ប្រទេសកម្ពុជានឹងប្រារព្ធខួបបីឆ្នាំចំពោះសពសម្តេចឪព្រះបរមរតនកោដ្ឋជាទីគោរព សក្ការៈសម្រាប់ពលរដ្ឋខ្មែរជាច្រើន នៅថ្ងៃទី១៥ ខែតុលាឆ្នាំ២០១៥នេះ តែក្រុមគ្រួសាររាជ្យរង្សានុវង្ស និងអ្នកវិភាគខ្លះបង្ហាញថា មានស្នាព្រះហស្តជាច្រើនដែលគេចងចាំអំពីសម្តេចឪទាក់ទងនឹងឯករាជ្យ សន្តិភាព បូរណភាពទឹកដី ការរីកចម្រើនរបស់ប្រទេសនៅសម័យមុនជាដើម។
ព្រះអង្គម្ចាស់ ស៊ីសុវត្ថិ ធម្មកោ អតីតលេខាផ្ទាល់របស់សម្តេចឪ ព្រះនរោត្តម សីហនុ បានថ្លែងថា មានស្នាព្រះហស្តសម្តេចឪជាច្រើន ដែលពលរដ្ឋខ្មែរចងចាំ ក្នុងនោះគឺការទាមទារឯករាជ្យក្នុងដើមទសវត្សរ៍១៩៥០ពីប្រទេសបារាំង ដោយគ្មានការបង្ហូរឈាម ការរីកចម្រើនលូតលាស់ក្នុងសម័យសង្គមរាស្ត្រនិយម ដែលរីកចម្រើនជាងប្រទេសជិតខាង និងការការពារមិនឲ្យព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាចូលក្នុងសង្គ្រាមវៀតណាម ដើម្បីរក្សាការពារជីវភាពរស់នៅ។
«នេះហើយជាស្នាព្រះហស្តទាំងបីដែលគេចងចាំ»។
លោកសឺន ស៊ូប៊ែរិ៍ អ្នកវិភាគនយោបាយ និងជាឧត្តមទីប្រឹក្សា ព្រះមហាក្សត្របច្ចុប្បន្ន បានថ្លែងថា ដោយសារចង់ការពារផលប្រយោជន៍ប្រទេស កម្ពុជា និងសន្តិភាព ហើយនឹងជីវភាព ការអភិវឌ្ឍប្រទេស សម្តេចឪមិនចូលបក្ខសម្ព័នជាមួយប្រទេសណាមួយទេ។
«ម្ល៉ោះហើយមិនចង់ចូលទៅក្នុងបក្សសម្ព័ន្ធណា ហើយមិនចង់ក្លាយទៅជាល្បែងរបស់មហាអំណាចណាមួយ។ ខ្ញុំដឹងហើយថា ពេលហ្នឹងស.រ.អា.មិនសូវពេញចិត្ត»។
នៅពេល VOA សួរអំពីការជិតដិតរបស់ព្រះអង្គជាមួយប្រទេសចិនកុម្មុយនីស្ត លោកសឺន ស៊ូប៊ែរិ៍និយាយថា ចិនមិនដូចលោកខាងលិច និងអាមេរិកាំងទេ គឺបានផ្តល់ជំនួយដោយគ្មានលក្ខខណ្ឌទេ។
មិនមែនគ្រប់ៗគ្នាសុទ្ធតែយល់ស្របទាំងអស់ទេ។
លោក អ៊ូ វីរៈ ប្រធានវេទិកាអនាគត ដែលជាអង្គការស្រាវជ្រាវគោលនយោបាយ បានថ្លែងថា ការផ្សព្វផ្សាយអំពីកេរដំណែលសម្តេចឪគឺនិយាយតែរឿងរឿងល្អៗប៉ុណ្ណោះ។
«ដោយសារអញ្ចឹងហើយបានអ្នកនយោបាយ ក្នុងកាលៈទេសៈបច្ចុប្បន្ននេះ គឺរ៉ាយរ៉ាប់តែរឿងទូទៅៗ ហើយជារឿងល្អៗ ហើយក្នុងករណីហ្នឹង វាដក់ជាប់ក្នុងបេះដូងរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ ទាំងចាស់ ទាំងក្មេង ហ្នឹងគឺនៅ ចងចាំ»។
លោកបន្ថែមថា ពលរដ្ឋខ្មែរមិនសូវបានរៀន និងមិនសូវបានស្រាវជ្រាវប្រវត្តិសាស្ត្រខែ្មរលម្អិតទេគឺ ច្រើនតែស្តាប់តាមអ្នកនយោបាយនិយាយតែរឿងល្អៗ តែមិនបានបង្ហាញពីប្រវត្តិមិនល្អទេ។ លោកថ្លែងយ៉ាងដូច្នេះទំនងជាសំដៅទៅលើការដឹកនាំប្រទេស និងចលនាតស៊ូរបស់ខ្មែរក្រហម ដែលព្រះអង្គបានដឹកនាំដើម្បីប្រឆាំងនឹងរបបលោកសេនាប្រមុខលន់ នល់ ដែលបានធ្វើរដ្ឋប្រហារទម្លាក់ ព្រះអង្គនៅឆ្នាំ១៩៧០។ តែក្រោយពីខ្មែរក្រហមឡើងកាន់អំណាច ព្រះអង្គធ្លាប់ប្រកាសថា ព្រះអង្គបានលាឈប់ពីចលនានោះនៅដើមឆ្នាំ១៩៧៦ ដោយប្រកាសថា ព្រះអង្គគ្មានការពាក់ព័ន្ធនឹងរបបខ្មែរក្រហមដែលត្រូវស្តីបន្ទោសថា បានកាប់សម្លាប់ពលរដ្ឋខ្មែរជាង១លាន៧សែននាក់នោះទេ។ បន្ថែមពីលើនេះ ព្រះអង្គធ្លាប់ អះអាងថា មានគ្រួសាររាជវង្ស១៩អង្គត្រូវខ្មែរក្រហមសម្លាប់ និងចាប់ឃុំខ្លួន រួមទាំងព្រះអង្គផងដែរ។
ព្រះអង្គម្ចាស់ ស៊ីសុវត្ថិ ធម្មកោបានមានបន្ទូលការពារអតីតព្រះមហាក្សត្រ ដោយលើកឡើងថា មានការបកស្រាយស្ថិតនៅលើការយល់ឃើញគ្មានភស្តុតាង មិនស្ថិតលើការជាក់ស្តែង។ ព្រះអង្គបន្ថែមថា គេផ្អែកលើការសរសេរប្រវត្តិសាស្ត្ររបស់បរទេសតែប៉ុណ្ណោះ ហើយព្រះអះអាងថា ការសរសេរនោះបានធ្វើឲ្យខ្មែរបែកបាក់គ្នា។
«ខ្ញុំមានការសោកស្តាយ។ មានការសោកស្តាយត្រង់ថា ប្រវត្តិខ្មែរយើងសព្វថ្ងៃហ្នឹងចង់បាត់បង់អស់រលីងហើយ។ ក្រៅពីសាស្ត្រាចារ្យម្នាក់ពីរបីនាក់ ខ្មែរយើងអត់ខិតខំសសេរអំពីប្រវត្តិខ្មែរទេ គឺប្រវត្តិខ្មែរសរសេរដោយបរទេសទាំងអស់ ហើយបរទេសគេធ្វើការបកស្រាយស្របតាមមនោគមវិជ្ជានិងទ្រឹស្តីវប្បធម៌របស់គេទាំងអស់»។
អតីតព្រះមហាក្សត្រសម្តេចព្រះនរោត្តម សីហនុបានក្លាយជាតួអង្គនយោបាយយ៉ាងសំខាន់បំផុតនៅកម្ពុជា។ ព្រះអង្គបានធ្វើការបង្រួមបង្រួមជាតិ បង្រួមបង្រួមអ្នកនយោបាយ និងផ្តល់ភាពកត់ក្តៅដល់ប្រជារាស្ត្រកម្ពុជា ហើយព្រះអង្គមានព្រះនាមថា ជាព្រះបិតាជាតិ បិតាឯករាជ្យជាតិ។ ព្រះអង្គបានដាក់រាជ្យសម្បត្តិកាលពីឆ្នាំ២០០៤ ហើយបានបើកផ្លូវដល់ ព្រះរាជបុត្រាគឺសម្តេចព្រះបរមនាថ នរោត្តម សីហមុនីឡើងគ្រងរាជ្យបន្ត មុនពេលព្រះអង្គសោយទិវង្គតនៅក្នុងប្រទេសចិនកាលពីថ្ងៃទី១៥ ខែតុលាឆ្នាំ ២០១២ ព្រះជន្ម៨៩ព្រះវស្សា៕
