چهل و دومین جشنواره فیلم فجر در ایران در شرایط در بهمن ماه آینده برگزار میشود که یکی از کارگردانهای مطرح سینمای ایران در گفتگو با صدای آمریکا میگوید تعداد قابل توجهی از سینماگران مستقل و شناختهشده، در جشنواره فیلم فجر شرکت نکردهاند.
به گزارش وبسایت جشنواره بین المللی فیلم فجر، مسعود نجفی، مدیر روابط عمومی این جشنواره، روز پنجشنبه ۲۸ دی، اعلام کرد که از سوی جشنواره، «ممیزی اعمال نمیشود.»
او افزود: فیلمهایی امکان حضور در جشنواره فیلم فجر را دارند که پروانه نمایش داشته باشند.
جشنواره امسال جشنواره فیلم فجر در شرایطی برگزار میشود که سینمای ایران در ماههای گذشته به شدت تحت تأثیر اعتراضات سراسری اخیر، و برخورد جمهوری اسلامی با سینماگران معترض، به ویژه هنرمندان زنی قرار داشت که حجاب اجباری از سر برداشتند.
در شرایطی که جمهوری اسلامی میگوید که چهرههای معترض حق فعالیت ندارند و باید حذف شوند، رایزنی با اهل فرهنگ و هنر ادامه دارد و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تلاش میکند تا اوضاع در ایران را عادی نشان دهد.
یکی از کارگردانهای مطرح سینمای ایران که مایل بود نامش فاش نشود، به صدای آمریکا میگوید که تعداد قابل توجهی از سینماگران مستقل و شناختهشده با توجه به شرایط کنونی ترجیح دادند تا فیلم نسازند، یا پروژههای خود را به آینده موکول کنند.
به گفته او، تعدادی از سینماگران هم که فیلمبرداری آثار خود را به پایان رساندند، به بهانههای مختلف فنی یا تکنیکی، فیلمهای خود را تمام نکردند تا در جشنواره این دوره حاضر نباشند.
یک نویسنده هنری در داخل ایران نیز به صدای میگوید که با توجه به دیدگاه منفی مردم، و حواشی مختلفی که برای هنرمندان حاضر در این رویداد حکومتی ایجاد میشود، بسیاری از سینماگران مانند گذشته تمایلی به شرکت در جشنواره فیلم فجر ندارند.
به گفته او، به همین دلیل، تعدادی از سینماگران اصلا فیلمهای خود را برای جشنواره نفرستادند، و ترجیح دادند در فستیوالهای خارجی حاضر شوند، یا فقط آثار خود را در سینما اکران کنند.
این نویسنده میگوید که وزارت ارشاد و فرهنگ اسلامی و سایر نهادها و سازمانهای حکومتی با توجه به تجربه سال گذشته، از مدتها پیش، بستههای مختلفی را برای تشویق سینماگران به فیلمسازی و شرکت آنها در جشنواره فیلم فجر ارائه کردند.
به گفته وی، این بستهها شامل وام، بودجه، وسایل و امکانات، و یا وعده نمایش در سینماهای ممتاز کشور میشود که برای برخی سینماگران، به ویژه چهرههای جوان و گمنام جالب توجه بود و به همین دلیل تعداد آثار ساخته شده توسط این گروه افزایش یافته است ولی مشخص نیست که چه کیفیتی دارند.
به گفته مجتبی امینی، دبیر جشنواره، امسال ۱۰۶ فیلم متقاضی شرکت در بخش ملی این رویداد سینمایی بودند که نسبت به سال گذشته بیشتر بود. هیئت انتخاب در نهایت ۲۲ فیلم را برای بخش «سودای سیمرغ»، ۱۲ فیلم را برای بخش «نگاه نو» یا «فیلم اولیها»، و چهار فیلم را برای بخش انیمیشن یا «پویانمایی» برگزید.
در این حال، یکی از نکتهها در مورد جشنواره فیلم فجر مربوط به ترکیب اعضای هیات مدیره آن است.
به گزارش خبرگزاریها، داریوش ارجمند، حسین زندباف، روحالله سهرابی، محمدرضا عباسیان، محمد حسین لطفی، احمد مرادپور، و محمد حسین نیرومند، اعضای هیئت انتخاب کاملا مردانه این دوره هستند.
این موضوع با انتقادهای زیادی مواجه شده است؛ به ویژه که در گزینش آثار برگزیده نیز بازتاب داشت و تمامی سینماگران حاضر در جشنواره این دوره جز یک نفر، همه مرد هستند.
علاوه بر این، فهرست اسامی کارگردانهای حاضر در بخش رقابتی اصلی یا سودای سیمرغ نشان میدهد که اکثر آنها از سینماگران غیرتأثیرگذار سینمای ایران هستند و چهرههای شناختهای محسوب نمیشوند.
بهروز افخمی با «صبح اعدام»، مسعود جعفری جوزانی با «بهشت تبهکاران»، و سروش صحت با «صبحانه با زرافهها» از جمله سینماگران سرشناس حاضر در این دوره هستند. در این میان میتوان به محمود کلاری، جواد عزتی، و بهروز شعیبی نیز اشاره کرد.
در شرایطی که آگاهی زیادی درباره موضوع یا داستان برخی فیلمهای حاضر در جشنواره وجود ندارد، تعدادی از آنها به صورت مستقیم به انقلاب، جنگ هشت ساله ایران و عراق و کشتهشدگان در این جنگ میپردازند.
تعداد آثاری که با بودجه سازمانها و نهادهای حکومتی ساخته شدند، امسال باز هم افزایش یافت و سینمای مستقل و بخش خصوصی را کاملا به حاشیه برده است.
سازمان سینمایی اوج، بنیاد فارابی، حوزه هنری، شهرداری تهران، و بنیاد روایت فتح، از جمله نهادهای حکومتی هستند که در سرمایهگذاری ۱۳-۱۴ فیلم حاضر در بخش اصلی جشنواره بصورت کامل یا مشترک مشارکت داشتند.
در شرایطی که بسیاری از هنرمندان ایرانی در ماههای اخیر فعالیتهای کمتری داشتند و به اصطلاح کم کار بودند، برخی بازیگران در بیش از یک فیلم جشنواره شرکت دارند.
امیر حسین آرمان، شهرام حقیقتدوست، علی نصیریان، پرویز پورصمیمی، پژمان بازغی، مهران مدیری، پژمان جمشیدی، بهرام رادان، هادی حجازیفر، و هوتن شکیبا، از جمله بازیگران حاضر در جشنواره هستند.
از نکات جالب توجه، انتخاب نشدن فیلمهای «ساعت ۶ صبح» به کارگردانی مهران مدیری و «زودپز» ساخته رامبد جوان است.
هرچند که خبرهای ضد و نقیضی درباره شرکت نداشتن این فیلمها در جشنواره و حواشی مرتبط با مهران مدیری و رامبد منتشر شده، ولی یکی از اعضای هیئت انتخاب عنوان کرده است که این فیلمها کیفیت لازم برای شرکت در جشنواره را نداشتند.
در حالی که در سالهای گذشته پیش از آغاز جشنواره فیلم فجر مطالب مختلفی در ارتباط با این رویداد سینمایی توسط کاربران شبکههای اجتماعی به اشتراک گذاشته میشد، امسال این موضوع تا هنگام نگارش این مطلب با بیاعتنایی کامل مواجه شده است.
مروری در شبکههای اجتماعی نشان میدهد که جز حامیان حکومت، خودیها، و تعدادی از رسانههای داخلی، اکثرا توجهی به جشنواره و فیلمهای این دوره ندارند.
به گفته یک نویسنده هنری داخل ایران، با ادامه شرایط کنونی، ریزش تماشاگران سینمای ایران با سرعت زیادی ادامه خواهد داشت و در صورت تزریق نشدن بودجههای حکومتی، این صنعت با ورشکستگی کامل مواجه میشود؛ موضوعی که برخی مسئولین هم به آن اذعان دارند.
او میافزاید: به هر حال، در هر دورهای برخی از سینماگران با انگیزههای مختلف در جشنواره شرکت میکنند و گروهی نیز به تماشای فیلمها میروند، ولی این نشاندهنده کیفیت جشنواره، ارزش هنری فیلمها، و استقبال از این رویداد حکومتی نیست.
چهلودومین جشنواره فیلم فجر از ۱۲ تا ۲۲ بهمن در تهران برگزار میشود.