تیمهای فوتبال ایران و آمریکا در سیاسیترین مسابقه جام جهانی فوتبال قطر روز سهشنبه در شرایطی مقابل هم قرار میگیرند که برخی از ایرانیان نگران برخوردهای نیروهای امنیتی قطر و آزارهای طرفداران جمهوری اسلامی در ورزشگاه هستند.
دو بازی نخست تیم فوتبال ایران مقابل انگلیس و ولز به شدت تحت تأثیر اعتراضات سراسری ایران و حواشی مرتبط با آن در داخل و خارج زمین قرار داشت.
مسابقه فوتبال میان ایران و آمریکا، دو کشوری که بیش از چهل سال است که به دلایل مختلفی روابط سیاسی خود را قطع کردهاند، برای جلوگیری از تنشهای احتمالی بر سر اعتراضاتی که از هنگام مرگ مهسا امینی در ایران آغاز شده است، تحت تدابیر شدید امنیتی برگزار خواهد شد.
فدراسیون فوتبال آمریکا پیش از آغاز مسابقه در همبستگی با معترضان ایرانی برای چند ساعت پرچم سه رنگ ایران را بدون نشان جمهوری اسلامی در تارنمای خود نمایش داد؛ اقدامی که با اعتراض شدید ایران و شکایت به فیفا همراه شد.
اما قطر که رابطهای قوی با واشنگتن و همزمان رابطهای دوستانه با تهران دارد، با اعمال اقدامات امنیتی نامتعارف در جریان مسابقات ایران، و ممانعت از ورود موارد به گفته آنها «تحریکآمیزی» مانند پرچم شیر و خورشید، اعتبار خود را در زمینه برگزاری یک جام جهانی آرام و بدون جنجال به خطر انداخته است.
از سوی دیگر خبرگزاری دولتی ایرنا بدون اشاره به حضور علی باقری کنی در ورزشگاه، گزارش داد که مذاکرهکننده ارشد هستهای ایران سهشنبه به دعوت قطر وارد دوحه شده است.
این در حالی است که روابط ایران و آمریکا به ویژه پس از خروج دونالد ترامپ، رئیس جمهوری پیشین آمریکا، از توافق هستهای برجام تیره شده است. تلاشها برای نجات این پیمان در دوران ریاست جمهوری جو بایدن موفقیتی نداشت.
به نظر میرسد که رویدادهای اخیر، نخستین جام جهانی را که در یک کشور خاورمیانه برگزار میشود، سیاسی کرده است.
به گفته مقامات قطری، نیروهای امنیتی جمعه گذشته برای متوقف کردن «درگیریهای اندکی» که میان طرفداران در خارج ار ورزشگاه رخ داد، به محل اعزام شدند و افزود که این حوادث برای مهار تنشها «به سرعت» مدیریت شد.
یکی از تماشاگران ایرانی کانادایی که در حمایت از معترضان پیراهنی با شعار «زن زندگی آزادی» بر تن داشت به رویترز میگوید که دیگر برای تماشای مسابقه به ورزشگاه نمیرود، زیرا در قطر احساس امنیت نمیکند.
به گفته این تماشاگر که به دلایل امنیتی مایل نبود مشخصات کاملش را اعلام کند «قطر همان سیستم سانسوری را اجرا میکند که در ایران اجرا میشود»، و در ادامه افزود که «همچنین فیفا نیز مقصر است.»
اما هیلا یادگار، ۳۷ ساله قصد دارد در این مسابقه حضور داشته باشد تا از معترضان ایرانی حمایت کند. او و همسرش در جریان بازی ایران و ولز برای مدت کوتاهی توسط نگهبانان ورزشگاه بازداشت شده بودند. نارضایتیهای مشابهی نیز از سوی برخی تماشاگران ایرانی دیگر گزارش شده است.
خانم یادگار که در یکی از بیمارستانهای کانادا شاغل است، با ابراز نگرانی از شرایط امنیتی، میگوید: «با این که در اتاق هتل قفل است، ما یک صندلی هم پشت در میگذاریم.»
یکی از مقامات قطری در پاسخ به پرسشی درباره نگرانیهای امنیتی و شکایات ناشی از محدودیتها در این کشور میگوید که آنها تضمین خواهند کرد که تمامی مسابقات «ایمن و پذیرای همه تماشاگران» باشد.
به گفته او مواردی که «میتوانند تنشها را افزایش دهند و امنیت هواداران را به مخاطره بندازند» جایی در ورزشگاه نخواهند داشت.
پادشیهای کشورهای عرب خلیج فارس از جمله قطر، مخالفتهای داخلی را تحمل نمیکنند و اعتراضات مردمی در این منطقه بسیار نادر است.
بازیکنان تیم فوتبال ایران تحت فشار برای حمایت علنی از معترضان ایرانی، در نخستین بازی خود مقابل انگلیس سرود جمهوری اسلامی را نخواندند، اما در دومین مسابقه با ولز این سرود را خواندند.
وزارت امور خارجه آمریکا پیش از بازی سهشنبه آمریکا مقابل ایران، در جام جهانی قطر، با بازیکنان ایرانی که در صحنه بینالمللی از خواندن سرود ملی جمهوری اسلامی سر باز زدند، ابراز همبستگی کرد.
این وزارتخانه به واشنگتن فری بیکن گفت که شانهبهشانه ورزشکاران ایرانی که در جریان مسابقه خود با انگلیس از خواندن سرود ملی ایران خودداری کردند، میایستد.
وزارت امور خارجه ایالات متحده افزوده است که سکوت بازیکنان ایران در بازی نخست مقابل انگلیس، نشاندهنده حمایت آنها از معترضان ضدحکومتی است.
این وزارتخانه همچنین اعلام کرد که پس از تهدیدات حکومت برای تنبیه بازیکنان فوتبال، ایران را در هفتههای آینده تحت نظر خواهد گرفت.
برخی گزارشها از تهدید بازیکنان و خانوادههای آنها حکایت دارد تا برای حمایت از معترضان اقدامی نکنند.
تهدید خانوادهها در پی امتناع بازیکنان ایرانی از خواندن سرود ملی کشور در بازی اول مقابل انگلیس و حواشی ایجاد شده پس از برد تیم ولز صورت گرفته است. منبع سیانان دستگاه امنیتی تهدید کننده را سپاه پاسداران اعلام کرده است.
به گفته این منبع به بازیکنان گفته شده است که در صورت نخواندن سرود ملی یا پیوستن به هرگونه اعتراض سیاسی علیه جمهوری اسلامی، خانوادههایشان با «خشونت و شکنجه» مواجه خواهند شد.
پس از پیروزی جمعه مقابل ولز، یک تماشاگر ایرانی با پیراهنی که نقش علی خامنهای و قاسم سلیمانی بر آن نقش بسته بود، بر سر تماشاگران حامی معترضان فریاد میکشید.
نیروهای امنیتی، بسیجی، و حامیان حکومت نیز با رقص و پایکوبی در شهرهای مختلف ایران، پیروزی تیم جمهوری اسلامی ایران را جشن گرفتند.
در شرایطی که به عقیده برخی، مسابقه ایران و آمریکا، شاید رقابتی سیاسی میان تهران و واشنگتن باشد، به نظر میرسد که این بازی صحنه رویارویی معترضان ایرانی و طرفداران حکومت نیز هست.
ایران و آمریکا در جام جهانی ۱۹۹۸ در شرایطی کاملا متفاوت مقابل هم قرار گرفتند گه آن بازی با برتری دو بر یک ایران همراه شد.
ایران برای صعود به پیروزی یا تساوی احتیاج دارد، ولی آمریکا فقط با شکست ایران به مرحله حذفی میرود.