គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត (គ.ជ.ប) បានចេញមុខការពារកិច្ចការងាររបស់ខ្លួន ដែលខ្លួនអះអាងថា បានធ្វើឡើងដោយគ្មានការជ្រៀតជ្រែកពីភាគីពាក់ព័ន្ធណាមួយនោះឡើយ។ នេះបើយោងតាមសេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់គ.ជ.ប ដែល VOA បានទទួលកាលពីចុងសប្តាហ៍កន្លងទៅ។
សេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់គ.ជ.ប ដែលចេញផ្សាយកាលពីថ្ងៃសៅរ៍កន្លងទៅបានបញ្ជាក់ឲ្យដឹងថា ខ្លួនបានរងការវាយប្រហារថា មានជាប់ពាក់ព័ន្ធបញ្ហាចំនួនពីរទាក់ទិនបញ្ហាឯករាជ្យភាព អព្យាក្រឹត្យភាព និងយុត្តិធម៌ និងបញ្ហាបដិវត្តន៍ពណ៌។ គ.ជ.បបានពន្យល់ថា ជំហរដឹកនាំរបស់ គ.ជ.ប ថ្មីនេះ ទោះជាសមាសភាពមកពីមជ្ឈដ្ឋានណាក៏ដោយ ក៏ត្រូវតែរៀបចំការបោះឆ្នោតឲ្យបានត្រឹមត្រូវបំផុតស្របតាមច្បាប់កំណត់។ គ.ជ.ប អះអាងបន្ថែមថា គ្មានបុគ្គលណា សមាសភាពណា អង្គការណា អង្គភាពណា បរទេសណា អាចមកដាក់សម្ពាធ ឬប្រទាញ គ.ជ.ប ឲ្យអនុវត្តន៍ប្រាសចាកពីគតិច្បាប់ក្នុងការរៀបចំការបោះឆ្នោតនេះបានឡើយ។
គ.ជ.បបានការពារជំហរឯករាជ្យរបស់ខ្លួនតាមផ្លូវច្បាប់ ដោយបានសរសេរក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍ខ្លួនតាមន័យដើមថា៖
«ដោយសារតែជំហរឥតងាករេពីគតិច្បាប់ និងយុត្តិធម៌នេះហើយ ទើបលទ្ធផលនៃការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សាឃុំសង្កាត់ ឆ្នាំ២០១៧ កន្លងមក ត្រូវបានគ្រប់ភាគីពាក់ព័ន្ធ គ្រប់មជ្ឈដ្ឋានជាតិ និងអន្តរជាតិ រួមទាំងសហរដ្ឋអាមេរិក វាយតម្លៃយ៉ាងត្រឹមត្រូវថា ជាការបោះឆ្នោតគួរឲ្យជឿទុកចិត្តបាន និងល្អជាងការបោះឆ្នោតមុនៗ នោះគឺ មិនមែនដោយសារតែវត្តមានសមាសភាព គ.ជ.ប មកពីគណបក្សនយោបាយណាមួយនោះទេ ព្រោះនេះជាសច្ចភាពប្រវត្តិសាស្ត្រសម្រាប់ គ.ជ.ប ហើយក៏ជាមោទនភាពរបស់ជាតិខ្មែរដែរ»។
គ.ជ.ប បានលើកឡើងបន្តថា ខ្លួនបានកំណត់មាគ៌ារួចជាស្រេចហើយ ទោះមានសមាសភាពមកពីមជ្ឈដ្ឋានណាក៏ដោយ គឺ គ.ជ.ប នៅតែប្រកាន់ជំហរ ឯករាជ្យ អព្យាក្រឹត្យ តម្លាភាព និងយុត្តិធម៌ជាដាច់ខាត។
ជុំវិញនឹងការចោទប្រកាន់អំពីការពាក់ព័ន្ធនឹងបដិវត្តន៍ពណ៌វិញនោះ គ.ជ.ប បានពណ៌នាថា បដិវត្តន៍ពណ៌នេះ បានកើតឡើងនៅក្នុងពិភពលោករាប់ទសវត្សរ៍មកហើយ និងមានប្រទេសជាច្រើននៅលើពិភពលោកបានរងគ្រោះដោយសារបដិវត្តន៍ពណ៌នេះ។
គ.ជ.ប បានសរសេរក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់ខ្លួនតាមន័យដើមថា៖
«ដើម្បីស្វែងយល់អំពីបដិវត្តន៍ពណ៌មិនពិបាកទេ សាធារណជនទាំងអស់គ្រាន់តែវាយពាក្យ Color Revolution ឬ Revolution de Couleur នោះយើងនឹងបានទទួលព័ត៌មានគ្រប់គ្រាន់អំពីមេក្លោង មេទ្រឹស្តី ព្រមទាំងវិធីសាស្ត្រល្អិតល្អន់សម្រាប់អនុវត្តន៍បដិវត្តន៍ពណ៌នេះ ហើយនឹងឃើញថា តើដូចគ្នានឹងព្រឹត្តិការណ៍ដែលកើតមានថ្មីៗនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជានេះដែរឬទេ?»។
សេចក្តីថ្លែងរបស់គ.ជ.បយ៉ាងដូច្នេះ កើតមានឡើង បន្ទាប់ពីគណៈកម្មាធិការជាតិមួយនេះ បានបែកចែកអាសនៈទំនេររបស់គណបក្សប្រឆាំងនៅរដ្ឋសភា ទៅឲ្យគណបក្សនយោបាយផ្សេងៗ ដែលមិនទទួលបានការគាំទ្រពីពលរដ្ឋខ្មែរពេលបោះឆ្នោតជាតិ កាលពីឆ្នាំ ២០១៣។ កាលពីសប្តាហ៍កន្លងទៅ គ.ជ.ប ក៏រងការរិះគន់ផងដែរ អំពីឯករាជ្យភាពរបស់ខ្លួន ក្រោយពីការជ្រើសតាំងសមាជិកនិងអនុប្រធានគ.ជ.ប ជំនួសឲ្យមន្ត្រីដែលបានលាលែងពីតំណែង។
នាពេលថ្មីៗនេះ លោក ហេង សំរិន ប្រធានរដ្ឋសភាជាតិ និងជាប្រធានកិតិ្តយសនៃបក្សកាន់អំណាច បានបញ្ជាក់ឲ្យដឹងតាមលិខិតមួយថា សភារើសបានបេក្ខជនបីរូប ដើម្បីជំនួសបេក្ខជនបីរូបមកពីកូតាគណបក្សប្រឆាំងដែលបានសុំលាលែង។ បេក្ខជនទាំងបីនាក់នោះ មានលោក នុត សុខុម មកពីគណបក្សហ៊្វុនស៊ីនប៉ិច លោក ឌឹម សុវណ្ណារុំ ប្រធានផ្នែកកិច្ចការសាធារណៈនៃសាលាក្តីខ្មែរក្រហម និងជាអនុប្រធានគណៈកម្មាធិការសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា និងលោក ហ៊ែល សារ៉ាត់ មកពីគណបក្សសញ្ជាតិកម្ពុជា។
ការជ្រើសតាំងសមាជិកនិងអនុប្រធានគ.ជ.បថ្មី ដោយសភានៃបក្សកាន់អំណាច ធ្វើឡើងដើម្បីបំពេញតំណែងគ.ជ.បដែលនៅទំនេរ ក្រោយពេលលោក គួយ ប៊ុនរឿន អនុប្រធានគ.ជ.ប លោក រ៉ុង ឈុន និង លោកស្រី តែ ម៉ានីរ៉ុង ដែលជាសមាជិកបានសុំលាលែងពីតួនាទី របស់ខ្លួន។ ពួកគេអះអាងថា មិនអាចទ្រាំទ្រនឹងការបែងចែកសារជាថ្មីកៅអីនៃគណបក្សជាប់ឆ្នោតទៅឲ្យគណបក្ស ដែលមិនទទួលបានការគាំទ្រពីម្ចាស់ឆ្នោត។ ពួកគេបានហៅការបែកចែកអាសនៈសភារបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ថាជាអំពើរំលោភរដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងឯកសារគតិយុត្តិពាក់ព័ន្ធផ្សេងៗទៀត។
ទោះបីគ.ជ.បបានបកស្រាយអំពីភាពឯករាជ្យយ៉ាងណាក្តី លោក ឈាង វុន អ្នកតំណាងរាស្ត្របក្សកាន់អំណាចមណ្ឌលខេត្តបាត់ដំបង បានប្រាប់អ្នកកាសែត នៅក្រោយកិច្ចប្រជុំគណៈកម្មាធិការអចិន្ត្រៃយ៍នៃរដ្ឋសភាធ្វើឡើងកាលពីចុងខែ វិច្ឆិកា កន្លងទៅថា គ.ជ.ប មានភារកិច្ចទទួលខុសត្រូវរាល់កិច្ចការរបស់ខ្លួននៅចំពោះមុខរដ្ឋសភា។
អ្នកតំណាងរាស្ត្របក្សកាន់អំណាចមណ្ឌលខេត្តបាត់ដំបងលោក ឈាង វុន ថ្លែងយ៉ាងដូច្នេះថា៖
«ខាងរដ្ឋសភាយើងពេលដែលបានទទួលសមាសភាព បេក្ខជនដែលមកដាក់សុំប្រកួតប្រជែងគ្នានៅក្នុងរដ្ឋសភា ឲ្យគណៈអចិន្ត្រៃយ៍បោះឆ្នោតឲ្យនេះ យើងនឹងជ្រើសរើស វីរជនដែលយើងអាចទុកចិត្តទៅបម្រើ ប្រជាពលរដ្ឋយើងតាមរយៈ បម្រើគ.ជ.បបាទ ហើយគ.ជ.បហ្នឹង គឺបម្រើរដ្ឋសភាហ្នឹងហើយបាទ បម្រើរដ្ឋសភាហ្នឹងហើយ»។
ដោយឡែក លោក យឿង សុធារ៉ា មន្ត្រីច្បាប់និងអង្កេតនៃអង្គការឃ្លាំមើលការបោះឆ្នោតនៅកម្ពុជា ហៅកាត់ថា ខុមហ្រ្វែល បានប្រាប់ VOA ពីប្រទេសនេប៉ាល់មកថា គ.ជ.ប ត្រូវមានទំនួលខុសត្រូវចំពោះកិច្ចការរបស់ខ្លួននៅរដ្ឋសភា។ យ៉ាងណាក្តី លោកថា សមាសភាពថ្មីបីរូបរបស់គណៈកម្មាធិការនេះ ដែលចូលជំនួសសមាសភាពចាស់បីរូបរបស់គណបក្សប្រឆាំង បានបង្កក្តីមន្ទិលពាក់ព័ន្ធនឹងឯករាជ្យភាពរបស់គ.ជ.ប គ្រាដែលគណបក្សជំទាស់ត្រូវបានរំលាយនៅសភាជាតិនោះ។
«បើៗ និយាយពីគោលការណ៍ balance of power គោលការណ៍តុល្យភាពអំណាចហ្នឹងវា ហាក់ដូចជាបាត់បង់ទៅហើយបាទ ដោយសារតែរដ្ឋសភាក៏បាត់បង់ តុល្យភាពអំណាចហ្នឹង ដូច្នេះ គ.ជ.ប ក៏អត់ខុសប្លែកគ្នាដែរ កាលណាតែរដ្ឋសភាគាត់ សមាសភាពគណបក្សប្រឆាំងគាត់ ក៏បានរំលាយអស់ទៅ ហើយវា ទោះគណបក្សនៅក្នុងរដ្ឋសភាបច្ចុប្បន្ន បើទោះបីជាមានគណបក្សច្រើន បីគណបក្ស បួនគណបក្ស ប៉ុន្តែបើមើលពីតុល្យភាពអំណាចនៅក្នុងរដ្ឋសភា វាអត់មានគណបក្សប្រឆាំងនៅក្នុងរដ្ឋសភា ដូច្នេះវាដូច ជិះទូកតែមួយទៅហើយ។ ហើយសមាសភាពដែលទៅគ.ជ.ប ក៏មិនជាខុសគ្នាប៉ុន្មានដែរបាទ»។
លោក រ៉ុង ឈុន អតីតសមាជិកមួយរូបរបស់គ.ជ.ប បានប្រាប់ VOA នៅថ្ងៃច័ន្ទនេះថា ឯករាជ្យភាពរបស់គ.ជ.ប កំពុងស្ថិតក្នុងការសង្ស័យ បន្ទាប់ពីការប្រកាសឲ្យដឹងនៃសមាសភាពថ្មីបីរូប កាលពីពេលថ្មីៗ។ លោកថា គ.ជ.ប បានបាត់បង់ទម្រង់ដើមរបស់ខ្លួនតាមរូបមន្តបួន បួន មួយ ហើយថា ភាពសេរី ត្រឹមត្រូវ និងយុត្តិធម៌នៃការបោះឆ្នោតនាពេលខាងមុខ ក៏នឹងមិនអាចសម្រេចបានផងដែរ។
អតីតសមាជិកគ.ជ.បដែលទើបលាលែងពីតំណែងរូបនេះពន្យល់ថា៖
«ការបោះឆ្នោតនៅពេលខាងមុខនេះ ទាល់តែមានវត្តមានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិត្រឡប់មកវិញ ហើយត្រូវរៀបចំ ឲ្យគេថា ស្ថានភាពអាឡូវហ្នឹងទៅស្ថានភាពដើមវិញ អាហ្នឹងបានគេអាចចាត់ទុកថា មានការទទួលស្គាល់ពីមតិជាតិ និងអន្តរជាតិ ហើយបើការរៀបចំបោះឆ្នោតទៅខាងមុខ អវត្តមានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ អាហ្នឹងវា ហើយសមាសភាព គ.ជ.ប ចេញពីគេថា ការណ៍ដែលមិនមែនឆន្ទៈ ប្រជាពលរដ្ឋគាំទ្រ អាហ្នឹងយើងគិតថា វាមិនល្អប្រសើរទេបាទ។ ហើយយើងរង់ចាំលើមើលលទ្ធផលទាំងអស់គ្នាទៅ យើងដឹងហើយបាទ»។
ការរំលាយគណបក្សជំទាស់សង្រ្គោះជាតិ ដែលបានធ្វើឡើងកាលពីពាក់កណ្តាលខែវិច្ឆិកា បានបង្កក្តីបារម្ភជាខ្លាំងមួយដល់ប្រទេសកាន់លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនានា ដូចជាសហរដ្ឋអាមេរិក និងសហភាពអឺរ៉ុប ដែលបានប្រតិកម្មនឹងការដាក់ទណ្ឌកម្មធ្ងន់ៗ ខាងសេដ្ឋកិច្ច នយោបាយ និងការទូតមកលើរដ្ឋាភិបាលក្រុងភ្នំពេញរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន។
អ្នកគាំទ្រគណបក្សប្រឆាំងបានលើកឡើងថា ពួកគេនឹងមិនទៅបោះឆ្នោតនៅឆ្នាំក្រោយនេះឡើយ ប្រសិនបើមានការរំលាយគណបក្សប្រឆាំង ដែលជាដៃគូប្រជែងដ៏សំខាន់មួយជាមួយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជារបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ដែលគេស្គាល់ថា ជាបុរសខ្លាំងកាន់អំណាចយូរជាងគេបំផុតមួយនៅក្នុងសម័យក្រោយសង្គ្រាមត្រជាក់៕
