کاخ سفید روز جمعه ۱ دی در بیانیهای اعلام کرد که جو بایدن، رئیس جمهوری آمریکا، یک فرمان اجرایی جدیدی را امضا میکند که به موجب آن تحریمهای شدیدی علیه موسسههای مالی کمککننده به تامین منابع مالی ماشین جنگی روسیه اعمال میشود. روسیه نیز در واکنش تهدید کرده است که در صورت به اجرا درآمدن این تحریمها روسیه ممکن است روابط دیپلماتیک خود با ایالات متحده را قطع کند.
بر اساس این فرمان اجرایی همچنین اختیارات لازم برای گسترش ممنوعیتهای اعمال شده بر واردات برخی از کالاهای روسی به ایالات متحده به مقامات داده خواهد داد.
در بیانیه کاخ سفید آمده است که دولت بایدن در واکنش به جنگ روسیه علیه اوکراین به طور فعال با متحدان و شرکای آمریکا در سرتاسر جهان همکاری کرده است «تا روسیه را به دلیل جنگ بیرحمانه و ناعادلانهاش پاسخگو کند و تلاشهای روسیه برای افزایش ظرفیت نظامی خود را تضعیف کند.»
بیانیه کاخ سفید ضمن اشاره به تحریمها و محدودیتهای صادراتی کالاهای روسیه علیه هزاران نهاد و شخص تاکید کرده است: «کسانی که این کالاها را عرضه میکنند یا معاملاتی را انجام میدهند که به طور مادی از سیستم صنعتی نظامی روسیه حمایت شود، در نقض وحشیانه حاکمیت و تمامیت ارضی اوکراین از سوی روسیه شریک هستند.»
این بیانیه صدور این فرمان اجرایی را در راستای بیانیه مورخه ۱۵ آذر رهبران کشورهای گروه ۷ خوانده که در آن هشدار داده شده بود: «ما برای محدود کردن بیشتر تلاشهای روسیه با هدف استفاده از سیستم مالی بینالمللی برای تسهیل گسترش پایگاه صنعتی نظامی خود تلاش خواهیم کرد.»
جنت یلن، وزیر خزانه داری ایالات متحده، نیز گفت این فرمان اجرایی به واشنگتن اجازه میدهد تا تحریمهایی را علیه موسسات مالی که به روسیه در دور زدن تحریمها کمک میکنند، اعمال کند.
یلن در بیانیهای گفت: «این فرمان اجرایی که بخشی از تحریمهای گستردهتر ایالات متحده علیه اینگونه موسسات است، همزمان به واشنگتن این توانایی را میدهد که محصولاتی مانند غذاهای دریایی و الماس را که روسیه منشأ آنها است اما در کشورهای ثالث فرآوری میشوند، تحریم کند.»
ایالات متحده بارها به شرکتها نسبت به دور زدن تحریمهای آمریکا علیه روسیه هشدار داده است و شرکتهایی را در امارات متحده عربی، ترکیه، و نقاط دیگر که متهم به کمک به مسکو برای دور زدن این اقدامات کردهاند، هدف قرار داده است.
- واردات الماس
فرمان اجرایی جدید با هدف کاهش درآمدهای روسیه ورود کالاهای خاص روسی به ایالات متحده را که در یک کشور ثالث فرآوری شده است دشوارتر خواهد کرد. بیانیه کاخ سفید در این خصوص میگوید: «در ماههای آینده، ایالات متحده و شرکای ما قصد دارند محدودیتهای وارداتی را برای برخی از الماسهای استخراجشده، فرآوریشده یا تولید شده در روسیه اعمال کنند که بر اساس ممنوعیت موجود ایالات متحده برای واردات الماسها از منشأ روسیه است.»
- واردات غذاهای دریایی
به همین ترتیب، فرمان اجرایی جدید این اختیار را برای ممنوعیت واردات محصولات خاصی که در آبهای روسیه یا توسط کشتیهای با پرچم روسیه صید میشوند، پس از تعیین از سوی ادارات و آژانسهای مربوطه ایالات متحده، ممنوع میکند، حتی اگر این محصولات در یک کشور ثالث فرآوری شده باشند. وزارت خزانه داری قصد دارد با صدور حکمی انواع خاصی از غذاهای دریایی را که مشمول این ممنوعیت می شوند، معرفی کند.
مقامات ارشد ایالات متحده همچنین به ترکیه، امارات متحده عربی و سایر کشورها سفر کردهاند تا هشدار دهند که شرکتها در صورت تجارت با موسسات تحت تحریمهای ایالات متحده ممکن است دسترسی به بازارهای کشورهای گروه ۷ را از دست بدهند.
در همین حال، دمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، روز جمعه به خبرنگاران گفت که فرمان اجرایی جو بایدن ضربه سنگینی به نظام مالی جهانی وارد خواهد کرد.
خبرگزاری اینترفکس به نقل از سرگئی ریابکوف، معاون وزیر خارجه روسیه، نیز روز جمعه گزارش داد، اگر واشنگتن داراییهای مسدود شده روسیه بر سر جنگ اوکراین را مصادره کند، مسکو ممکن است روابط دیپلماتیک خود را با ایالات متحده قطع کند.
برخی از سیاستمداران غربی اصرار دارند که داراییهای مسدود شده روسیه به ارزش حدود ۳۰۰ میلیارد دلار به اوکراین برای کمک به بازسازی اقتصاد ویرانشده این کشور از جنگ تحویل داده شود.
ایالات متحده پیشتر در روز سهشنبه ۲۲ آذر تحریمهای تازهای را بر بیش از ۲۵۰ فرد از «همدستان» و سازمانهای مرتبط با حمله نظامی روسیه به اوکراین اعمال کرده است.