قیمت دلار در بازار آزاد شنبه ۲۵ تیرماه به کانال ۳۲ هزار تومان افزایش یافت و به قیمت ۳۲۲۳۰ تومان معامله شد. برخی کارشناسان معتقدند در صورت عدم احیای برجام، ورود به کانال ۴۰ هزارتومانی نیز دور از ذهن نیست.
نرخ دلار که در آغاز کار دولت ابراهیم رئیسی ۲۴ هزار تومان بود، حالا در وضعیتی لرزان در محدوده سی هزار تومان در نوسان است. کارشناسان اما معتقدند در صورتی که هیچ توافقی بین ایران و کشورهای غربی بر سر برجام شکل نگیرد دلار در اسفند ماه امسال بالای ۴۰ هزار تومان خواهد شد.
سید کمال سیدعلی، معاون اسبق ارزی بانک مرکزی در کلابهاوس در پاسخ به این سئوال که نرخ ارز به کجا میرود گفت: «پیش از این با امیدی که برای روی کار آمدن بایدن ایجاد شده بود، بسیاری تحلیلها بر این استوار بود که نرخ ارز میتواند به محدوده بیست و دو هزار تومان بازگردد و حتی برخی دوستان معتقد بودند بازار کشش کاهش قیمت تا ۱۸ هزار تومان را نیز دارد.»
وی در ادامه گفت: اما در حال حاضر، حتی وجود توافق و وضعیت تورم نمیتوان نرخ ارز را کمتر از ۲۷ تا ۲۸ هزار تومان در نظر گرفت. نکته مهم اینجاست که در صورتی که توافقی صورت نگیرد نیز نرخ ارز بالاتر خواهد رفت و تعیین نرخ ارز به این مورد بستگی دارد که ما چقدر نفت بفروشیم و چقدر بتوانیم صادرات غیرنفتی را تقویت کنیم.»
میثم هاشمخانی، کارشناس اقتصادی نیز در خصوص مسیر حرکت دلار، با توافق و بی توافق گفت:« چند عامل در یک سال آینده تاثیر بسیار مهمی بر روند نرخ ارز خواهند گذاشت که عبارتند از توافق، تورم در آمریکا، تورم در ایران، سیاستهای ارزی دولت و بانک مرکزی در ایران.»
هاشمخانی در ادامه با اشاره به این موضوع که رشد قیمت نفت در بازارهای جهانی، کاهنده نرخ دلار در بازار ایران است؛ گفت: «یکی از دلایل اینکه دلار در حال حاضر در کانال سی هزار تومان است و ۳۷ هزار تومان نیست به رشد شدید قیمت نفت برمیگردد؛ درست است که ما تحریم هستیم اما به هرحال با رشد قیمت نفت ما به دلارهای بیشتری دسترسی خواهیم داشت.
این کارشناس اقتصادی نتیجه گرفت: « اگر همه این عوامل را در کنار یکدیگر قرار دهیم و اگر عینا برجام را امروز احیا کنیم، برآورد بنده این است که حداقل قیمت قابل تصور برای دلار در بازه ۲۷ هزار تومانی است و در عین حال در صورتی که هیچ توافقی شکل نگیرد دلار در اسفند ماه امسال بالای ۴۰ هزار تومان خواهد شد.»
بهمن فلاح، کارشناس اقتصادی هم درباره پیشبینی مسیر ارز؛ با توافق یا بیتوافق گفت: «ایران در حال حاضر با مشکل تورم پولی مواجه است. درست است که برجام روی کنترل تورم و آزاد شدن منابع ارزی موثر است، اما متاسفانه ما به دلیل ناترازی در بودجه و اینکه بودجه کشور یک بودجه تورمی است و همیشه با کسری بسته میشود و درآمد مالیاتی و ارزی محقق نمیشود، در تنگنا قرار داریم و نتیجه این وضعیت نیز چاپ پول بیشتر است»
وی افزود : نقدینگی در ابتدای روی کار آمدن آقای رئیسی، ۳ هزار هزار میلیارد تومان بوده که الان از ۵ هزار هزار میلیارد تومان هم عبور کرده است. این در شرایطی است که با رشد اقتصادی منفی روبهرو هستیم و در ۱۰ سال گذشته حدودا صفر بوده است.
این کارشناسی اقتصادی ادامه داد: در کشوری که رشد اقتصادی وجود ندارد، خلق پول مساوی تورم است. در همین حال، ما خروج ارزی هم از کشور هم داشتیم. ما به این شرایط تورم ساختاری میگوییم.
فلاح با بیان اینکه نقدینگی بدون پشتوانه رشد کرده است، تصریح کرد: به طور طبیعی نرخ برابری ریال با دلار را که در نظر میگیریم، میبینیم الان بهطور طبیعی نرخ دلار در محدوده ۳۵ هزار تومان به بالا است.
وی با ذکر این نکته که دولتها به علت سیاستهای پوپولیستی و نگاههای جناحی که به تورم دارند، با ارزپاشی یا نگاه چند نرخی به ارز، نرخ ارز را سرکوب میکنند، گفت: «به نظر من تا زمانی که این ابرچالشها حل نشود، مشکل بر سر ارز وجود دارد.»