روزنامه هافینگتن پست در مقالهای میپردازد به درخواست مؤکد زندانی پیشین جمهوری اسلامی از کنگره آمریکا برای حمایت از مذاکرات هستهای با ایران.
جاش فتال، برای معرفی کتاب «بارقه نور: سه آمریکایی زندانی در ایران» به واشنگتن پایتخت ایالات متحده سفر کرد و در مراسمی، سخنان خود را با شعری از حافظ که تأکید بر انسانیت ایرانی دارد آغاز کرد؛ این موضوع باعث شگفتی نویسنده گزارش هافینگتن پست شد، چرا که فتال ۲۶ ماه در زندان در ایران بسر برده بود.
جاش به همراه دو دوست کوهنورد خود، شین بائر و سارا شورد که با هم زندانی شده بودند، در این کتاب به تجربیات خود در مورد بازداشت در مرز کردستان عراق و محبوس بودن بیش از ۲ سال در زندان اوین میپردازند. این سه دوست دربند، هنگامی که در زندان بودند ائتلاف ارزشمندی با زندانیان ایرانی برقرار کردند که بسیاری از آنها قربانیان اعتراض به انتخابات سال ۱۳۸۸ بودند.
به نوشته هافینگتن پست، این سه کوهنورد آمریکایی بیتردید میدانند که زندانی شدن آنها نتیجه مستقیم تنش طولانیمدت بین آمریکا و ایران بود. جاش میگوید بخشودن و پافشاری بر یک راه حل برای این اختلاف دیرینه، در این لحظه تاریخی بیش از هر زمان دیگری نیاز است.
به همین دلیل بود که جاش به کنگره آمریکا آمد و درباره اهمیت حمایت از یک توافق جامع و نهایی بر سر برنامه هستهای ایران، و نه تضعیف تلاشهای دیپلماتیک برای رسیدن به توافق صحبت کرد.
خبرنگار هافینگتن پست در گفتگویی با جاش فتال از او درباره دستگیری، حبس، آزادی پرسید و این که چطور وضعیت آنها به مذاکرات درباره برنامه هستهای ایران کمک کرد و ممکن است برای همیشه مانع ایران از دستیابی به سلاح هستهای شود و آغاز فصل تازهای در مناسبات ایران و آمریکا باشد.
وی در پاسخ به پرسشی در باره این که با نزدیک شدن به پایان مهلت شش ماه تعیین شده (۲۹ تیر ماه) برای رسیدن به توافق جامع هستهای، چه پیامی برای مذاکرهکنندگان و همینطور اعضای کنگره آمریکا، که نقش اساسی در رسیدن به توافق دارند، گفت «مهمترین پیام من به آنان این است که این یک فرصت تاریخی است. علاوه بر این، تلفات انسانی در طول دههها رویارویی، قابل اندازهگیری نیست. رنجی که من در زندان اوین در فاصله سالهای ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۱ تحمل کردم، نتیجه دههها خصومت متقابل بین دو کشور بود.»
جاش فتال در ادامه گفت «حل بنبست بر سر برنامه هستهای ایران، سرانجام ما را به مسیری میبرد که دیگر مردم ایران به خاطر رفتار رهبرانشان مجازات نخواهند شد.»
خبرنگار هافینگتن پست در ادامه گفتگو با جاش فتال، با بیان این که او و دو دوست دربندش در ایران در کتاب خود به توجه دقیق به پوشش خبری رسانههای ایران درباره اختلافات هستهای با آمریکا میپرداختند، چون میدانستند علائمی درباره آزادی شان میدهند، پرسید: حالا که پیشرفتهایی در زمینه هستهای دیده میشود، این چه معنایی در زمینه پیشرفت در مورد موضوعات دیگر مورد اختلاف بین دو کشور است؟
آقای فتال در پاسخ به این پرسش گفت «عمان، راه گفتگو بین ایران و آمریکا بر سر زندانی بودن ما را باز کرد. این گفتگوها راه آزادی من و دوستانم را هموار کرد. این امر در عین حال دریچهای را بین دو کشور، به عنوان گام نخست برای مذاکرات هستهای باز کرد که بالقوه میتواند به توافق نهایی هستهای منجر شود.»
وی همچنین در پاسخ به پرسشی در باره تحریمهای اعمال شده علیه ایران گفت «درست مثل کوبا، لیبی و عراق، این تحریمها نیستند که به آن نتایج پیشبینی شده منجر شدند؛ در مورد ایران هم، تحریمها دلیل اصلی برای کشاندن ایران به پای میز مذاکرات هستهای نبوده است.»
به گفته فتال باراک اوباما رئیس جمهوری ایالات کتحده از آغاز دوره ریاست جمهوری خود در سال ۲۰۰۹، با تشخیص این که ایرانیها بیشتر خواهان صلح هستند، بر دیپلماسی با ایران تأکید کرد. اعتراضات شدید خیابانی در سال ۲۰۰۹ حکومت ایران را واداشت که اجازه دهد برنامههای اصلاحطلبانه حسن روحانی زمینهای برای پیشرفت پیدا یابد کند، چرا که آنها از یک واکنش منفی مردمی دیگر علیه نظام سیاسی وحشت داشتند.»
وی در ادامه با بیان این که مهم است که گفته شود پیش از تحریمهای زیانبار سال ۲۰۱۰، قیام مردمی ۲۰۰۹ بود که سرآغازی برای تحولات بعدی شد، گفت «مردم عادی ایران سخت از این تحریمهای وحشتناک آسیب دیدند، در حالی که تندروها در نتیجه تحریمها ثروتمندتر شدند.»
آقای فتال در ادامه گفت البته من نخستین کسی هستم که باید به واقعیت کارنامه ضعیف حقوق بشر در ایران اعتراف کنم و افزود «در عین حال برایم غیرممکن است که در مقابل ادعای ایرانیها مبنی بر وجود معیارهای دوگانه آمریکا مقاومت کنم. این یک معیار دوگانه است، زیرا ما با بسیاری از کشورها مثل عربستان سعودی، مکزیک و چین، با وجود کارنامه رقتبار آنها در زمینه حقوق بشر، روابط نزدیک داریم.»
به گفته جاش فتال تکیه بر وضعیت حقوق بشر در ایران به عنوان دلیلی برای امتناع از توافق هستهای، راه را برای آنهایی که آمریکا را به منافق بودن متهم کنند، باز می گذارد.
«خودداری از حل اختلافات هستهای به دلیل کارنامه حقوق بشر ایران، ممکن است آمریکا را بیشتر به جنگ سوق دهد و کمکی هم در درازمدت به حل مشکل حقوق بشر نکند.»
جاش فتال، شین بائر و سارا شورد در سال ٢٠۰۹ به همراه شین باور و جاش فتال در منطقه مرزی ایران با کردستان عراق بازداشت و سپس به جاسوسی و ورود غیرقانونی به ایران متهم و به ۸ سال زندان محکوم شدند. آنها این اتهامات را رد کردند و گفتند در حال گذراندن تعطیلات خود در کردستان عراق بودند.
خانم شورد بعد از ۱٤ ماه بازداشت آزاد شد و دو جوان دیگر نیز در ماه سپتامبر سال ٢٠١۱ به قید وثیقه، و با میانجیگری عمان، آزاد شدند.