وزیر کار و رفاه اجتماعی ایران میگوید ۱۴ میلیون ایرانی از «شغل شایستهای» برخوردار نیستند، حدود ۶ تا ۷ میلیون «شغل غیر رسمی» و ۲ میلیون نیز «اشتغال ناقص» دارند.
افراد دارای «اشتغال ناقص»، شامل شاغلانی میشوند که در هفته مرجع آمارگیری، «حاضر در سر کار یا غایب موقت از محل کار» باشند اما به «دلایل اقتصادی» مانند رکود کاری، پیدا نکردن کار با ساعت کار بیشتر، قرار داشتن در فصل غیر کاری و...کمتر از ۴۴ ساعت کار میکنند و «خواهان یا آماده» برای انجام «کار اضافی» در هفته مرجع هستند.
به گزارش خبرگزاری ایسنا، حجتالله عبدالملکی روز چهارشنبه ۱۷ فروردینماه در نشست شورای اداری استان تهران ضمن اعلام این آمار تفکیکی از مجموع حدود ۲۳ میلیون نفر نیروی موجود در بازار کار ایران، بدون ذکر عددی در این بخش افزود: «افرادی نیز وجود دارند که از درآمد مکفی برخوردار نیستند.»
مشاغل غيررسمی، مشاغلی هستند که افراد شاغل در آن «بدون داشتن قرارداد رسمی کار»، با دستمزدی کمتر از «حداقل مزد قانونی» و بدون برخورداری از «حمايتهای اجتماعی» و چتر حمایتی «قانون کار» مشغول به کارند.
ابراهیم رئیسی خردادماه ۱۴۰۰ و در میانه تبلیغات انتخابات ریاستجمهوری، وعده «ایجاد یک میلیون شغل به صورت سالانه» را به شهروندان ایرانی داده بود. وعدهای که تاکنون گزارشی از روند آن در سال نخست تشکیل دولت ارائه نشده است.
مرکز آمار ایران دیماه ۱۴۰۰ در گزارشی از «آخرین وضعیت اشتغال و بیکاری زنان و مردان ایرانی» که به وضعیت شاخصها تا پاییز آن سال پرداخته بود، «جمعیت فعال ۱۵ ساله و بیشتر» کشور را ۲۵ میلیون و ۸۰۰ هزار نفر اعلام کرد.
بر اساس تعریف سازمان بينالمللی كار که کشورهای عضو آن از جمله ایران نیز آنرا پذیرفتهاند، «كار شايسته» عبارت است از فرصت دستیابی به «كار مولد» در شرايط آزاد و دارای ویژگیهای «امنيت، برابری و شرافت انسانی» برای فرد متقاضی کار.
مرکز آمار ایران که زیر نظر دولت اداره میشود، اعلام کرده بود که ۲۳.۵ میلیون نفر در ایران شاغل و ۲.۳ میلیون نفر بیکار هستند که از این میزان، بیش از ۱.۶ میلیون نفر را مردان بیکار و یش از ۶۵۳ هزار نفر را زنان بیکار تشکیل میدهند.
یک عضو مجلس شورای اسلامی نیز امروز در صحن علنی اظهار داشته است: «بیکاری، معیشت، سرخوردگی جوانان، رکود اقتصادی طولانی مدت و بحران منابع طبیعی ۵ چالش بزرگ اقتصادی ایران است.»
ناصر موسوی در نطق پیش از دستور خود این چالشها از جمله بیکاری را «زخم»هایی دانسته که اگر بهبود نیابد، مردم را نسبت به آنچه «پیشرفت و احیای اقتصاد ایران» اعلام داشته، «دلسرد» میکند.
از سوی دیگر، وبسایت خبری اقتصادنیوز مردادماه ۱۴۰۰ با اشاره به «نرخ بیکاری» در بهار همان سال که حدود ۸.۸ درصد برآورد شده بود، در گزارشی آورده بود: «آمارها نشان میدهد از هر ۱۰ ایرانی، تنها ۳ نفر دارای شغل هستند.»
مرکز آمار ایران افرادی را شامل تعریف «شاغل» میداند که جزو گروه سنی «افراد ۱۵ ساله و بیشتر» باشند و در «هفته تقویمی قبل از هفته آمارگیری» حداقل «یک ساعت» کار کرده باشند و یا به دلایلی، «به طور موقت» کار را ترک کرده باشند.
این مرکز «کار» را هم «هر فعالیت اقتصادی فکری یا بدنی» میداند که «به منظور کسب درآمد نقدی و یا غیرنقدی» صورت پذیرد و هدف آن «تولید کالا یا ارائه خدمت» باشد.