باستان‌شناسان ایرانی می‌گویند در حفاری‌های خود در جیرفت استان کرمان، خرابه‌های یک کارگاه ظروف سنگی را پیدا کرده‌اند که قدمت آن به هزاره سوم قبل از میلاد می‌رسد.
به گزارش آرکئونیوز به نقل از ایرنا یافته‌های علمی باستان‌شناسان نشان می‌دهد، در جیرفت باستان، ظروف سنگی و اشیایی که توسط مردم استفاده یا شکسته شده بود دور ریخته نمی‌شد، بلکه قطعات شکسته آنها برای ساخت ظروف کوچکتر و اشیایی مانند مهره و آویز به این کارگاه تولیدی آورده می‌شد.
نصیر اسکندری دامنه، عضو هیأت علمی گروه باستان‌شناسی دانشگاه تهران به ایرنا گفت: «پژوهش‌های تازه ما در تمدن جیرفت منجر به شناسایی یک کارگاه تولید اشیا و زیورآلات سنگی در محوطه باستانی حاجی‌آباد جیرفت شد که قدمت آن به هزاره سوم پیش از میلاد باز می‌گردد. در این کارگاه تولیدی، قطعات کامل و شکسته ظروف سنگی و زیورآلات (نظیر مهره از جنس‌های عقیق، لاجورد، مرمر) بدست آمد.»
این باستان‌شناس افزود: «همچنین ادوات و ابزارهایی که با آنها اشیا را تولید می‌کرده‌اند نیز بدست آمد که مهمترین آنها مته‌های سنگی و فلزی هستند. کارگاه تولیدی جیرفت با وسعت نیم هکتار یکی از بزرگترین کارگاه‌های تولید اشیا سنگی است که تاکنون در دنیای باستان یافت شده است. نقاشی‌هایی از داخل آرامگاه‌های فراعنه مصر بدست آمده است که شیوه تولید ظروف سنگی را نشان می‌دهد. ادوات و ابزارآلات بدست‌آمده از کارگاه تولیدی جیرفت، از فنون مشابه با تمدن مصر در زمینه تولید اشیا حکایت دارد.»
به گفته آقای اسکندری، در کارگاه تولیدی جیرفت نوعی عملیات بازیافت صورت می‌گرفته است. به این شکل که ظروف و اشیا سنگی که توسط مردم استفاده و شکسته می‌شده‌اند، دور ریخته نمی‌شده بلکه قطعات شکسته آنها به کارگاه تولید آورده می‌شده تا از آنها ظروف و اشیا کوچکتر نظیر مهره‌ها و آویزها ساخته شود.
فرهنگ جیرفت که به سبک بین فرهنگی یا سبک «هلیل رود» نیز شهرت دارد، یک فرهنگ باستان‌شناسی اوایل عصر مفرغ «اواخر هزاره سوم پیش از میلاد» است که در منطقه سیستان و بلوچستان و کرمان امروزی وجود داشته است.
تاکنون بیش از ۸۵ محوطه تاریخی در طول ۴۰۰ کیلومتری رودخانه هلیل‌رود کشف شده است که باعث شده باستان‌شناسان این منطقه را با تمدن بین‌النهرین مقایسه کنند.
اشیای حجاری شده کشف شده در دره هلیل‌رود شامل پیکره‌های حیوانی پیچیده، اهلی و وحشی بوده که با یکدیگر یا با پیکره‌های انسانی می‌جنگیدند و انسان همیشه در صدر قرار می‌گرفت. صحنه‌های بی‌نظیری از حیوانات در حال چرا در نخلستان‌های وسیع و کپی‌های معماری معابد یا کاخ‌ها نیز از دیگر نقوش موجود بر سنگ‌نگاره‌های جیرفت است.
ظروف کشف شده در تمدن هلیل‌رود از سنگ‌های کلریت، سرامیک و برنز ساخته شده و همزمان با جیرفت در مناطقی از جهان به تعداد کم کشف شده‌اند، اما آثار یافت شده و حفاری‌های بعدی نشان می‌دهد که این مدل سنگ‌تراش‌ها و نقوش سنگی در جنوب ایران به‌میزان بسیار بیشتری در مقایسه با دیگر نقاط جهان وجود دارد.
