وزیر امور خارجه ایران از بازگشایی سفارت انگلیس در تهران استقبال کرده است. در روزهای اخیر، زمزمه هایی مبنی بر بازگشایی سفارت های ایران و انگلیس شنیده شده است.
با روی کارآمدن حسن روحانی در سال ۱۳۹۲، دولت جمهوری اسلامی ایران در صدد عادی سازی روابط با بریتانیا برآمد، و با آن که عالی ترین مقام های دو کشور در نیویورک دیدار کرده اند،اما هنوز موانعی بر سر این کار وجود دارد.
بریتانیا می گوید چه تضمینی وجود دارد که سفارتش در تهران باز شود و بار دیگر مورد حمله قرار نگیرد. مقام های لندن درعین حال خواستار پرداخت یک میلیون پوندغرامت شده اند. به نظر می رسد ایران با پرداخت این غرامت موافقت کرده باشد.
در ایران برخی از نمایندگان مجلس مانند علاءالدین بروجردی رئیس کمیسیون امنیت ملی، و نیز نهادهایی چون بسیج و سپاه پاسداران با بازگشایی سفارت بریتانیا در تهران مخالفند، اما وزیر امورخارجه ایران از بازگشایی سفارت بریتانیا در تهران استقبال کرده است. محمد جواد ظریف، در پاسخ به احتمال بازگشایی سفارتخانه ها گفته است «آماده‌ایم با سفارت انگلیس در تهران مثل سایر سفارت‌خانه‌ها رفتار کنیم».
در حالی که مدتی ست از بازگشایی سفارتخانه های ایران و بریتانیا تا پایان امسال سخن گفته می شود، اما وزیر امور خارجه ایران می گوید هنوز دشواری هایی دراین زمینه وجود دارد. محمدجواد ظریف می گوید بازگشایی تنها جنبه سیاسی ندارد. او بر وجود مسائل فنی و اداری برای عملی کردن این روند، تاکید کرده است.
مخالفت با بازگشایی در لندن
در لندن هم مسئله بازگشایی سفارت خانه ها، مخالفانی دارد. با آن که ویلیام هیگ وزیر خارجه وقت بریتانیا سال گذشته با اعلام برنامه بازگشایی سفارت آن را گامی مهم در پیشرفت روابط بین دو کشور دانسته بود، اکنون این امر به مانعی درونی برخورده است.
به نوشته نشریه بریتانیایی دیلی تلگراف، وزارت خارجه بریتانیا، ترزا می وزیر کشور را به دلیل ممانعت از بازگشایی بخش صدور رواید، به سنگ اندازی در روند بازگشایی سفارت بریتانیا در تهران متهم کرده است.
خانم می در توضیح علت مخالفت خود می گوید تا وقتی که چهار هزار ایرانی که در این کشور یه طور غیر قانونی به سر می برند اخراج نشوند، حاضر نیست به بازگشایی بخش ویزا رضایت بدهد. این افراد پناه جویان و افرادی را شامل می شود که در دوره سه ساله نبود رابطه سیاسی میان دوکشور مهلت روادیدشان پایان یافته است.
به گفته یک مقام وزارت خارجه بریتانیاامتناع وزارت کشور از بازگشایی بخش صدور ویزا به دلیل حضور غیرقانونی ایرانیان در این کشور،مسئله را پیچیده کرده است.
در حال حاضر خدمات کنسولی به دلیل تعطیل سفارت با کندی پیش می رود و متقاضیان ایرانی باید از سفارت بریتانیا در کشورهایی مثل ترکیه یا امارات متحدعربی درخواست ویزا کنند.
تعطیلی سفارتخانه ها در پی حمله بسیجیان
سه سال پیش، پس از تصویب طرحی که نمایندگان مجلس شورای اسلامی برای کاهش روابط ایران و بریتانیا در سطح کاردار به مجلس برده بودند، گروهی که خود را دانشجویان بسیجی می خواندند، هم زمان به سفارت بریتانیا و باغ سفارت در قلهک حمله کردند، از دیوارها بالارفتند، پرچم بریتانیا را پایین کشیدند، شش کارمند بریتانیایی را به گروگان گرفتند، و بخشی از مدارک و اسناد سفارت خانه را بیرون ریختند وبا مواد انفجاری به ساختمان سفارت خسارت زدند.
نمایندگان مجلس این طرح دوفوریتی را که به تایید شورای نگهبان رسید، در واکنش به تحریم بانک مرکزی جمهوری اسلامی به تصویب رسانده بودند.
در پی این اقدام، دولت بریتانیا در آذرماه ۱۳۹۰ سفارت خود را در ایران بست و سفیر ایران در بریتانیا و همه دیپلمات های ایرانی را از کشور خود اخراج کرد. حمله خشونت بار به سفارت بریتانیا در تهران، با واکنش منفی جامعه بین المللی روبرو شد و شورای امنیت سازمان ملل آن را محکوم کرد.
این حمله به طور ضمنی با واکنش مثبت علی لاریجانی رئیس مجلس، و سکوت احمدی نژاد رئیس جمهوری وقت روبرو شد. آیت الله خامنه ای نه ماه بعد مخالفت خود را با آن نشان داد. او در مهر ماه سال ۱۳۹۱ در دیدار با جمعی از دانشجویان گفت: «در قضیه اخیر اشغال آن سفارت خبیث، احساسات جوانان درست بود ولی رفتنشان [به درون سفارت بریتانیا] درست نبود»؛ و افزود: «من اجتماعات دانشجویی را تائید می کنم، اما با تندروی در این اجتماعات مخالفم».
ابا این حال وزارت خارجه ایران، از این اقدام ابراز تاسف کرد و خواستار بازگشایی سفارت دو کشور شد. درپی آن علی اکبر صالحی و ویلیام هیگ، وزیران خارجه وقت ایران و بریتانیا با یکدیگر دیدار کردند.
