គណបក្សភ្លើងទៀនដែលពីអតីតកាលមានឈ្មោះថា «គណបក្សសម រង្ស៊ី» បានប្រកាសថា ខ្លួននឹងរៀបចំសមាជបក្សនៅខែវិច្ឆិកាខាងមុខ ដែលនឹងសម្រេចលើលទ្ធភាពថា ត្រូវចូលរួមការបោះឆ្នោតឃុំសង្កាត់នៅឆ្នាំ២០២២ ឬក៏មិនចូលនោះ។
សមាជថ្ងៃទី២៧ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២១របស់គណបក្សភ្លើងទៀន នឹងជ្រើសតាំងមេដឹកនាំបក្សក្នុងដំណាក់កាលថ្មី និងកំណត់ទិសដៅយុទ្ធសាស្ត្រទៅថ្ងៃខាងមុខរបស់បក្សមួយនេះ។ នេះបើតាមលោក យូ ស៊ាងហេង អគ្គលេខាធិការគណបក្ស។
នៅពេលដែលត្រូវបានសួរថា គណបក្សភ្លើងទៀននឹងចូលរួមការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សាឃុំសង្កាត់ នាខែមិថុនាឆ្នាំ២០២២ ខាងមុខ ឬទេ លោក យូ ស៊ាងហេង បានប្រាប់វីអូអេថា គណបក្សនឹងធ្វើការពិចារណាយកមកពិភាក្សានៅពេលធ្វើសមាជនៅពេលខាងមុខ៖
«បើសិនជា វាមានលម្ហប្រជាធិបតេយ្យបើកទូលំទូលាយ ដូចថា យើងអាចចុះមូលដ្ឋានជួបជុំអីបាន លម្ហដូចកាលលើកមុន អាហ្នឹងប្រហែល តែបើអត់ទេ យើងអត់ដែរ។ បើយើងមានសេរីភាពក្នុងការបញ្ចេញមតិ និងការអង្គប្រជុំថ្នាក់ដឹកនាំយើងបានទូលំទូលាយ ដូចអ្វីដែលយើងធ្វើពីមុនមក កាលនៅសង្គ្រោះជាតិអីចឹងណា៎ អាហ្នឹងយើងនឹងចូលរួម តែបើអត់ទេ យើងអត់ចូលរួមទេណា»។
អគ្គលេខាធិការគណបក្សភ្លើងទៀន បានកត់សម្គាល់ថា សភាពការណ៍នយោបាយនៅតែមានសភាព«តានតឹង»ជាមួយនឹងការចាប់ចង និង«បំបិទ»សិទ្ធិសេរីភាព«ច្រើន»ទៅលើពលរដ្ឋ និងអ្នកដែលមានមតិផ្ទុយពីរដ្ឋាភិបាល។
ការថ្លែងរបស់លោក យូ ស៊ាងហេង បែបនេះ ធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីលោក មុត ចន្ថា អតីតនាយខុទ្ទកាល័យលោក កឹម សុខា កាលពីថ្ងៃអង្គារ បានសរសេរលើទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់លោក រិះគន់ការធ្វើសមាជបក្សភ្លើងទៀនថា ជា«ការដើរចេញពីសម្ព័ន្ធភាពនយោបាយអតីតគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ»។
កាលពីឆ្នាំ២០១២ គណបក្សភ្លើងទៀន ដែលកាលគ្រានោះ ជាគណបក្សសម រង្ស៊ី បានរួបរួមគ្នាជាមួយគណបក្សសិទ្ធិមនុស្សរបស់លោកកឹម សុខា ដើម្បីបង្កើតគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ។
លោក មុត ចន្ថា ថែមទាំងបានបន្តចោទទៀតថា ការឈានទៅធ្វើសមាជបក្សភ្លើងទៀន ក្នុងពេលដែលគណបក្សសិទ្ធិមនុស្ស មិនត្រូវបានក្រសួងមហាផ្ទៃអនុញ្ញាតឲ្យរំលាយខ្លួនឯងនោះ ជាជំហានរបស់ក្រុមអ្នកនយោបាយដែលមានទំនាក់ទំនងជាមួយនឹងលោក សម រង្ស៊ី ឈានទៅរកការចូលរួមការបោះឆ្នោត។
ត្រង់ចំណុចនេះ លោក យូ ស៊ាងហេង អគ្គលេខាធិការគណបក្សភ្លើងទៀន បានបកស្រាយថា៖
«អត់ទេ អត់មានដើរចេញពីសង្គ្រោះជាតិឯណា។ សង្គ្រោះជាតិជារឿងមួយដោយឡែកផ្សេងមួយទៀត។ យើងមើលច្បាប់គណបក្សនយោបាយទៅ។ រឿងឯកឧត្ដមណា រឿងលោកណា គាត់មានមតិយ៉ាងម៉េច ជារឿងសិទ្ធិរបស់គាត់ ព្រោះគាត់មិនមែនជាភ្លើងទៀន»។
លោក មុត ចន្ថា ខ្លួនឯងទើបបានរួចបម្រាមធ្វើនយោបាយ ក្រោយពីបានស្នើសុំទៅរដ្ឋាភិបាលរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ដំណាលគ្នានឹងលោក យ៉ែម បុញ្ញឫទ្ធិ អតីតមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិដែលជាជំនិតនឹងលោក កឹម សុខា ផងដែរ។
លោក យ៉ែម បុញ្ញឫទ្ធិ ដែលបានរួចផុតពីបម្រាមធ្វើនយោបាយនោះ ក៏ទើបនឹងបានទៅជួយបង្កើតគណបក្សកម្ពុជានិយម កាលពីខែកក្កដា។
តបនឹងសំណួរអ្នកសារព័ត៌មានវិទ្យុបារាំងអន្តរជាតិថា ការបង្កើតគណបក្សកម្ពុជានិយម មានការគាំទ្រពីលោក កឹម សុខា ឬអត់ លោក យ៉ែម បុញ្ញឫទ្ធិ បានពោលកាលពីខែកក្កដាថា៖ «ខ្ញុំគិតថា ទាំងអស់ហ្នឹងប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរលោកយល់ លោកដឹង ហើយអង្កេតតាមដានតទៅទៀតចុះបាទ»។
នៅពេលត្រូវបានសួរថា តើអ្នកនយោបាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិដែលស្មោះស្ម័គ្រនឹងលោក សម រង្ស៊ី និងដែលកំពុងរស់នៅក្រៅប្រទេសគេចពីការតាមចាប់ចងរបស់រដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន នៅបន្តគាំទ្រពីក្រោយគណបក្សភ្លើងទៀន ឬទេ លោក យូ ស៊ាងហេង បានតបថា៖
«អត់មានពាក់ព័ន្ធទេណា។ ខ្ញុំសូមជម្រាបជូនប៉ុណ្ណឹង។ ព្រោះលោកណាដែលថា មានពាក់ព័ន្ធហ្នឹង គឺមើលងាយពួកខ្ញុំពេកហើយ។ មានន័យថា ខ្ញុំអត់ចេះធ្វើការ ឬមិនមែន? អ៊ីចឹងអត់មានពាក់ព័ន្ធទេណ៎ា។ យើងសូមជម្រាបជូនប៉ុណ្ណឹង»។
គិតត្រឹមរសៀលថ្ងៃពុធនេះ វីអូអេមិនទាន់អាចទាក់ទងអនុប្រធានទាំងពីររូបរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ គឺអ្នកស្រី មូរ សុខហួរ និងលោក អេង ឆៃអ៊ាង បាននៅឡើយទេ ដើម្បីសុំការអត្ថាធិប្បាយ។
បណ្ឌិត សេង សារី អ្នកវិភាគនយោបាយ បានលើកឡើងថា អតីតមេដឹកនាំគណបក្សសង្គ្រោះជាតិលោក សម រង្ស៊ី កំពុងស្វះស្វែងរកច្រកចេញ និងពិនិត្យលទ្ធភាពនៃការចូលរួមការបោះឆ្នោត។
«ជាយុទ្ធសាស្ត្រដែលលោក សម រង្ស៊ី ចង់រក្សាព្រលឹងសង្គ្រោះជាតិ ឬក៏ចង់រក្សានូវទ្រព្យនយោបាយ ហើយមិនចាំបាច់ខ្លួនចូលរួមទេ អាចមានតំណាង ឬក៏អ្នកដែលទទួលមរតកបន្ត ដើម្បីអាចចូលរួមប្រកួតប្រជែង ក្នុងការបោះឆ្នោតនៅប្រទេសកម្ពុជា»។
បណ្ឌិត សេង សារី បានប្រាប់វីអូអេបន្តថា៖ «ឥឡូវនេះវាសញ្ញាហ្នឹង ពីខាងក្រោយ ពីខាងមុខ វាជាសញ្ញានៃការបែកបាក់ហើយ ប៉ុន្តែគ្រាន់តែថា វាមិនទាន់ចេញជារូបរាង ហើយណាមួយ មេដឹកនាំទាំងពីរហ្នឹង មិនទាន់បង្ហាញច្បាស់ ក៏ប៉ុន្តែបើយើងនិយាយអំពីថ្នាក់ក្រោមហ្នឹង គឺសឹងតែដើរចេញពីគ្នាហើយ»។
អ្នកវិភាគរូបនេះបានបន្ថែមផងដែរថា គណបក្សភ្លើងទៀន ត្រូវដើរលើបន្ទាត់នយោបាយដ៏ហានិភ័យ ត្បិតមិនត្រូវបង្ហាញសញ្ញានៃការគាំទ្រពីក្រុមលោក សម រង្ស៊ី ខណៈដែលការឃោសនារកការគាំទ្រសំខាន់ គឺស្ថិតក្នុងចំណោមមូលដ្ឋានមហាជនដែលគាំទ្រលោក សម រង្ស៊ី៕
