Ova godina će "gotovo sigurno" nadmašiti 2023. kao najtoplija od kako su počela mjerenja, saopštila je u četvrtak služba Evropske unije za klimatske promjene Kopernik (C3S) .
Podaci su objavljeni uoči klimatskog samita Ujedinjenih nacija COP29 naredne nedelje u Azerbejdžanu, tokom kojeg će zemlje pokušati da usaglase ogromno povećanje finansijskih sredstava za borbu protiv klimatskih promjena. Međutim, pobjeda Donalda Trampa na američkim izborima umanjila je očekivanja od razgovora.
Evropska služba saopštila je da je od januara do oktobra prosječna globalna temperatura bila toliko visoka da je sigurno da će 2024. biti najtoplija ikada - osim ako se ne dogodi neka anomalija do kraja godine i temperature padnu do blizu nule.
"Osnovni uzrok ovogodišnjeg rekorda su klimatske promjene", rekao je za Rojters direktor C3S Karlo Buontempo.
"Klima se zagrijava. Na svim kontinentima, u svim okeanima. Zbog toga se rekordi obaraju".
Naučnici su naveli da će 2024. takođe biti prva godina tokom koje je planeta više od 1,5 stepeni Celzijusa toplija od preindustrijskog perioda od 1850. do 1900. godine.
Sonja Seneviratne, naučnica za klimu na istraživačkom univerzitetu ETH Cirih, kaže da nije iznenađena zbog novog rekoda i pozvala vlade koje učestvuju na samitu COP29 da usaglase snažniju akciju da se njihove ekonomije oslobode fosilnih goriva koji ispuštaju ugljen dioksid.
"Ograničenja uspostavljana sporazumom iz Pariza počinju da se probijaju, imajući u vidu prespor tempo klimatske akcije širom svijeta", upozorila je Seneviratne.
Potpisnice sporazuma iz Pariza, postignutog 2015. godine, saglasile su se da spriječe da globalno zagrijavanje premaši 1,5 stepeni Celzijusa da bi se izbjegle najgorlje posljedice.
Svijet još nije premašio taj limit, ali evropska služba očekuje da će se to dogoditi oko 2030. godine.
"To je veoma blizu", rekao je Buontempo.
Svako povećanje temperature podstiče ekstremne vremenske uslove.
U katastrofalnim bujičnim poplavama u oktobru u Španiji, poginule su stotine ljudi. Ogromni šumski požari zahvatili su Peru, a u poplavama u Bangladešu uništeno je više od milion tona riže, zbog čega su cijene hrane naglo porasle. U Americi, uragan Milton je ojačao zbog klimatskih promjena koje izazivaju ljudi.
Evropska služba vodi evidenciju od 1940. godine, a to se upoređuje sa podacima o globalnoj temperaturi još iz 1850.
