یک مقام دولتی روز چهارشنبه ۲۲ اسفند از احتمال بالای جیرهبندی آب در تهران در تابستان آینده خبر داد و پیش بینی کرد که ایران برای پنجمین سال متوالی در شرایط خشکسالی شدید قرار خواهد داشت.
به گزارش پایگاه خبری «دیدهبان ایران»، احد وظیفه، رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی سازمان هواشناسی، نسبت به وضعیت آب تهران هشدار داد و اعلام کرد که ۴ سد از ۵ سد تأمینکننده آب تهران در حال حاضر «زیر ۱۰ درصد پرشدگی دارند که این مسأله خطر کمبود آب در تابستان را جدیتر میکند.»
به گفته او، سد لار تقریباً خالی است، سد امیرکبیر ذخیره بسیار اندکی دارد، و سد لتیان به حدی کاهش یافته که در برخی نقاط به خشکی رسیده است.
احد وظیفه افزود: «اگر مردم در ماههای آینده مصرف آب را مدیریت نکنند، احتمال جیرهبندی آب در تابستان امسال بسیار بالا خواهد بود.»
او هشدار داد که تهران در شرایطی قرار گرفته که ظرفیت تابآوری آن در برابر کمآبی به شدت کاهش یافته است و تنها با همکاری مردم و مدیریت منابع میتوان از بروز بحران جدی جلوگیری کرد.
پیش از این نیز مسعود پزشکیان، رئیس دولت جمهوری اسلامی، وضعیت آب تهران را «وحشتناک» توصیف کرده و محسن اردکانی، مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان تهران، از شهروندان خواسته است که مصرف آب را حداقل ۲۰ درصد کاهش دهند.
همچنین حسام خسروی، معاون شرکت آبفای استان تهران، هشدار داد که «در صورت عدم همکاری مردم، احتمال جیرهبندی آب در تهران وجود دارد.»
این در حالی است که مهدی چمران، رئیس شورای شهر تهران، نیز اعلام کرد که سازمان آب برای تأمین آب شرب در تابستان، قصد دارد ۵۰ حلقه چاه عمیق ۲۵۰ متری حفر کند، اما این اقدام میتواند منجر به خشکی سایر چاهها و تشدید فرونشست زمین در تهران شود.
در همین ارتباط، مرضیه محمودی، روزنامهنگار اقتصادی، در شبکه اجتماعی «ایکس» نوشت: «سال آینده، سال آبی وحشتناکیه. ذخایر آب ۱۵ سد کشور کمتر از ۲۰ درصده و میزان آب ذخیره شده در این سدها، گاهی تا ۹۰ درصد هم افت داشته.»
در همین ارتباط سایت «گسترش نیوز» روز چهارشنبه نوشت: «کمبود آب در ایران به یک معضل سراسری تبدیل شده است و بر اساس دادههای رسمی، به استثنای استانهای گیلان، مازندران و خراسان رضوی، سراسر ایران تا دی ۱۴۰۳ با کاهش بارندگی بین یک تا ۸۸ درصد روبهرو بوده است.»
گسترش نیوز اشاره کرد: «این بحران با ادامه روند کاهشی بارشها و سوءمدیریت منابع آبی، نگرانیهای جدی درباره احتمال جیرهبندی آب به وجود آورده است.»
گسترش نیوز: ادامه روند کاهشی بارشها و سوءمدیریت منابع آبی، نگرانیهای جدی را درباره احتمال جیرهبندی آب به وجود آورده است
این گزارش حاکی است که پیش از این «محدودیتهایی» برای پایتخت ایران اعمال شده بود و «در هفته گذشته، بسیاری از شهروندان در تهران از افت فشار و قطعی آب خبر دادند. در برخی مناطق افت فشار در حدی بود که تنها طبقات همکف ساختمانها امکان استفاده از آب لولهکشی داشتند.»
این سایت همچنین تاکید کرد: «بحران آب در تهران و دیگر شهرهای ایران، علاوه بر کاهش بارندگی، نتیجه سیاستگذاریهای نادرست و سومدیریت در حوزه منابع آبی است» و افزود: «دولتهای مختلف در سالهای اخیر، با وجود هشدارهای کارشناسان، برنامهریزی مناسبی برای حفظ و بهینهسازی مصرف آب انجام ندادند. وابستگی بیش از حد به منابع سطحی مانند سدها، بدون سرمایهگذاری کافی در مدیریت آبهای زیرزمینی، باعث کاهش شدید ذخایر آبی شد.»
بر اساس این گزارش، «حفر چاههای مجاز و غیرمجاز و برداشت بیرویه از منابع زیرزمینی برای کشت محصول در مناطق کمآب، موجب فرونشست زمین و کاهش توان طبیعی سفرههای آب زیرزمینی و کاهش دسترسی پایدار به آب شده است.»
گسترش نیوز در ارتباط با بحران آب اشاره کرد: «بخش قابل توجهی از آب در تهران و سایر شهرها به دلیل فرسودگی شبکه لولهکشی و نبود تعمیرات بهموقع، قبل از رسیدن به مصرفکننده هدر میرود.»
این سایت خبری به نقل از گزارشهای «اندیشکده تدبیر آب کرمان» نوشت: «میزان هدر رفت آب در کشور بین ۲۸ تا ۳۰ درصد است. این اتفاق در حالی رخ داده که مقدار اتلاف آب در دنیا حدود ۹ تا ۱۲ درصد گزارش شده است. از عوامل اصلی که موجب بالا رفتن این هدر رفت می شوند می توان به مواردی نظیر برداشت ها از شبکه آبرسانی، فرسودگی تاسیسات آب و شبکههای آبرسانی اشاره کرد. در شبکه توزیع آب شهری نیز ۲۵ درصد هدر رفت آب وجود دارد.»
در همین حال، احد وظیفه، رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی سازمان هواشناسی، در بخش دیگری از مصاحبه خود با ابراز نگرانی نسبت به کمبود آب شرب و کشاورزی در استان خوزستان در تابستان آینده، گفت که حوضههای آبریز رودخانههای کارون، دز، کرخه و مارون در جنوب غرب کشور جزو خشکترین مناطق ایران در سال جاری بودهاند، به طوری که بارشها در این مناطق بیش از ۵۰ درصد کاهش یافته است.
وی تأکید کرد که امید زیادی به بارندگیهای مناسب در بهار سال آینده وجود ندارد و توضیح داد که در یک سال آبی، ۴۴ درصد بارندگیها در زمستان، ۲۵ درصد در پاییز، ۲۵ درصد در بهار و مقدار اندکی در تابستان رخ میدهد. از آنجا که پاییز و زمستان امسال خشکتر از حد معمول بودند، چشمانداز بارندگی در بهار نیز چندان امیدوارکننده نیست و این امر خطر کمبود آب را در تابستان افزایش میدهد.
احد وظیفه همچنین اعلام کرد که کمبود بارندگی بر تولید برق نیز تأثیر گذاشته است و نیروگاههای برقآبی به دلیل کاهش ذخایر سدها در تابستان آینده قادر به تأمین برق کافی نخواهند بود و این مسأله میتواند به بحران ناترازی انرژی دامن بزند.
عیسی بزرگزاده، سخنگوی صنعت آب کشور، نیز پیشتر اعلام کرد که از ابتدای سال آبی جاری تاکنون، میزان بارندگیها نسبت به شرایط نرمال ۳۷ درصد کاهش یافته است.
به گفته او، ۲۸ استان کشور زیر حد نرمال بارندگی قرار دارند و استانهایی مانند چهارمحال و بختیاری، البرز، اصفهان، تهران، مرکزی، اردبیل، خراسان شمالی، فارس، خراسان جنوبی، لرستان و ایلام با کاهش ۳۰ تا ۵۰ درصدی بارش مواجه شدهاند.
آخرین گزارش شرکت مدیریت منابع آب ایران نیز نشان میدهد که میزان پرشدگی سدها ۴۳ درصد است که ۷ درصد کمتر از سال گذشته محسوب میشود.
وضعیت سدهای تهران از متوسط کشوری نیز وخیمتر است، بهطوریکه در میان پنج سد تأمینکننده آب استانهای تهران و البرز، تنها سد طالقان با ۴۹ درصد ظرفیت پر شده است، در حالی که چهار سد دیگر (امیرکبیر، لتیان، لار و ماملو) بهطور متوسط فقط ۶ درصد آب دارند.