دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا، بهصراحت بر عزم خود برای الحاق جزیره گرینلند به ایالات متحده تأکید کرده است و استفاده از ابزارهای اقتصادی یا نظامی رسیدن به این هدف را نیز منتفی ندانسته است.
ترامپ ساعاتی پس از مراسم تحلیف خود، بار دیگر تأکید کرد که کنترل ایالات متحده بر گرینلند یک ضرورت در حوزه «امنیت جهانی» است. او گفت: «کشتیهای روسیه همهجا هستند. کشتیهای چین همهجا هستند، ناوهای جنگی. و [دانمارک] نمیتواند آن را حفظ کند.»
تحلیلگر دانشکده دفاع سلطنتی دانمارک در کپنهاگ، مارک یاکوبسن، توضیح داد که ایالات متحده مدتها است گرینلند را از نظر دفاعی بسیار مهم میداند.
او به صدای آمریکا گفت: «شکی نیست که از نظر ژئوپلیتیک، گرینلند در دفاع از امنیت ملی ایالات متحده در برابر موشکهای روسی نقش مهمی دارد. کوتاهترین مسیر برای موشکهای روسیه به سمت آمریکا از طریق قطب شمال و گرینلند است.»
افزایش حضور نظامی روسیه در قطب شمال
روسیه در سالهای اخیر سرمایهگذاری گستردهای در زیرساختهای نظامی خود در قطب شمال انجام داده است. پایگاه هوایی ناگورسکوی در شمال سیبری، که شمالیترین پایگاه روسیه محسوب میشود، میزبان بمبافکنهای استراتژیک با قابلیت حمل سلاح هستهای، سامانههای موشکی و تجهیزات نظارتی است.
زیردریاییهای هستهای روسیه در آبهای قطب شمال گشتزنی میکنند و ناوگانی رو به رشد از یخشکنهای هستهای، قدرت کرملین را در این منطقه به نمایش میگذارد.
چین و روسیه در قطب شمال
چین و روسیه در این منطقه رزمایشهای مشترک نظامی برگزار کردهاند. پکن همچنین به دنبال دسترسی به منابع معدنی ارزشمندی است که در زیر یخهای گرینلند قرار دارند.
توان نظامی محدود دانمارک در گرینلند
تواناییهای نظامی دانمارک در گرینلند شامل چهار ناو گشتی قدیمی، یک هواپیمای شناسایی و گشتهای سنتی با سورتمه سگهاست.
ماه گذشته، کپنهاگ اعلام کرد که قصد دارد در راستای تقویت تواناییهای نظارتی خود، پهپادهای شناسایی جدید، دو کشتی تازه و نیروی انسانی بیشتری را به کار بگیرد. همچنین، این کشور تصمیم دارد یک پایگاه هوایی موجود را برای استقرار جنگندههای اف-۳۵ ارتقا دهد.
هزینه دقیق این اقدامات هنوز مشخص نشده، اما دولت دانمارک اعلام کرده است که بودجهای «دو رقمی به میلیارد کرون» (دستکم ۱.۵ میلیارد دلار) به این پروژه اختصاص خواهد داد.
با این حال، وزیر دفاع دانمارک، ترولز لوند پولسن، اذعان کرد دولت این کشور تاکنون سرمایهگذاری کافی در زمینه امنیت گرینلند انجام نداده است. او گفت: «امیدواریم بتوانیم یک بسته سرمایهگذاری ارائه دهیم که توانایی ما را برای نظارت بر تحولات قطب شمال افزایش دهد و همچنین برخی ظرفیتهای جدید را ایجاد کنیم.»
تحلیلگر دانشکده دفاع سلطنتی دانمارک در کپنهاگ، مارک یاکوبسن میگوید دانمارک امیدوار است این ارتقاها به رفع «مطالبات آمریکا برای افزایش نظارت بر گرینلند» کمک کند.
حضور دیرینه آمریکا در گرینلند
«پایگاه فضایی پیتوفیک» در شمال غربی گرینلند، که پیشتر با نام «پایگاه هوایی تول» شناخته میشد، شمالیترین پایگاه نظامی آمریکا است. این پایگاه در حال حاضر میزبان حدود ۲۰۰ نیروی نظامی آمریکایی، همراه با سامانههای هشدار موشکی، دفاعی و نظارتی فضایی است.
نیروهای نظامی آمریکا از زمان جنگ جهانی دوم در گرینلند حضور داشتهاند، زمانی که به دنبال افتادن دانمارک در دست آلمان نازی، نیروهای آمریکایی در این جزیره مستقر شدند. در اوج این استقرار، بیش از ۱۰ هزار نیروی آمریکایی در گرینلند حضور داشتند.
پایگاه فضایی پیتوفیک، همچنان یکی از مهمترین تأسیسات نظامی آمریکا در این منطقه است.
پیش از آغاز دوران ریاستجمهوری ترامپ، سفارت ایالات متحده در کپنهاگ اعلام کرده بود که هیچ برنامهای برای گسترش حضور نظامی آمریکا در گرینلند وجود ندارد. اما این وضعیت ممکن است با روی کار آمدن رئیسجمهوری جدید تغییر کند.
در حال حاضر، دانمارک و متحدان اروپاییاش امیدوارند که اظهارات دونالد ترامپ، صرفا بخشی از راهبردی برای تحت فشار قرار دادن متحدان ناتو در جهت افزایش بودجه دفاعی آنها باشد.