علی باقری کنی، سرپرست وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی، مدعی است مذاکرات «غیرمستقیم و محرمانه» حکومت ایران و آمریکا با واسطه عمان در جریان است. این در حالی است که کاخ سفید پیشتر تاکید کرده حتی با تغییر ریاست جمهوری اسلامی، آماده بازگشت به میز مذاکره نیست.
آقای باقری کنی روز چهارشنبه ۲۰ تیر، در گفتگویی با تلویزیون حکومتی ایران ضمن اشاره به روند مذاکرات طی سه سال گذشته و دلایل ناکامی آن از دیدگاه جمهوری اسلامی گفت: «آن چیزی که الان ما پیش رو داریم این است که از طریق گفتگوهای غیرمستقیمی که به واسطه عمان درحال انجام است، فرآیند مذاکرات در جریان است و آن مسئله درحال پیگیری است.»
او با اشاره به آنچه «محرمانه» بودن فرایند مذاکرات نامید، مسیر پیشرو در عرصه مذاکرات را «مسیر رو به جلو» خواند و افزود: «تلاش ما این است که در مقطع باقی مانده تا زمان روی کار آمدن دولت چهاردهم بتوانیم زمینههای مناسبی را برای حرکت جدی در دولت جدید فراهم کنیم.»
بخش فارسی صدای آمریکا واکنش رسمی ایالات متحده را در ارتباط با اظهارات سرپرست وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران جویا شده است و پس از دریافت، آن را با مخاطبان خود به اشتراک خواهد گذاشت.
سخنان علی باقریکنی در ارتباط با مذاکرات غیرمستقیم میان جمهوری اسلامی و آمریکا، کمتر از یک هفته پس از برگزاری دور دوم انتخابات حکومتی برای تعیین جانشین ابراهیم رئیسی از میان نامزدهای مورد تایید علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، مطرح میشود.
سخنگوی وزارت امور خارجه ایالات متحده روز دوشنبه ۱۸ تیر در واکنش به اعلام اسم مسعود پزشکیان به عنوان نامزد پیروز در انتخابات حکومتی در ایران تاکید کرد که با وجود علی خامنهای، آمریکا انتظار هیچ تغییری در سیاستهای جمهوری اسلامی را ندارد.
متیو میلر در گفتگو با خبرنگاران تاکید کرد: «ما هیچ انتظاری نداریم که این انتخابات منجر به تغییری اساسی در مسیر یا سیاستهای جمهوری اسلامی شود، چون این علی خامنهای است که حرف آخر را در مورد سیاستهای ایران میزند، نه رئیس دولت.»
او افزود: «بدیهی است اگر رئیس جمهوری جدید این اختیار را داشت که اقداماتی را برای محدود کردن برنامه هستهای ایران، توقف حمایت مالی از تروریسم و توقف فعالیتهای بیثباتکننده در منطقه انجام دهد، ما از آن استقبال میکردیم، اما در شرایط حاضر هیچ انتظاری برای تغییر نداریم.»
سخنگوی وزارت امور خارجه ایالات متحده بار دیگر با اشاره به نگرانیهای موجود درباره فعالیتهای هستهای جمهوری اسلامی خاطرنشان کرد: «با انتخابات اخیر هیچ چیز تغییری نکرده؛ ما به وضوح گفتهایم با توجه به تشدید تنشزاییهای تهران در سراسر جهان، در حال حاضر از هرگونه راه حل دیپلماتیک معنادار فاصله داریم، اما همچنان دیپلماسی را مؤثرترین راه برای دستیابی به یک راهحل مؤثر و پایدار در رابطه با برنامه هستهای ایران میدانیم.»
همزمان، مشاور امنیت ملی کاخ سفید در حوزه ارتباطات به بخش فارسی صدای آمریکا گفت: «واشنگتن صرفا به دلیل تغییر ریاست جمهوری اسلامی، آماده بازگشت به میز مذاکره با تهران نیست.»
جان کربی در پاسخ به بخش فارسی صدای آمریکا در این مورد که آیا این موضع واشنگتن که میگوید «ما به دیپلماسی که منافع آمریکا را به پیش میبرد متعهد میمانیم» به این معنی است که دولت جو بایدن آماده از سرگیری مذاکرات هستهای با جمهوری اسلامی است، قاطعانه پاسخ منفی داد.
او تاکید کرد:«ما فقط به این بهانه که آنها رئیس جمهوری جدیدی را انتخاب کردهاند مایل به بازگشت به میز مذاکره با ایران نیستیم.»
شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی روز ۱۶ خرداد با تصویب قطعنامهای علیه جمهوری اسلامی، خواستار همکاری بیشتر حکومت ایران و لغو ممنوعیت ورود بازرسان مجرب آژانس به ایران شده بود.
دولت جو بایدن از ابتدا ضمن تاکید بر اولویت داشتن «دیپلماسی» به منظور رسیدگی به برنامه هستهای جمهوری اسلامی، بارها تاکید کرده است که از دستیابی این حکومت به جنگافزار هستهای جلوگیری خواهد کرد.
آژانس بینالمللی انرژی اتمی و قدرتهای غربی بارها یادآور شدهاند که هیچ کشوری تا کنون اقدام به غنیسازی اورانیوم در چنین سطح بالایی برای مقاصد صرفا غیرنظامی نکرده است.
مذاکرات سه سال اخیر حکومت ایران با قدرتهای غربی بنا به دلایلی همچون کارشکنیهای جمهوری اسلامی در زمینه برنامه هستهای و سرکوب مرگبار اعتراضات سراسری به کشتهشدن مهسا (ژینا) امینی به نتیجه نرسیده است.
برنامه موشکی و پهپادی جمهوری اسلامی و همکاریهای فزاینده آن با دولت روسیه و همچنین فعالیتهای بیثباتکننده تهران در خاورمیانه، از دیگر نگرانیهای عمده آمریکا و متحدان اروپاییاش در قبال حکومت ایران هستند.