در حالی که اعتراضات سراسری ایران به سی و پنجمین روز خود رسیده است، معترضان روز جمعه در زاهدان با شعارهای «مرگ بر خامنهای»، «مرگ بر بسیجی»، «توپ تانک فشفشه آخوند باید گم بشه»، و «از زاهدان تا تهران جانم فدای ایران» به خیابانها رفتند.
معترضان در زاهدان روز ۲۹ مهر پس از برگزاری نماز جمعه با شعارهای «مرگ بر دیکتاتور»، «مرگ بر خامنهای»، «خامنهای دجال»، و «مرگ بر بسیجی» راهپیمایی کردند.
این در حالی است که برخی ویدیوهای منتشر شده حاکی از حرکت نیروهای حکومتی به سوی محل برگزاری اعتراضات است.
در ویدیویی از زاهدان نیز دیوارنوشتهای دیده میشود که روی آن این بیت نوشته شده است: « پدر کُشتی و تخم کین کاشتی پدرکُشته را کِی بُوَد آشتی»
ویدیوهای دیگری نیز از حضور گسترده نیروهای یگان ویژه در زاهدان منتشر شده است. همچنین گزارشها از اختلال شدید در اینترنت منطقه همزمان با اعتراضات حکایت دارد.
این اعتراضات در سومین هفته پس از یورش مرگبار ماموران حکومت به مردم معترض در زاهدان در روز جمعه هشتم مهر انجام میشود. در آن روز قرار بود پس از نماز جمعه زاهدان تجمعی در اعتراض به «تجاوز فرمانده انتظامی چابهار به یک دختر نوجوان بلوچ» شکل بگیرد. اما بنا بر گزارشها، در پایان نماز و قبل از تجمع، ماموران امنیتی با تیراندازی مستقیم دهها نفر را کشتند و زخمی کردند.
مقامات جمهوری اسلامی در آن زمان هرگونه تیراندازی به سمت مردم در زاهدان را انکار کرده بودند، اما دهها فیلم از شلیک مستقیم ماموران به مردم منتشر شد.
روز جمعه همچنین گزارشهای ضد و نقیضی از وقوع درگیریهای مسلحانه شدید میان ساکنان محل و نیروهای حکومتی در لالی استان خوزستان منتشر شد.
انتشار تصاویر لحظه هدف قرار گرفتن و کشته شدن زنی به نام غزاله چلاوی در آمل، نیز با واکنشهای گستردهای در فضای مجازی روبهرو شده است.
غزاله چلاوی روز ۳۰ شهریور زمانی که در جریان اعتراضات مردم آمل در حال فیلمبرداری بود بنا بر گزارشها هدف تیراندازی مستقیم از داخل فرمانداری آمل قرار گرفت و کشته شد. اما تصاویری که خود او در واپسین لحظات زندگی فیلمبرداری کرده بود شامگاه پنجشنبه منتشر شد.
- واکنشهای بینالمللی
رابرت مالی، فرستاده ویژه آمریکا در امور ایران، روز جمعه با بازنشر بیانیه «ائتلاف آزادی آنلاین» در محکومیت محدودیتهای اینترنتی اعمالشده در ایران، از جمهوری اسلامی خواست به مردم گوش دهد.
آقای مالی در این توییت با اشاره به درخواست هر ۳۴ عضو این ائتلاف از حکومت ایران برای پایان دادن به «اختلالات اینترنتی که ناقض تعهدات بینالمللی حقوق بشر ایران است» تاکید کرد که حکومت «باید به حرف مردم گوش دهد، نه اینکه ارتباط آنها را با همدیگر و با جهان قطع کند.»
آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا، و جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی کاخ، نیز روز پنجشنبه در توییتهای جداگانه از بیانیه سازمان «ائتلاف آزادی آنلاین» در محکومیت شدید قطع اینترنت توسط دولت ایران حمایت کرده و از دولت جمهوری اسلامی خواسته بودند به حقوق بشر و آزادی اینترنت احترام بگذارد.
سازمان «ائتلاف آزادی آنلاین» روز پنجشنبه با انتشار بیانیهای که با حمایت همگی ۳۴ عضو آن همراه بود، محدودکردن دسترسی ایرانیان به اینترنت توسط جمهوری اسلامی را در پی اعتراضات ضدحکومتی ناشی از کشتهشدن مهسا (ژینا) امینی به شدت محکوم کرد.
از سوی دیگر و در ادامه حمایتهای خارجی از معترضان ایرانی، ملاله یوسفزی، فعال حقوق بشر و برنده جایزه صلح نوبل، خواستار حمایت جهانی از «مبارزه زنان ایرانی برای آزادی» شد.
پنی وانگ، وزیر امور خارجه استرالیا، پیام ویدئویی خود به همایش مجازی وزیران خارجه زن جهان را با شعار «زن، زندگی، آزادی» آغاز کرد.
در این همایش که به همت وزیر امورخارجه کانادا برگزار شد، خانم وانگ با تاکید بر حمایت مردم استرالیا از زنان و دختران ایرانی در «مبارزه برای برابری»، از حکومت ایران خواست که «از ستم به زنان و سرکوب اعتراضات» دست بردارد.
شیرین عبادی، حقوقدان و برنده جایزه صلح نوبل، نیز در این نشست با اشاره به اعتراضات سراسری ایران و نقش زنان در آن گفت که مردم برای مدت ۴۳ سال خشم خود را فرو خوردهاند.
خانم عبادی همچنین گفت که در این سالها هر کس علیه جمهوری اسلامی حرفی زد، یا زندانی و یا کشته شد یا به ناچار از کشور فرار کرد.
- خط و نشان برای الناز رکابی
به رغم واکنشهای اولیه نسبتا ملایم مقامات جمهوری اسلامی با الناز رکابی و تاکید بر این که هیچگونه پیامدی این سنگنورد ایرانی را که در رقابتهای جهانی اخیر در کره جنوبی بدون روسری مسابقه داد، تهدید نمیکند، روز جمعه احمد علم الهدی، عضو مجلس خبرگان، او را «دختر فریبخورده که در اجرای مراسم سنگنوردی روسری برداشت و در پیش چشم همه مردم دنیا آبروی نظام را برد» خواند.
علم الهدی همچنین از دیدار حمید سجادی، وزیر ورزش، با رکابی «آن هم در حالیکه او باز هم بدون حجاب بود و تنها به پوشیدن یک کلاه اکتفا کرد» به شدت انتقاد کرد.
این در حالی است که محمود خسروی وفا، رئیس کمیته ملی المپیک ایران، روز پنجشنبه مدعی شد که الناز رکابی، ورزشکار سنگنورد که در مسابقات کرهجنوبی بدون حجاب اجباری حاضر شد، مجازات یا محروم نخواهد شد.
انتشار تصاویر حضور زنان بدون حجاب اجباری در شهرهای مختلف ایران رو به افزایش است. ویدیوی زیر از قوچان است:
در ویدیوی دیگری که در شبکههای اجتماعی منتشر شده است نیز چند نفر صبح جمعه در کوههای درکه در شمال تهران با شعار مرگ بر خامنهای و مرگ بر دیکتاتور مشغول کوهپیمایی هستند.
ویدیوی دیگری نیز دخترانی را که در تهران با آهنگ «برای» شروین میرقصند به تصویر کشیده است:
روز پنجشنبه نیز شماری از معترضان و اعضای جامعه پزشکی مشهد با تجمع در مقابل اداره نظام پزشکی در مشهد مرکز استان خراسان رضوی شعار دادند: «ایران شده بازداشتگاه، اوین شده کشتارگاه»، «مرگ بر دیکتاتور» و «حکومت بچهکش، نمیخوایم نمیخوایم»
آنها با در دست داشتن شعارنوشتههایی با مضامین «برای مرگ پزشکی قانونی» و «برای تغییر کاربری آمبولانسها»، «برای محیط ناامن درمانی» و «برای کمبود دارو»، به اقدامهای نهادهای سرکوبگر و انتظامی جمهوری اسلامی در استفاده از آمبولانس بهعنوان خودروی پوششی برای نقلوانتقال نیروهای خود و بازداشتشدگان اعتراض کردند.
بنا بر گزارشها، آنها سپس با انتشار بیانیهای ۹ مادهای خواستار توقف هرگونه خشونت در جامعه و «جلوگیری از آسیبهای بدنی، روانی، جسمانی، روحی وارده به جامعه خصوصا به کودکان و نوجوانان» شدند.
آنها همچنین با محکوم کردن استفاده از آمبولانس برای جابهجایی ماموران و نیروهای امنیتی، درخواست کردند که «هر گونه تغییر کاربری آمبولانس و نمادهای پزشکی» و جلوگیری از هرگونه ورود نیروهای حکومتی به «محیطهای آموزشی و درمانی» متوقف شود.
یک گزارش ویدئویی، شعارنویسی یک زن بدون حجاب اجباری را در روشنی روز بر روی دیوار یک معبر عمومی نشان میدهد که مینویسد «اعتصابات سراسری» و «نه به جمهوری اسلامی»؛ عابران، از جمله چند زن چادری حین گذر توقف میکنند و بر نوشتههای روی دیوار توجه میکنند و یک رهگذر نیز به زنی که شعار مینویسد، میگوید: «زنده باد! زنده باد!»
آتش، خاله نیکا شاکرمی با انتشار ویدئویی از اجرای رقص او، در اینستاگرام نوشت: «تیغ در قلب و رویش صد بغض در گلو، آهسته، کمی آهسته مرا جابهجا کنید.»
زکریا هاشمی، نویسنده و سینماگر پیشکسوت ایرانی، در پیامی که روز پنجشنبه ۲۸ مهر انتشار یافته، با حمایت از اعتراضات سراسری در ایران گفت: «کاوه آهنگر پیشبندش را پرچم آزادی کرد و حالا روسری مهسا امینی همان پرچم آزادی خواهد شد که درست از کوهستان کردستان پرواز کرده و پیش میرود و پشت سرش جوانان و زنها با پرچم مهسا یکی شده و حرکت خیلی درستی است که صد در صد موفق خواهد شد.»
او همچنین تأکید کرد: «الآن خامنهای واقعا ضحاک زمانه است و از ضحاک هم بدتر است که همه جوانان بیگناه و دختران مدرسهای را میکشد.»
دور جدید اعتراضات از ۲۵ شهریور آغاز شده و در همه استانهای کشور جریان داشته است. بنا بر گزارش هرانا، ارگان خبری مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران، از روز ۲۶ شهریور تا ۲۷ مهر ۲۴۴ نفر از جمله ۳۲ کودک جان خود را از دست دادهاند و همچنین بیش از ۱۲ هزار و ۵۰۰ نفر نیز بازداشت شدهاند.
در جریان این دور اعتراضات که پس از مرگ تحت بازداشت مهسا (ژینا) امینی از سر گرفته شده است، تا کنون شعارهایی از جمله «مرگ بر خامنهای»، «مرگ بر دیکتاتور»، «زن، زندگی، آزادی»، «خامنهای قاتله، حکومتش باطله»، «فتنه ۵۷، عامل هر فلاکت»، «این آخرین پیامه، هدف خود نظامه»، «آذربایجان بیدار است، حامی کردستان است»، «کردستان، چشم و چراغ ایران»، «کشتن برای روسری، تا کی چنین خاک بر سری»، «نه روسری، نه توسری، آزادی و برابری»، «فکر نکنید امروزه، قرار ما هرروزه»، «وای به روزی که مسلح شویم»، «رضا شاه، روحت شاد» داده شده است.
مهسا امینی ۲۲ ساله که به همراه خانوادهاش از سقز به تهران سفر کرده بود، ۲۲ شهریور توسط گشت ارشاد بازداشت و به مرکز پلیس امنیت اخلاقی، مشهور به بازداشتگاه وزرا منتقل شد. او ساعاتی بعد با آمبولانس به بیمارستان کسری برده شد و در بخش مراقبتهای ویژه بستری شد و ۲۵ شهریور جان باخت.
* صدای آمریکا در حال حاضر نمیتواند صحت همه ویدیوها و گزارشها را به طور مستقل تأیید کند.