មណ្ឌលសុខភាពមួយក្នុងស្រុកបាទី ខេត្តតាកែវ ស្ថិតនៅពីក្រោយសាខាធនាគារអេស៊ីលីដា ទល់មុខសាលាបឋមសិក្សាមួយ។ មានបន្ទប់មួយនៅកណ្តាលអគារ បើកទ្វារចំហទាំងពីរ។ ចំណែកបន្ទប់សងខាងផ្សេងទៀត បិទទ្វារចាក់សោ រស្ងាត់ឈឹង និងពុំមានអ្នកជំងឺសម្រាកក្នុងបន្ទប់នោះទេ។
អគារមួយនៅកណ្តាលដី មានសភាពចាស់និងតូចចង្អៀត ប៉ុន្តែនៅច្រកក្លោងទ្វារមានផ្លាកសញ្ញាធំមួយសរសេរថា «មណ្ឌលសុខភាពសំរោង» ដែលហាក់បង្ហាញថា នៅតែដំណើរការ។ នៅក្នុងបន្ទប់ប្រឹក្សា មានផ្លាកសញ្ញាជូនដំណឹងមួយ ដែលមានសេចក្តីណែនាំរបស់ក្រសួងសុខាភិបាល អំពីវិធានការសុវត្ថិភាព និងការបង្ការវីរុសកូរ៉ូណា។
លោក យី ឆេងលី ដែលជាប្រធានមណ្ឌលសុខភាពសំរោង ក្នុងឃុំសំរោង កំពុងអង្គុយម្នាក់ឯង ហើយដៃចុចទូរស័ព្ទរបស់គាត់ នៅក្នុងបន្ទប់ដែលមានទូរមួយដាក់ឯកសារ និងគ្រែដែកមួយ គ្មានកម្រាល និងមានខ្នើយមួយលើគ្រែនៅក្បែរច្រកទ្វារ។ លោកចាប់អារម្មណ៍ចង់និយាយអំពីជំងឺរាតត្បាតកូវីដ១៩ ដែលគិតត្រឹមថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ទី៣០ ខែមេសា ប្រទេសកម្ពុជាមានករណីឆ្លងសរុប ចំនួន ១២២ និងជាសះស្បើយចំនួន ១១៩ នាក់។
ប្រធានមណ្ឌលសុខភាពរូបនេះបានរៀបរាប់ថា មានពលករចំណាកស្រុក ១១ នាក់ដែលបានវិលត្រឡប់មកឃុំរបស់ពួកគេវិញ និងមានពលករចំណាកស្រុក ៨ នាក់បានបញ្ចប់ការរស់នៅដាច់ដោយឡែករយៈពេល ១៤ ថ្ងៃរបស់ពួកគេនៅផ្ទះតាមការណែនាំរបស់អាជ្ញាធរ។
កាលពីដើមសប្តាហ៍មុន មន្រ្តីរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានឲ្យដឹងថា ពលករខ្មែរចំណាកស្រុកប្រមាណ ៩ ម៉ឺននាក់ បានត្រឡប់មកប្រទេសកម្ពុជាវិញ ចាប់តាំងពីចុងខែមីនា នៅពេលប្រទេសថៃបិទច្រកព្រំដែន ហើយពលរដ្ឋខ្មែររាប់ពាន់នាក់ត្រូវត្រឡប់មកចូលឆ្នាំនៅក្នុងប្រទេស។ ប៉ុន្តែពួកគេត្រូវបានមន្រ្តីសុខាភិបាលតាមដានសុខភាពថា តើមានរោគសញ្ញានៃវីរុសកូរ៉ូណា ឬយ៉ាងណា និងណែនាំឲ្យរស់នៅដាច់ដោយឡែករយៈពេល ១៤ ថ្ងៃ។
លោក យី ឆេងលី ថ្លែងប្រាប់ VOA នៅមណ្ឌលសុខភាពក្នុងស្រុកបាទីថា៖ «យើងចុះពិនិត្យសុខភាពគាត់។វាស់កម្តៅតាមលទ្ធភាព MVA (ការពិនិត្យរករោគផ្តាសាយ)។ យើងបានអប់រំគាត់ឲ្យនៅដាច់ដោយឡែកពីក្រុមគ្រួសារ ១៤ថ្ងៃ តាមការណែនាំរបស់ក្រសួងសុខាភិបាល។ យើងរវល់ណាស់រាល់ថ្ងៃ»។
លោកបន្ថែមថា រូបលោកផ្ទាល់បានចុះអប់រំប្រជាពលរដ្ឋក្នុងឃុំផ្ទាល់តែម្តង។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «ខ្ញុំបានធ្វើដំណើរចុះតាមភូមិផ្ទាល់ហ្មងជាមួយប្រជាជនផ្ទាល់តែម្តង។ ពេលយើងចុះទៅ យើងមានឧបករណ៍ប៉ុន្មានយើង ប្រើដែលយើងមានតាមលទ្ធភាព។ យើងអប់រំពលរដ្ឋថាពេលមានរោគសញ្ញា ដូចក្តៅឈឺក ក្អក ក្នុងអំឡុងពេល ១៤ថ្ងៃ យើងគួរទៅពេទ្យហើយខ្ញុំរាយការណ៍ជូនមន្ទីរសុខាភិបាល»។
ទោះជាយ៉ាងណាលោក ឆេងលី និយាយថា លទ្ធភាពនៃការធ្វើតេស្តសំណាកយកទៅពិនិត្យរកវីរុសកូរ៉ូណារបស់មណ្ឌលសុខភាព នៅមានកម្រិតដោយផ្តោតសំខាន់លើពលករចំណាកស្រុក ដែលបានវិលត្រឡប់ពីក្រៅប្រទេស និងបុគ្គលដែលមានប្រវត្តិត្រឡប់មកពីក្រៅប្រទេស ដែលកំណត់ដោយក្រសួងសុខាភិបាល។
បុគ្គលិកសុខាភិបាលដដែលក៏បានបញ្ជាក់ថា ប្រជាពលរដ្ឋក្នុងស្រុកដែលចូលមកពិនិត្យក្នុងមណ្ឌលសុខភាព ហើយមានអាការៈក្អកនិងរោគសញ្ញា ដូចជាផ្តាសាយ ប៉ុន្តែមិនមានប្រវត្តិធ្វើដំណើរថ្មីៗត្រូវបានគេសន្មត់ថា «ធម្មតា» មិនពាក់ព័ន្ធនឹងវីរុសកូរ៉ូណានោះទេ។
លោកឆេងលីបញ្ជាក់ថា៖ «ប៉ុន្តែអាហ្នឹងទាល់តែមានប្រវត្តិជំងឺទៀតមិនមែនចេះតែរាយការណ៍ទេ។ អាខ្លះ គ្នានៅក្នុងស្រុកអញ្ចេះសោះ យើងរាយការណ៍ទៅ វាពិបាក។ គ្នាមានមកពីណាបើគ្នានៅតែក្នុងស្រុកដូចថា យើងផ្តាសាយអីធម្មតា។ អ៊ីចឹងយើងរាយការណ៍តាមប្រវត្តិជំងឺ»។
លោកទទួលស្គាល់ថា វាពិបាកក្នុងការវាយតម្លៃថាតើជាករណីជំងឺគ្រុនផ្តាសាយធម្មតា ឬជាជំងឺកូវីដ១៩ ប៉ុន្តែលោកបញ្ជាក់ថាវិធីសាស្ត្រដែលកំពុងអនុវត្តមានប្រសិទ្ធភាពដោយខេត្តនេះ មិនទាន់មានករណីវិជ្ជមាននៃវីរុសកូរ៉ូណានៅឡើយទេ។
ការអះអាងរបស់លោក ឆេងលី ស្របតាមរដ្ឋាភិបាលដែលតែងតែអះអាងថា ករណីវិជ្ជមាននៃជំងឺកូវី១៩ក្នុងប្រទេសកម្ពុជា គឺតាមរយៈជនបរទេស ឬជនជាតិខ្មែរដែលត្រឡប់មកពីក្រៅប្រទេស។ក្រសួងសុខាភិបាលកម្ពុជាលើកឡើងថា ពុំមានការឆ្លងតាមសហគមន៍នៅឡើយទេ។
ខណៈពេលដែលប្រទេសនានាកាលពីសប្តាហ៍ថ្មីៗនេះ បានព្យាយាមពិនិត្យមើលលទ្ធភាពនៃការបើកសេដ្ឋកិច្ចរបស់ពួកគេឡើងវិញនោះ ពួកគេពិនិត្យលទ្ធភាពនៃកម្រិតការធ្វើតេស្តបច្ចុប្បន្ន និងការធ្វើតេស្តដែលត្រូវការចាំបាច់ជាក់ស្តែង។ បញ្ហានេះកំពុងត្រូវបានគេពិភាក្សា។
បើតាមក្រសួងសុខាភិបាលការធ្វើតេស្តសំណាកនៅកម្ពុជាសរុបមានចំនួន ១១.៥៧៦ គិតចាប់ពីខែមករា មកដល់ថ្ងៃទី ២៦ ខែមេសា។ កាលពីថ្ងៃច័ន្ទសប្តាហ៍មុន ក្រសួងសុខាភិបាលប្រកាសថាសំណាកដែលបានធ្វើតេស្តសរុបមានជាង ៩.៧៩២។ ដូច្នេះប្រមាណមួយសប្តាហ៍នេះ ក្រសួងសុខាភិបាលបានធ្វើតេស្តសំណាកប្រមាណ ១.៧៨០។ ក្នុងចំណោមនោះមានមនុស្សប្រមាណ ២.០០០ នាក់ជាអ្នកដំណើរតាមនាវាទេសចរណ៍អន្តរជាតិ MS Westerdam និង World Dream ដែលសុំចូលចតនៅប្រទេសកម្ពុជា។
កាលពីថ្ងៃច័ន្ទសប្តាហ៍មុន ក្រសួងសុខាភិបាលលើកឡើងថាក្នុងរយៈពេល ៧ថ្ងៃ ប្រទេសកម្ពុជាបានធ្វើតេស្តចំនួន ៨៨៣ នាក់ទោះបីជាកម្ពុជាមានលទ្ធភាពធ្វើតេស្តសំណាករហូតដល់ ៦០០ ក្នុងមួយថ្ងៃនៅវិទ្យាស្ថានប៉ាស្ទ័រកម្ពុជា និងវិទ្យាស្ថានជាតិសុខភាពសាធារណៈក៏ដោយ។
លោកស្រីវេជ្ជបណ្ឌិត Li Ailan តំណាងអង្គការសុខភាពពិភពលោក (WHO) ប្រចាំនៅកម្ពុជាថ្លែងក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មានកាលពីថ្ងៃ ១៣ ខែមេសាថា អ្វីដែលសំខាន់ក្នុងការទប់ស្កាត់ការរាតត្បាតនៃវីរុសកូរ៉ូណានេះ គឺការធ្វើតេស្តហើយធ្វើតេស្តទៀត។
ទោះបីជាយ៉ាងណា លោកស្រីបានលើកសរសើរការខំប្រឹងប្រែងរបស់ប្រទេសកម្ពុជា ក្នុងការឆ្លើយតបទៅនឹងការឆ្លងចំនួន ១២២ ករណី។ លោកស្រីក៏បាននិយាយផងដែរថា ប្រទេសកម្ពុជាចាំបាច់ត្រូវបង្កើតយុទ្ធសាស្ត្រធ្វើតេស្តខ្លួនឯងទៅមុខទៀត ហើយត្រូវមានការប្រុងប្រយ័ត្នខ្ពស់ដដែល ទោះមិនមានករណីឆ្លងថ្មីក្នុងរយៈពេលជាង ២ សប្តាហ៍ចុងក្រោយនេះក៏ដោយ។
កន្លងទៅក្រសួង សុខាភិបាលលើកឡើងថា ករណីវិជ្ជមានភាគច្រើនជាករណីនាំចូលនិងត្រូវធ្វើតេស្តចំពោះអ្នកដែលមានប្រវត្តិធ្វើដំណើរពីបរទេស និងអ្នកជាប់ទាក់ទងស្និទ្ធបំផុតរបស់ពួកគេ។ បន្ទាប់មកទៀតក៏មានករណីកើនឡើង បន្ទាប់ពីប្រជាជនកម្ពុជាបានវិលត្រឡប់មកពីការជួបជុំពិធីសាសនាក្នុងប្រទេសម៉ាឡេស៊ី និងករណីមួយទៀត គឺក្រុមទេសចរបារាំងមួយក្រុម ដែលមានគ្នាជាង ៣០ នាក់បានធ្វើតេស្តវិជ្ជមាននៅក្រុងព្រះសីហនុ បន្ទាប់ពីធ្វើដំណើរទៅកាន់ខេត្តសៀមរាប បាត់ដំបង និងភ្នំពេញ។
បន្ទាប់ពីមានករណីថ្មីផ្សេងៗទៀតនៅ រាជធានីភ្នំពេញ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងសុខាភិបាលលោក ម៉មប៊ុនហេង បានលើកឡើងថា វាទំនងជាមានការឆ្លងតិចតួចតាមសហគមន៍នៅភ្នំពេញ។ ប្រជាជនប្រមាណ ៤០ នាក់រស់នៅសង្កាត់បឹងកេងកង១ ត្រូវបានធ្វើតេស្តដែលមានការទាក់ទងផ្ទាល់ជាមួយប្តីប្រពន្ធ ដែលត្រូវបានធ្វើតេស្តរកឃើញវីរុសកូរ៉ូណា។
កាលពីដើមសប្តាហ៍កន្លងទៅ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងសុខាភិបាលលោក លី សូវ៉ាន់ មានប្រសាសន៍ថា ការធ្វើតេស្តប្រចាំសប្តាហ៍បានធ្លាក់ចុះ ដោយសារតែប្រទេសកម្ពុជាមិនមានករណីថ្មីទៀត។
ក្នុងចំណោមពលករចំណាកស្រុកប្រមាណ ៩ ម៉ឺននាក់ដែលបានវិលត្រឡប់មកវិញមានតែ ៤១០ នាក់ប៉ុណ្ណោះ ដែលត្រូវបានធ្វើតេស្តរកវីរុសកូរ៉ូណា ហើយពួកគេមានលទ្ធផលអវិជ្ជមាន។ នេះបើតាមការបញ្ជាក់របស់លោក លី សូវ៉ាន់ ក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មានមួយ កាលពីថ្ងៃច័ន្ទ។
បន្ថែមពីនេះទៀត ក្រសួងសុខាភិបាល និងក្រសួងការងារបានពិនិត្យសុខភាពកម្មករកាត់ដេរជាង ៥ពាន់នាក់ ហើយមានតែ ១១២ នាក់ប៉ុណ្ណោះ ត្រូវបានយកសំណាកទៅពិនិត្យរកវីរុសកូរ៉ូណា។ នេះបើតាមមន្រ្តីសុខាភិបាល។
ក្រសួងសុខាភិបាលនៅតែបន្តអំពាវនាវឲ្យប្រជាពលរដ្ឋមានការប្រុងប្រយ័ត្នខ្ពស់ ទោះមិនមានករណីឆ្លងថ្មីក៏ដោយ ខណៈពលរដ្ឋចាប់ផ្តើមចេញក្រៅធ្វើដំណើរ ហើយការរកស៊ីមួយចំនួនចាប់ផ្តើមបើកឡើងវិញ។
ត្រឡប់មកស្រុកបាទីវិញ មណ្ឌលសុខភាពរវៀង មានអ្នកជំងឺតែពីរបីនាក់ប៉ុណ្ណោះនៅក្នុងបន្ទប់ដែលពុំឃើញមានគ្រូពេទ្យ ឬគិលានុបដ្ឋាយិកានោះទេ។ នៅអគារខាងក្រោយនៃមណ្ឌលសុខភាព នៅច្រកចូលមានស្លាកមួយចងនឹងខ្សែសរសេរ ដោយដៃលើក្រដាសសថា «ត្រូវពាក់ម៉ាសមុនចូលក្នុងបរិវេណខាងក្នុង»។
លោក ជា ស្រេង ជាប្រធានមណ្ឌលសុខភាពនៅតាមផ្លូវជាតិនេះ។ លោកពាក់ម៉ាស និងកំពុងអង្គុយម្នាក់ឯងក្នុងបន្ទប់។ លោកផ្តោតលើគោលការណ៍ណែនាំរបស់ក្រសួងសុខាភិបាល មិនខុសពីមិត្តរួមការងាររបស់គាត់ នៅមណ្ឌលសុខភាពសំរោងទេ។
លោកបានឈរប្រាប់អ្នកសារព័ត៌មាន VOA នៅខាងក្រៅបន្ទប់ថា៖ «យើងមានគោលការណ៍ណែនាំដោយក្រសួងសុខាភិបាលសម្រាប់កូវីដ១៩។ យើងពិនិត្យកម្តៅយើងមើលថា គាត់មានឈឺបំពង់កឈឺខ្លួនប្រាណ និងក្អកកណ្តាស់» ឬទេ។
ទោះប្រជាពលរដ្ឋមានរោគសញ្ញាទាំងនេះក៏ដោយ ក៏លោក ជា ស្រេង ប្រធានមណ្ឌលសុខភាពនេះ មានប្រសាសន៍ថា មណ្ឌលសុខភាពមិនបានរាយការណ៍ទៅមន្ទីរសុខាភិបាលក្នុងខេត្តនោះទេ ដោយសារការធ្វើតេស្តរកវីរុសកូរ៉ូណាធ្វើសម្រាប់តែអ្នកដែលមានប្រវត្តិធ្វើដំណើរ ជាពិសេសពលករចំណាកស្រុកដែលបានត្រឡប់ចូលប្រទេសវិញ។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «អ្នកក្នុងស្រុកអត់មានការបម្លាស់ទីអីពីបរទេស ឬក៏អីហ្នឹងអាហ្នឹងអត់អីទេ គឺផ្តាសាយធម្មតា។ បើអ្នកចំណាកស្រុកមក ហើយសង្ស័យអាហ្នឹងគួរតែធ្វើតេស្តដែរ។ យើងមិនគួរពិនិត្យទេអ្នកស្រុក ដែលគ្រាន់តែផ្តាសាយធម្មតាទេ»។
លោក ជា ស្រេង បញ្ជាក់បន្ថែមថា៖ «បើអ្នកចំណាកស្រុកមក យើងតាមដានកម្តៅ អ្នកក្តៅខ្លួនក្អកផ្តាសាយអីពេលគាត់មកមណ្ឌលសុខភាពយើង។ បើអ្នកនៅក្នុងស្រុក យើងគ្រាន់តែរាយការណ៍ប្រចាំខែទេ។ យើងអត់ទាន់ឆោឡោជូនមន្ទីរ[សុខាភិបាលខេត្ត]ទេ»។
ចំណែកលោក ឆេង លី ប្រធានមណ្ឌលសុខភាពសំរោង មានប្រសាសន៍ថា គ្រូពេទ្យនឹងពិនិត្យអាការៈពេលពលរដ្ឋក្នុងស្រុក មកទទួលសេវាពីមណ្ឌល។ ទោះពលរដ្ឋក្នុងស្រុកមានអាការៈស្រដៀងនឹងជំងឺកូវីដ ប៉ុន្តែអាការៈទាំងនោះត្រូវចាត់ទុកថា ជាជំងឺផ្សេងទៀត។ លោកឧទាហរណ៍ថា ពេលប្រជាពលរដ្ឋមានអាការៈក្អក នេះជាជំងឺផ្លូវដង្ហើមដូចជាជំងឺរបេង។ លោក ឆេង លី នឹងសរសេរជារបាយការណ៍ផ្ញើទៅមន្ទីរសុខាភិបាល ចុងខែនីមួយៗ។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «មានអ្នកមករាល់ថ្ងៃ។ ប្រហែល៨ទៅ ១០ មករាល់ថ្ងៃ។ ជាង ១០ ក្នុងមួយថៃ្ង ក្តៅ ក្អក ផ្តាសាយមកពីគ្រប់ទិសទី។ គាត់មិនមកពីបរទេសទេ។ យើងសួរប្រវត្តិគាត់ យើងសង្ស័យថារបេងយើងវៃថ្នាំហ្នឹងទៅ។ យើងធ្វើរបាយការណ៍ជូនក្រសួងសុខាភិបាល។ ករណីសង្ស័យថា កូវីដហ្នឹង យើងមានប្រវិត្តជំងឺច្បាស់លាស់។ ឧបមាថា គាត់មកពីម៉ាឡេស៊ីអ៊ីចឹង យើងសង្ស័យថាកូវីដ។ យើងរាយការណ៍វឹង អ៊ីចឹងគេមកយកសំណាកដើម្បីមើល»។
កាលពីថ្ងៃច័ន្ទ លោក លី សូវ៉ាន់ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងសុខាភិបាលបាន ថ្លែងថា កម្ពុជាមានប្រព័ន្ធតាមដានជាប្រចាំលើជំងឺផ្តាសាយ និងជំងឺសួតដែលលោកថាមិនមានការកើនឡើងជំងឺសួតគួរឲ្យកត់សម្គាល់ ត្រូវបានរាយការណ៍ពីមណ្ឌលសុខភាព ឬមន្ទីរពេទ្យនៅទូទាំងប្រទេសនោះទេ។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «រហូតមកដល់ពេលនេះយើងអត់ទាន់ឃើញថា ជំងឺរលាកសួតរបស់យើងមានការកើនឡើងខុសធម្មតានៅឡើយទេ។ តាមទិន្នន័យដែលយើងពិគ្រោះជំងឺហ្នឹងក៏អត់មានឃើញការកើនឡើងគួរឲ្យកត់សម្គាល់ដែរ។ អ៊ីចឹងមានន័យថា ទិន្នន័យដែលយើងប្រមូលគ្រប់ជ្រុងជ្រោយហ្នឹងបញ្ជាក់ថា យើងពិតជាគ្មានករណីហ្នឹង[ឆ្លងថ្មី] នៅក្នុងប្រទេសរបស់យើងទេ»។
នៅក្នុងមណ្ឌលសុខភាពមួយផ្សេងទៀតក្នុងខេត្តតាកែវ លោកស្រី គង់ យុទ្ធាវី ប្រធានមណ្ឌលសុខភាពជាន់ជុំ បានប្រាប់វីអូអេថា លោកស្រីស្នើឲ្យអ្នកជំងឺដែលមកពិនិត្យ ហើយមានជំងឺផ្តាសាយធម្មតាត្រូវតាមដានរោគសញ្ញារបស់ពួកគេ និងត្រឡប់ទៅជួបគ្រូពេទ្យម្តងទៀត ប្រសិនអាការៈនៅមិនទាន់ប្រសើរ។
ទោះជាយ៉ាងណា លោកស្រីនៅតែយកចិត្តទុកដាក់លើករណីដែលទាក់ទងនឹងការធ្វើដំណើរត្រឡប់មកពីក្រៅប្រទេស ហើយលោកស្រីក៏យល់ស្របដែលថា អាចមានករណីឆ្លងតាមសហគមន៍ពីតំបន់ងាយរងគ្រោះក្នុងប្រទេស។
លោកស្រីប្រាប់ VOA តាមទូរស័ព្ទថា៖« គាត់មក ជួនកាល មាន១ថ្ងៃដប់នាក់ … បួនប្រាំនាក់ … បួនដប់នាក់អ៊ីចឹង តាមដែលគាត់មកទទួលសេវាអ៊ីចឹង។ ក៏ប៉ុន្តែ គ្រាន់ថា ពេលដែលមក គឺខ្ញុំសួរទាក់ទងតំបន់ដែលគាត់មកពីខាងណា។ ឧទាហរណ៍បើសិនជាគាត់នៅស្រុកខ្មែរយើង ប៉ុន្តែគាត់មកពីកំពង់សោម អាហ្នឹងករណីសង្ស័យ អាហ្នឹងមកពីកំពង់សោម ក៏ជាតំបន់ផ្ទុះដែរអ៊ីចឹង ខ្ញុំជូន ខ្ញុំជូនគាត់ទៅយកសំណាកហ្នឹងដែរ ដោយសារមន្ទីរពេទ្យរបស់ខ្ញុំជាប់ហ្នឹងមន្ទីរពេទ្យបង្អែក»៕
