دونالد ترامپ چهارمین رئیس جمهوری ایالات متحده است که ولادیمیر پوتین، که از سال ۲۰۰۰ میلادی در رأس هرم قدرت در فدراسیون روسیه بوده است، با او روبرو می‌شود.
این دو رهبر در حالی روز جمعه در آلمان برای نخستین بار با یکدیگر دیدار می‌کنند که روابط بین این دو قدرت عمده جهان در این ۱۷ سال با فراز و فرودهایی روبرو بوده است.
خبرگزاری آسوشیتدپرس آمریکا در گزارشی به همین مناسبت، به برخی تحولات عمده و مقاطع مهم در روابط بین ایالات متحده و روسیه تحت ولادیمیر پوتین پرداخته است:
امیدهای اولیه
هنگامی که ولادیمیر پوتین برای نخستین بار در ماه مارس ۲۰۰۰ به عنوان ریاست جمهوری روسیه انتخاب شد، روابط مسکو و واشنگتن به دنبال بمباران سال ۱۹۹۹ یوگوسلاوی (سابق) توسط نیروهای ناتو به رهبری آمریکا به شدت تیره شده بود.
آن تنش‌ها خلاف روابط دوستانه‌ای بود که بیل کلینتون رئیس جمهوری وقت آمریکا و بوریس یلتسین نخستین رئیس جمهوری روسیه پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، با یکدیگر در دهه ۹۰ میلادی برقرار کرده بودند.
پوتین بلافاصله پس از ورود به کاخ کرملین به دنبال ایجاد روابط گرم با بیل کلینتون و دیگر رهبران غربی رفت. در ژوئن ۲۰۰۰ که کلینتون در سفری رسمی به مسکو رفت، پوتین حتی پیشنهاد پیوستن روسیه به ناتو را هم مطرح کرد؛ پیشنهادی که در نهایت ناکام ماند.
ولادیمیر پوتین در ژوئیه سال ۲۰۰۰ و در یک سفر غیرمنتظره به کره شمالی، در راه بازگشت به روسیه پس از حضور در نشست سران گروه ۸ در ژاپن، تلاش کرد پیونگ یانگ را مجاب کند تا برنامه توسعه موشکی خود را متوقف کند.
مشارکت گذرا
اندکی پس از آغاز به کار دولت جرج دبلیو بوش در آمریکا، پوتین در ژوئن ۲۰۰۱ با رئیس جمهوری جدید ایالات متحده در اسلوونی دیدار کرد؛ دیداری که به پوتین برای ایجاد روابطی دوستانه با بوش کمک کرد و جرج بوش پس از آن گفت با نگاه به چشمان پوتین و شناخت روحیاتش، به او حس اعتماد پیدا کرده است.
ولادیمیر پوتین نخستین رهبر خارجی بود که پس از حملات تروریستی ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ در آمریکا، با جرج بوش تماس گرفت و از اعزام نیروی نظامی به کشورهای شوروی سابق در آسیای میانه، برای حمله به افغانستان استقبال کرد. وی برای نشان دادن حسن نیت خود، تاسیسات نظامی به جا مانده از دوران شوروی در کوبا و ویتنام را نیز تعطیل کرد.
هر چند برنامه دفاع موشکی آمریکا بر این روابط گرم سایه افکند، اما روسیه و ناتو در سال ۲۰۰۲ میلادی پیمانی را امضا کردند تا بر مبنای آن یک شورای مشترک جهت رویارویی با تهدیدهای مشترک در جهان، مانند تروریسم و تکثیر سلاح‌های هسته‌ای، تشکیل دهند.
بروز تنش
حمله ارتش ایالات متحده به عراق صدام حسین در سال ۲۰۰۳ میلادی، که با انتقاد روسیه روبرو شد، نقطه عطفی در روابط واشنگتن و مسکو ایجاد کرد و سر آغازی بود بر سرد شدن روابط بین دو کشور.
تظاهرات سال ۲۰۰۴ موسوم به «انقلاب نارنجی» در اوکراین در اعتراض به تخلف در انتخابات ریاست جمهوری آن کشور، از دید مسکو، تلاشی بود از جانب واشنگتن برای توسعه نفوذ خود در کشورهای اتحاد جماهیر شوروی سابق و ضربه زدن به منافع روسیه.
دامنه تنش‌ها در منطقه به تدریج وسیع‌تر شد و در سال ۲۰۰۸ درگیری نظامی مختصری هم بین روسیه و گرجستان در گرفت، که باعث تعلیق روابط مسکو و واشنگتن شد.
آغاز دوباره
با روی کار آمدن دولت باراک اوباما در آمریکا، رئیس جمهوری جدید ایالات متحده در ژوئیه ۲۰۰۹ با سفر به مسکو در فاصله کوتاهی پس از ورود به کاخ سفید تلاش کرد آغازی دوباره را در روابط دو کشور رقم بزند. حتی در آن زمان که پوتین در مقام نخست وزیر در دولت دمیتری مدودف خدمت می‌کرد، اما تلاش‌های پرزیدنت اوباما بر ایجاد رابطه‌ای گرم با پوتین متمرکز بود.
در سال ۲۰۱۲ که مدودف از ریاست کرملین کنار رفت تا همپیمان او، ولادیمیر پوتین، بار دیگر بر مسند ریاست جمهوری تکیه بزند، پوتین واشنگتن را متهم به دامن زدن به تظاهرات خیابانی در مسکو در اعتراض به انتخاب مجدد او به عنوان ریاست جمهوری روسیه کرد.
همزمان با سرکوب منتقدان، تشدید محدودیت‌های اعمال شده بر فعالیت‌های نهادها و سازمان‌های غیردولتی غربی در روسیه، و همچنین توقف اعطای سرپرستی کودکان یتیم روسی به شهروندان آمریکایی، سیر نزولی روابط آمریکا و روسیه هم ادامه یافت.
جنگ سرد جدید
در سال ۲۰۱۳ وقتی روسیه به ادوارد اسنودن پیمانکار پیشین آژانس امنیت ملی آمریکا، متهم درز اطلاعات محرمانه دولتی، به رغم درخواست واشنگتن برای استراداد او پناهندگی اعطا کرد، سطح روابط دو کشور باز هم پائین‌تر رفت.
پس از ماه‌ها تظاهرات مردمی در اوکراین و وقتی رئیس جمهوری نزدیک به روسیه در آن کشور در فوریه ۲۰۱۴ مجبور به کناره‌گیری از مقام خود شد، پوتین آمریکا را به مهندسی اعتراضات برای ساقط کردن دولت اوکراین متهم کرد.
روسیه بلافاصله اقدام به الحاق شبه جزیره کریمه به خاک خود و حمایت از جدایی طلبان شرق اوکراین کرد؛ اقدامی که انتقادهای تند کشورهای غربی، از جمله ایالات متحده، و به دنبال آن تحریم‌های اقتصادی مسکو را در پی داشت.
ترامپ و روسیه
دونالد ترامپ نامزد حزب جمهوریخواه آمریکا، که در مبارزات انتخاباتی خود وعده بهبود روابط با روسیه را داده بود، در انتخابات ریاست جمهوری ۱۸ آبان ۱۳۹۵ به پیروزی رسید و ورود او به کاخ سفید موجب خرسندی کاخ کرملین شد.
اما تحقیقات کنگره و پلیس فدرال آمریکا در مورد ارتباط مسئولان ستاد انتخاباتی ترامپ با روسیه، امید پوتین برای ملاقات فوری با ترامپ را کمرنگ کرد؛ تا با گذشت نزدیک به شش ماه، نشست سران گروه۲۰ در آلمان نخست فرصت ممکن برای انجام دیدار رو در رو شد.
پوتین اتهام دخالت روسیه در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا را رد کرده و دموکرات‌ها را متهم می کند برای سرپوش گذاشتن بر ناکامی شان در انتخابات و اشتباهاتی که مرکتب شدهند و منجر به پیروزی ترامپ شد، این موضوع را مطرح کرده‌اند.
وی ضمن ستایش پرزیدنت ترامپ، برای همکاری با ایالات متحده به منظور پایان دادن به جنگ داخلی سوریه، مبارزه با تروریسم و افراگرایی، و همچنین رسیدگی به دیگر مسائل عمده جهانی، اعلام آمادگی کرده است.
