სერბეთის პრეზიდენტმა, ალექსანდრ ვუჩიჩმა, სამშაბათს განაცხადა, რომ მისი პარტია განიხილავს ვადამდელი საპარლამენტო არჩევნების ჩატარების შესაძლებლობას აპრილში, მას შემდეგ, რაც პრემიერ-მინისტრი მილოშ ვუჩევიჩი გადადგა მზარდი ანტიკორუფციული პროტესტების ფონზე.
პრემიერ-მინისტრი ვუჩევიჩი გახდა ყველაზე მაღალი რანგის ოფიციალური პირი, რომელმაც თანამდებობა დატოვა ნოვი სადის რკინიგზის სადგურის სახურავის ჩამონგრევის შემდეგ 2023 წლის ნოემბერში, რასაც 15 ადამიანის სიცოცხლე შეიწირა. ამ ტრაგედიამ ქვეყანაში თვეების განმავლობაში მიმდინარე დემონსტრაციები გამოიწვია.
სამშაბათს საღამოს სატელევიზიო გამოსვლაში ვუჩიჩმა განაცხადა, რომ მის პარტიას 10 დღე დასჭირდება იმის გადასაწყვეტად, ჩამოყალიბდეს, თუ არა ახალი უმრავლესობით მთავრობა თუ დაინიშნოს ვადამდელი საპარლამენტო არჩევნები.
„ახალი არჩევნები აპრილში შეიძლება გაიმართოს,“ თქვა ვუჩიჩმა. „დროებითი მთავრობა გამორიცხულია.“
ნოვი სადში დაწყებული მცირე პროტესტები ბოლო კვირების განმავლობაში მასობრივ გამოსვლებში გადაიზარდა და დედაქალაქ ბელგრადშიც გავრცელდა. ათასობით სტუდენტი, მასწავლებელი და სხვა პროფესიის ადამიანი გამოვიდა ქუჩაში.
ინფრასტრუქტურის, ტრანსპორტისა და მშენებლობის მინისტრიც, ისევე როგორც ვაჭრობის მინისტრი, უკვე გადადგნენ, მაგრამ ამან პროტესტის ჩახშობა ვერ შეძლო.
„ეს ნაბიჯი გადავდგი, რათა დაძაბულობა შემემცირებინა,“ განაცხადა ვუჩევიჩმა სამშაბათს პრესკონფერენციაზე. მან ასევე აღნიშნა, რომ ნოვი სადის მერი გადადგება. „ამით ჩვენ შევასრულეთ ყველაზე რადიკალური პროტესტანტების ყველა მოთხოვნა”, თქვა მან.
თუმცა, სტუდენტები, რომლებიც პროტესტების სათავეში არიან, ამით არ დაკმაყოფილდნენ.
„ისინი, ვინც ბოლო 13 წლის განმავლობაში დაძაბულობას აღვივებდნენ, ახლა ცდილობენ მის შემცირებას,“ დაწერა ლაზარ სტოიაკოვიჩმა, ბელგრადის უნივერსიტეტის წარმომადგენელმა სოციალურ ქსელში. „ეს არ იმუშავებს. თქვენ გვცემდით, მანქანებით გვაჯახებდით, ჩვენს კოლეგებს ნოვი სადში სცემდით. ისევ შევხვდებით ქუჩაში.“
ოპოზიციური პარტიები და უფლებადამცველი ორგანიზაციები ვუჩიჩს და მის პარტიას (SNS) ადანაშაულებენ ამომრჩეველთა მოსყიდვაში, მედიის თავისუფლების შეზღუდვაში, ოპონენტებზე ძალადობაში, კორუფციასა და ორგანიზებულ დანაშაულთან კავშირში. ვუჩიჩი და მისი მოკავშირეები ამ ბრალდებებს უარყოფენ.
ოპოზიციურმა პარტიამ „კრენი-პრომენიმ“ (Kreni-Promeni) დროებითი მთავრობის შექმნისკენ მოუწოდა, რომელიც შედგება ექსპერტებისგან და სტუდენტების მიერ დამტკიცებული პირებისგან. პარტიამ სხვა ოპოზიციურ ძალებს მოუწოდა, არ გააპროტესტონ არჩევნები, თუ ისინი დაინიშნება.
ბოლო დღეებში პროტესტი კვლავ მშვიდობიანად მიმდინარეობდა, თუმცა ორშაბათს ნოვი სადში სამ დემონსტრანტს დაესხნენ თავს, რაშიც ვუჩიჩის სერბეთის პროგრესული პარტიის (SNS) წევრები დაადანაშაულეს.
ერთი ახალგაზრდა ქალი თავის მძიმე დაზიანებებით საავადმყოფოში გადაიყვანეს.
ნოვი სადის პროკურატურამ განაცხადა, რომ ინციდენტთან დაკავშირებით ოთხი პირი დააკავეს.
სამშაბათს, ნოვი სადში ათასობით სტუდენტი შეიკრიბა, რათა პროტესტი გამოეხატათ თავიანთი კოლეგების ცემის გამო.
