صدای آمریکا طی تحقیقاتی دریافته است محققان آمریکایی و اوکراینی بر این باورند که کشورهای غربی برای جلوگیری از انتقال غیرقانونی قطعات الکترونیکی غربی به تاسیسات روسیه که گفته می‌شود در آنجا پهپادهای تهاجمی طراحی شده توسط جمهوری اسلامی ساخته می‌شود تلاش می‌کنند، اما باید اقدامات بیشتری انجام شود.
کاخ سفید یک یافته اطلاعاتی ایالات متحده را در ۸ ژوئن منتشر کرد که در آن گفته شده روسیه قطعات مورد نیاز برای تولید پهپادهای تهاجمی شاهد جمهوری اسلامی را در کارخانه‌ای در منطقه ویژه اقتصادی آلابوگا در جمهوری تاتارستان دریافت می‌کند.
روسیه گفته است که در استفاده از پهپادها برای حمله به اوکراین به منابع خود متکی است. جمهوری اسلامی تایید کرده است که پهپادهای خود را به روسیه فرستاده است اما تنها قبل از حمله مسکو به اوکراین. نه سفارت روسیه در واشنگتن و نه نمایندگی جمهوری اسلامی در سازمان ملل در نیویورک به پرسش‌هایی که در مورد تاسیاست آلابوگا از طریق ایمیل روز پنجشنبه از سوی صدای آمریکا ارسال شد، پاسخ ندادند.
محققان به یازده شرکت روسی اشاره می‌کنند که وزارت بازرگانی ایالات متحده در ۶ دسامبر در فهرست نهادهایی قرار داد که برای اقلام مشمول کنترل صادرات نیاز به مجوز دارند. مقامات وزارت بازرگانی به ارتباط این شرکت‌ها با تاسیسات تولید پهپادها در آلابوگا اشاره کردند. این وزارتخانه در ماه فوریه اقلام مشمول کنترل صادرات ایالات متحده را بسط داد تا نیمه‌‌رسانا‌ها و سایر قطعات مورد استفاده شرکت‌های روسی و ایرانی در ساخت پهپادها نیز در این فهرست قرار گیرند.
دیوید آلبرایت، رئیس موسسه علوم و امنیت بین‌الملل مستقر در واشنگتن، یکی از محققانی که در هفته‌های اخیر با صدای آمریکا مصاحبه کرد، گفت که او وزارت بازرگانی را به دلیل تحریم یازده شرکت روسی «تحسین می‌کند» و این حرکت را نشانه‌ای از پیشرفت می‌داند.
ولادیسلاو ولاسیوک، محقق اوکراینی در حوزه تحریم‌ها که مشاور رئیس دفتر رئیس جمهوری اوکراین هم هست، نیز از این اقدام ایالات متحده استقبال کرد.
دولت آمریکا مالک کارخانه آلابوگا را تحریم نکرده است، اما چندین شرکت تابعه آن در۶ دسامبر به فهرست وزارت بازرگانی اضافه شدند.
آلبرایت گفت که وزارت خزانه داری و وزارت امور خارجه ایالات متحده باید مالک این کارخانه و شرکت های مرتبط به آن را تحریم کنند تا شرکت‌های خارجی از معامله با آنها منصرف شوند. ولاسیوک هم همین نظر را دارد.
وزارت بازرگانی در پاسخ به سوال صدای آمریکا درباره موضع ایالات متحده در مورد تحریم مالک آلابوگا در ۲۸ نوامبر گفت: «در مورد نصمیمات احتمالی مربوط به فهرست نهادهای مشمول تحریم‌ها اظهار نظر نمی‌کند.»
این وزارتخانه افزود «تداوم واکنش به جنگ غیرموجه روسیه علیه اوکراین همچنان اولویت بالایی برای این وزارتخانه است» و از چندین اقدام آمریکا برای سرکوب شبکه‌های غیرقانونی ارسال تراشه‌ها و سایر اقلام به روسیه نام برد.
وزارت خارجه ایالات متحده پرسش‌های صدای آمریکا در مورد آلابوگا را به وزارت بازرگانی ارجاع داد و وزارت خزانه داری هم به ایمیل ۲۵ نوامبر صدای آمریکا درباره آلابوگا پاسخ نداد.
طبق بررسی اسنادی که آلبرایت انجام داده، در حالی که بیش از نیمی از قطعات الکترونیکی موجود در مونتاژ پهپادهای شاهد ۱۳۶ در آلابوگا توسط شرکت‌های آمریکایی ساخته شده است، برخی از بقیه قطعات از چهار شرکت مستقر در اروپا هستند، از جمله یک شرکت مستقر در سوئیس، یک شرکت مستقر در هلند و یک شرکت که دفتر مرکزی آن در سوئیس و کارخانه‌اش در هلند است.
ولاسیوك همچنین گفت: «ما در ارتباط مستمر با دولت هلند در مورد تحریم‌ها هستیم و آنها در این مورد بسیار فعال هستند و می‌خواهند کمک کنند.» او در ادامه گفت: «در مورد سوئیس کمی مشکل تر است اما با آنها در تماس هستیم و به احتمال زیاد تحریم‌های اتحادیه اروپا را اعمال خواهند کرد که خوب است.»
وزارت امور خارجه هلند در پاسخ به پرسش‌های صدای آمریکا در مورد آلابوگا و تحقیقات آلبرایت گفت که جلوگیری از دور زدن تحریم‌ها با هدف دشوار کردن ادامه جنگ روسیه با اوکراین در «اولویت» است.
پس از اینکه صدای آمریکا ماه گذشته به سفارت سوئیس در واشنگتن در این باره ایمیل زد، دولت سوئیس هیچ اظهارنظری ارائه نکرد.
سخنگوی یکی از شرکت‌های سوئیسی در بیانیه‌ای که روز شنبه به صدای آمریکا ارسال شد، گفت: «استفاده از محصولات این شرکت در سیستم‌های تسلیحاتی کشورهای تحریم شده «نقض آشکار» شرایط فروش به مشتریان و توزیع‌کنندگان است» و «ما هر گونه تخلف از این سیاست را بررسی می کنیم و در صورت تخلف اقدام قانونی انجام خواهیم داد.»
شرکت هلندی نیز روز جمعه بیانیه‌ای به صدای آمریکا ارسال کرد و گفت متعهد است که از قانون پیروی کند و با جدیت تلاش می‌کند تا اطمینان حاصل شود محصولاتش به کشورهای تحریم‌شده از جمله روسیه، ایران و بلاروس برای استفاده در تسلیحات و یا سیستم‌هایی که محصولاتش برای آنها طراحی نشده‌اند، ارسال نشود.
