جان کری وزیر خارجه آمریکا، برای تشریح و توجیه موضع دولت باراک اوباما، رئیس جمهوری آمریکا در مورد توافق اتمی شش قدرت جهانی موسوم به گروه پنج بعلاوه یک با ایران، روز یکشنبه، ۲۸ تیر در برنامههای شبکههای مهم تلویزیونی آمریکا شرکت کرد.
حضور آقای کری در شبکه های خبری در حالی صورت گرفت که وزارت خارجه آمریکا از ارائه رسمی توافق جامع اتمی ایران به کنگره آمریکا خبر داد. کنگره ۶۰ روز فرصت دارد تا این توافق را بررسی کند. همزمان روز دوشنبه شورای امنیت سازمان ملل متحد قطعنامه توافق اتمی با ایران را که پیش نویس آن را آمریکا تهیه کرده، و در صورت تصویب جایگزین قطعنامه های تحریمی این شورا علیه برنامه اتمی می شود، به رای می گذارد.
هدف آقای کری از چنین حضور تلویزیونی، کسب حمایت آمریکاییان از توافقی است که سرانجام هفته پیش، پس از مذاکراتی حساس و بیوقفه میان دیپلماتها و کارشناسان ایران و قدرت های جهانی در وین حاصل شد.
جان کری روز یکشنبه در گفتگو با شبکه خبری فاکس نیوز، که عمدتا از جمهوریخواهان حمایت می کند، انتقادها در مورد اینکه توافق اتمی با ایران شامل وعده بازرسی ها «در لحظه از هر مکان» را نمی شود، رد کرد. جان کری و ارنست مونیز، وزیر انرژی آمریکا استدلال کردند که بازرسی های ۲۴ ساعته و هفت روز هفته آژانس بین المللی انرژی اتمی از تاسیسات اتمی ایران، کافی است.
آقای جان کری در گفت و گو با شبکه خبری سی بی اس نیز گفت «حصول توافق اتمی با لغو تحریم تسلیحاتی ایران همراه است، اما به معنی آزادی کامل تهران در انتقال اسلحه نیست. »
ائ در مصاحبه با شبکه خبری سی بی اس هدف گفتگو با ایران به منظور رسیدن به توافق هسته ای را اقدامی برای امن تر کردن جهان خواند به این دلیل که این توافق مانع از تولید تسلیحات هسته ای توسط ایران خواهد شد: «ایران هنوز دشمن و مخالف ماست ولی بین ایران بدون تسلیحات هسته ای و ایران دارای این تسلیحات تفاوت وجود دارد.»
آقای کری تاکید کرد که متخصصان آمریکایی از جمله وزیر انرژی این کشور باور دارند که این توافق خوب است.
بنیامین نتاتنیاهو ولی در مصاحبه با این شبکه خبری بار دیگر گفت این یک توافق بد با یک رژیم بد است زیرا نه تنها راه را برای تولید تسلیحات هسته ای ایران هموار می کند و آن کشور قادر به داشتن زراد خانه هسته ای می شود بلکه میلیارد ها دلاری که به تهران پرداخت خواهد شد صرف حمایت تروریسم در منطقه خواهد شد. .
او افزود در کنگره آمریکا علیه این توافق لابی خواهد کرد.
ارنست مونیز به شبکه فاکس نیوز گفت اطمینان دارد که اگر ایران بخواهد از مفاد توافق تخلف کند، و سعی در پنهان کردن اقداماتش در تاسیسات اتمی باشد، حتما شواهد آن پیدا خواهد شد.
ارنست مونیز گفت وجود این توافق جامع اتمی از نبود آن بهتر است. جان کری نیز به فاکس نیوز گفت یک مکانیزمی در توافق تهیه شده است که بر اساس آن می توان به شورای امنیت رجوع کرد و تحریم ها علیه ایران را در صورت تخلف تهران و اجازه ندادن به بازرسان برای ورود به تاسیسات، به سرعت بازگرداند.
وزیر خارجه آمریکا همچنین به انتقادها در مورد اینکه چرا مذاکرات اتمی منجر به آزاد کردن سه شهروند آمریکایی زندانی در ایران - سعید عابدینی، امیر میرزایی حکمتی، و جیسون رضائیان - نشده پاسخ داد و گفت در هر جلسه ای به دیپلمات های ایرانی، مسئله شهروندان آمریکایی زندانی در ایران مطرح شد.
او گفت از مقامات ایرانی می خواهیم این افراد را آزاد کنند.
بالاترین مقام دیپلماتیک آمریکا همچنین در این روز در گفتگو با شبکه خبری پی.بی.اس گفت اسرائیل با وجود توافق جامع اتمی «امن تر خواهد بود.» جان کری به این شبکه گفت رسیدن به یک «توافق بهتر» با ایران آن طور که منتقدان می گفتند امکان آن وجود دارد، «خیال پردازی» است.
آقای کری در شرایطی میخواهد مردم آمریکا را به خوب بودن این توافق متقاعد کند، که در کنگره تحت کنترل حزب جمهوریخواه، مخالفت هایی علنی، ابراز شده است.
سیاستمداران جمهوریخواه و نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۱۶ از این حزب، این توافق را توافقی بد خوانده و گفتهاند که برای رد آن در کنگره تلاش خواهند کرد.
جان بینر نماینده جمهوریخواه و رئیس مجلس نمایندگان گفت که کنگره چنین توافقی را نمی پذیرد.
آقای بینر گفت: « توافقی که شده است از دیدگاه من، غیر قابل قبول است. میلیاردها دلار از لغو تحریمها به رژیم خطرناکی میرسد که راه را برای تولید سلاح هستهای باز کند.»
با این حال، جب بوش، از کاندیداهای مطرح جمهوریخواهان، اخیرا ضمن انتقاد از توافق اتمی با ایران گفت که توافق اتمی دولت اوباما با ایران را در صورت کسب عنوان ریاست جمهوری «در روز اول» ریاست جمهوری پاره نمی کند.
مارکو روبیو، سناتور جمهوری خواه از ایالت فلوریدا و کاندیدای ریاست جمهوری آمریکا، روز یکشنبه در گفت و گو با شبکه خبری سی ان ان گفت، رئیس جمهوری آینده کشورش این اختیار را دارد که تصمیم های سلف خود را لغو کند. او گفت معتقد نیست که توافق اخیر با ایران، بهترین حالت را دارد. او گفت «تحریم ها ایران را به میز مذاکره کشاند و آمریکا باید در ازای لغو تحریم ها، مطالبات بیشتری را مطرح می کرد و امتیازهای بیشتری می گرفت.»
این در حالیست که باراک اوباما رئیس جمهوری آمریکا گفت که این توافق بیش از هر تلاش دیگری در مهار برنامه هستهای ایران موفق خواهد بود. آقای اوباما روز شنبه در پیام هفتگی خود به منتقدان این توافق اطمینان داد که ایران نمیتواند در رعایت این توافق تقلب کند، زیرا روند بازرسیها جامع و سرزده خواهد بود.
او گفت: «با این توافق، بازرسیهای بیسابقه ۲۴ ساعته در ۷ روز هفته از تاسیسات اصلی ایران انجام خواهد شد. با این توافق، بازرسان بینالمللی، تمامی زنجیره تامین مواد هستهای را زیر نظر خواهند داشت و دقیقاً برای اطمینان از رعایت تعهدات از سوی ایران، بازرسیهای جامع و سرزده صورت خواهد گرفت.»
رئیس جمهوری آمریکا اعلام کرد اگر توافق، که ایران را ملزم می کند ۹۸ درصد از مواد هستهای خود را به خارج بفرستد از سوی تهران نقض شود، تحریمها بار دیگر به اجرا گذاشته خواهند شد، یا حتی گزینه نظامی بالقوه که همیشه روی میز بوده است، در دستور کار قرار خواهد گرفت. از دیدگاه دولت آمریکا، توافق هستهای با ایران، آمریکا و جهان را امنتر میکند.»
مقامهای آمریکایی در تلاش برای ایجاد برخوردی همگون و رفع مخالفت ها با این توافق به خاورمیانه سفر خواهند کرد. اشتون کارتر وزیر دفاع آمریکا قرار است هفته جاری از اسرائیل و عربستان سعودی دیدن کند.
جان کری در ماه اوت آینده به منطقه خلیج فارس سفر خواهد کرد. بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، به دفعات توافق هستهای با ایران را اشتباهی تاریخی خوانده است. البته وزیر خارجه عربستان سعودی که پیشتر با دیده تردید به روند مذاکرات هستهای مینگریست، روز جمعه ۲۶ تیر، در ملاقات با آقای اوباما از پشتیبانی ریاض از این توافق خبر داد. سفارت عربستان سعودی در آمریکا طی بیانیهای اعلام کرد که ریاض از این توافق، که در صورت اجرا تمامی مسیرهای تولید سلاح هستهای در ایران را مسدود میکند، استقبال کرده است.