتشار یافته است.
- گزارش اختصاصی صدای آمریکا از وضعیت زندانیان اوین در رجایی‌شهر
۴۸ زندانی اوین که روز یکشنبه به قرنطینه زندان رجایی‌شهر در استان البرز انتقال داده شده‌اند، در بلاتکلیفی به سر می‌برند و «بسیاری از آنها حال خوبی ندارند و امکانات درمانی هم نیست.»
بنا بر گزارش رسیده به صدای آمریکا در روز دوشنبه به نقل از یاشار تبریزی، فعال مدنی زندانی، گارد زندان «دست و پای این زندانیان را بسته و آنها را کتک زده» است. بنا بر این گزارش، محمودی، رئیس اندرزگاه هشت اوین، یکی از کسانی بوده که «خودش شخصا کتک می‌زده.»
یاشار تبریزی، یکی از این افراد که می‌گوید «سر و پای خودش» بر اثر ضرب و جرح مقامات زندان شکسته، می‌گوید، «جنازه کشته‌شده‌ها خیلی بیشتر از آن چه اعلام شده، و حداقل ۱۱ نفر است.»
روز یکشنبه نیز گزارشی از تماس یک زندانی سیاسی محبوس در اوین با خانواده‌اش به صدای آمریکا رسید که شمار کشته‌شده‌ها را «۱۵ نفر» اعلام کرده بود.
- اعتراضات دانش‌آموزی
شماری از دختران دانش‌آموز سنندجی روز دوشنبه با برداشتن مقنعه‌های اجباری شعار «مرگ بر دیکتاتور« دادند.
- اعتراضات دانشجویی
دانشجویان علوم پزشکی تهران روز دوشنبه در برابر لباس‌شخصی‌هایی که خواستار تفکیک جنسیتی بودند، مقاومت کردند.
در دانشگاه آزاد شهرکرد، دانشجویان معترض شعار می‌دهند: «هر یه نفر کشته شه، هزار نفر پشتشه»
دانشجویان دانشگاه خلیج فارس در بوشهر، روز دوشنبه در تجمعی اعتراضی شعار دادند: «دانشجو، کارگر، اتحاد، اعتصاب.»
در اردبیل، دانشجویان علوم پزشکی و پرستاری در بیمارستان «امام خمینی» تجمع اعتراضی برگزار کردند و با حمله نیروهای لباس شخصی مواجه شدند. معترضان در مقابل نیروهای حکومتی حمله‌کننده شعار «بی‌شرف بی‌شرف» می‌دهند.
- آژیر خطر در زندان قزل‌حصار
در پی وقایع روز گذشته در زندان اوین، گزارش‌ها در روز دوشنبه حاکی از ایجاد تشنج در زندان قزل‌حصار در استان البرز است.
کانون حقوق بشر ایران، در گزارشی اعلام کرد: «امروز دوشنبه ۲۵ مهر حدود ۵۰ مامور گارد ویژه بالای سقف زندان رفته و اسلحه‌هایشان را رو به زندانیان در هواخوری گرفته‌اند. رئیس زندان هم با وینچستر شروع به شلیک هوایی کرده و زندانیان شعار "مرگ بر خامنه‌ای" داده‌اند. »
- تماس کوتاه حسین رونقی با مادرش
حسن رونقی، برادر حسین رونقی، در توییتی خبر داد که این فعال حقوق بشر زندانی، با مادرش تماس کوتاهی داشته است.
او به نقل از مادرش نوشت: «حسین به سختی می‌توانست حرف بزند و فقط توانست چند کلمه‌ای حرف بزند.»
حسین رونقی در ویدئویی که پیش از بازداشت او انتشار یافت، اعلام کرده بود که به محض بازداشت اعتصاب غذای خشک می‌کند و پس از زندانی شدن نیز به مادرش گفته که هر دو پای او را زیر شکنجه شکسته‌اند.
- اظهارات مقامات جمهوری اسلامی
سخنگوی قوه قضاییه جمهوری اسلامی بدون اعلام دقیق زمان، خبر داد که در اعتراضات سراسری یک ماه اخیر، نیروهای نظامی و امنیتی «بیش از هزار نفر» را در یک روز بازداشت کرده‌اند.
مسعود ستایشی مدعی شد که اکنون این تعداد آزاد شده‌اند. آمار دقیقی از شمار بازداشت‌شدگان در جریان اعتراضات سراسری ایران در یک ماه گذشته اعلام نشده است.
مقامات جمهوری اسلامی تا کنون آمار دقیقی از تعداد و وضعیت بازداشتی‌ها ارائه نداده‌اند و نهادهای ناظر بین‌المللی با ابراز نگرانی در مورد وضعیت بازداشتگاه‌های ایران، خواستار آزادی هر چه سریع‌تر دستگیرشدگان گسترده اعتراضات سراسری جاری شده‌اند.
جواد خادم، وزیر آخرین دولت پادشاهی محمدرضا پهلوی در کابینه شاپور بختیار، در نامه‌ای به محسنی اژه‌ای با اشاره به درخواست رئیس قوه قضاییه جمهوری اسلامی برای گفت‌وگو، نوشت: «جمهوری اسلامی طرحی است شکست‌خورده که باید به انتها برسد. ایران به ایرانی تعلق دارد و لاغیر!»
او اضافه کرد: «ارکان نظام، از مجلس خبرگان گرفته تا مجلس شورای اسلامی تا مجمع تشخیص (مصلحت) و شورای نگهبان، جملگی ناکارآمدی خود را در تأمین و تضمین منافع میهن و ملت در بیش از چهل سال نشان داده و باید منحل شوند.»
در این نامه همچنین آمده است: «ایران متعلق به تمام ایرانیان است و همه آنهایی که از میهن و از آشیانه و از زادگاه خویش رانده شده‌اند باید بتوانند آزادانه و در امنیت کامل به سرزمین اجدادی خود بازگردند.»
- واکنش‌های بین‌المللی
شماری از سینماگران سوئد با حمایت از اعتراضات سراسری ایران، کارزاری راه انداخته‌اند که در آن خواهان تعطیل شدن سفارت جمهوری اسلامی در این کشور شده‌اند.
طارق صالح، نماینده سوئد در اسکار ۲۰۲۳ و نومی راپاس، بازیگر مشهور سوئدی از جمله شرکت‌کنندگان در این کارزار هستند.
آنالنا بربوک، وزیر امور خارجه آلمان، اعلام کرد که از جمله نهادهایی که در فهرست تحریم‌های اتحادیه اروپا قرار گرفته، گشت ارشاد است.
بربوک گفت: «ما امروز یک بسته تحریمی اضافی را راه‌اندازی خواهیم کرد که مسئولان جنایات وحشیانه علیه زنان، جوانان و مردان مشمول آن هستند.»
نام پلیس امنیت اخلاق نیز در میان نهادهایی که در لیست این تحریم‌ها ذکر شده‌اند، وجود دارد.
اتحادیه اروپا روز دوشنبه بسته تحریمی جدیدی را علیه مقام‌های جمهوری اسلامی ایران تصویب کرد.
همزمان چند وزیر اروپایی هشدار داده‌اند چنان چه مداخله دولت ایران در جنگ روسیه علیه اوکراین اثبات شود، تحریم‌های بیشتری نیز علیه جمهوری اسلامی وضع خواهند کرد.
در حالی که «حجاب مصونیت است، نه محدودیت» یکی از شعارهای محوری ایدئولوژیک جمهوری اسلامی در دهه‌های گذشته بوده است، حسن کرمی، فرمانده یگان‌های ویژه انتظامی جمهوری اسلامی می‌گوید، انتقاد به نوع پوشش «زنان یگان ویژه» که تصاویری از آنها با مانتوی کوتاه و شلوار حین سرکوب معترضان منتشر شده، «شبهه‌اندازی ضدانقلاب است» و بدون چادر بهتر می‌توانند «در صحنه عملیات برای دستگیری اقدام کنند.»
دور جدید اعتراضات سراسری ایران از ۲۵ شهریور آغاز شده و در همه استان‌های کشور جریان داشته است.
در جریان این دور اعتراضات که پس از کشته شدن مهسا (ژینا) امینی در بازداشت از سر گرفته شده است، تا کنون شعارهایی از جمله «مرگ بر خامنه‌ای»، «مرگ بر دیکتاتور»، «زن، زندگی، آزادی»، «خامنه‌ای قاتله، حکومتش باطله»، «فتنه ۵۷، عامل هر فلاکت»، «این آخرین پیامه، هدف خود نظامه»، «آذربایجان بیدار است، حامی کردستان است»، «کردستان، چشم و چراغ ایران»، «کشتن برای روسری، تا کی چنین خاک بر سری»، «نه روسری، نه توسری، آزادی و برابری»، «فکر نکنید امروزه، قرار ما هرروزه»، «وای به روزی که مسلح شویم»، «رضا شاه، روحت شاد»، «توپ تانک مسلسل دیگر اثر ندارد، به مادرم بگویید دیگر دختر ندارد»، «هر یه نفر کشته شه، هزار نفر پشتشه»، و «کردستان، زاهدان، خونین تمام ایران» سر داده شده است.
مهسا امینی ۲۲ ساله که به همراه خانواده‌اش از سقز به تهران سفر کرده بود، ۲۲ شهریور توسط گشت ارشاد بازداشت و به مرکز پلیس امنیت اخلاقی، مشهور به بازداشتگاه وزرا منتقل شد. او ساعاتی بعد با آمبولانس به بیمارستان کسری برده شد و در بخش مراقبت‌های ویژه بستری شد و ۲۵ شهریور جان باخت.
* صدای آمریکا در حال حاضر نمی‌تواند صحت همه ویدیوها و گزارش‌ها را به طور مستقل تأیید کند.
