خبر توافق آتش‌بس در نوار غزه و آزادی گروگان‌های اسیر گروه فلسطینی حماس در روز چهارشنبه ۲۶ دی ۱۴۰۳ در حالی منتشر شد که خبرگزاری رویترز به نقل از مقامات آمریکایی می‌گوید این توافق پس از ۹۶ ساعت مذاکرات فشرده در دوحه به نتیجه رسید.
این توافق با وساطت دیپلمات‌های آمریکایی، مصری و قطری صورت گرفت که توانستند اسرائیل و حماس را به نهایی کردن آن متقاعد کنند.
به گزارش خبرگزاری رویترز، یکی از مقامات ارشد دولت بایدن حضور استیو ویتکاف، نماینده دونالد ترامپ رئیس جمهوری منتخب آمریکا در امور خاورمیانه را عاملی کلیدی در دستیابی به این توافق اعلام کرد.
این توافق روز چهارشنبه و پس از ۱۵ ماه جنگ که نوار غزه را ویران کرده و درگیری‌ها را در سراسر خاورمیانه گسترش داده بود، اعلام شد.
رهبری تیم مذاکره کننده آمریکا را رابرت مک‌گرک، نماینده جو بایدن در امور خاورمیانه بر عهده داشت که از ۵ ژانویه در منطقه بود و برای آنچه که مقامات رسمی آن را «توافقی بسیار پیچیده» خواندند، تلاش می‌کرد.
به گفته منابع آگاه، این توافق با هشدارهای مکرر ترامپ که گفته بود در صورت آزاد نشدن گروگان‌ها پیش از مراسم تحلیف او در ۲۰ ژانویه، «هزینه سنگینی» در خاورمیانه پرداخت خواهد شد، شتاب بیشتری گرفت.
به گفته یک مقام دولتی آمریکایی، این توافق، پس از ماه‌ها مذاکرات پراکنده، پس از آنکه اسرائیل و گروه شبه‌نظامی حزب‌الله لبنان در ماه نوامبر بر سر آتش‌بس به توافق رسیدند، شتاب بیشتری گرفت و مذاکرات در ۹۶ ساعت منتهی به اعلام آتش بس به اوج خود رسید.
یک مانع اصلی در این مذاکرات، امتناع حماس از اعلام تعداد دقیق گروگان‌ها و تعیین اینکه چه کسانی از گروگان‌ها در مرحله اول توافق آزاد خواهند شد، بود.
گروگان‌ها جزو افرادی بودند که در حمله ۷ اکتبر ۲۰۲۳ حماس به جنوب اسرائیل ربوده شدند، حمله‌ای که بر اساس آمار اسرائیل، منجر به کشته شدن ۱۲۰۰ نفر شد.
تا پایان دسامبر، حماس با ارائه فهرست گروگان‌ها موافقت کرد و این موضوع فرایند نهایی‌سازی توافق برای آزادی گروگان‌ها در ازای زندانیان فلسطینی را تسریع کرد.
نکات اصلی این توافق شامل شرایط آتش‌بس، ترتیب آزادسازی گروگان‌ها، تعداد زندانیان فلسطینی آزادشده و کمک‌های بشردوستانه آینده به غزه بود.
حضور ویتکاف در کنار مک‌گرک به‌عنوان «یک همکاری مثمرثمر برای نهایی‌سازی جزئیات» توصیف شد.
ویتکاف که سرمایه‌گذاری نزدیک به ترامپ است، با دیدار از اسرائیل، نتانیاهو را برای پذیرش سریع توافق تحت فشار قرار داد.
تا ساعت ۳ صبح چهارشنبه، مذاکرات میان مک‌گرک، میانجی‌های مصری و قطری و تیم اسرائیلی در طبقه دوم محل مذاکرات ادامه داشت، در حالی که نمایندگان حماس در طبقه پایین بودند.
ایالات متحده امیدوار است که اجرای این توافق از روز یکشنبه آغاز شود. این توافق شامل آتش‌بسی شش هفته‌ای، خروج تدریجی نیروهای اسرائیلی از غزه، آزادی گروگان‌های حماس و آزادی زندانیان فلسطینی از سوی اسرائیل است.
همچنین، این توافق مقرر می‌کند که در طول دوره آتش‌بس، روزانه ۶۰۰ کامیون کمک بشردوستانه به غزه وارد شود.
جنگ اسرائیل در غزه تاکنون بیش از ۴۶,۰۰۰ کشته بر جای گذاشته و بحران انسانی شدیدی ایجاد کرده است.
