در پی اعلام وزارت خارجه آمریکا در مورد از سر گرفته شدن برخی معافیتهای تحریمی برنامه هستهای ایران یک مقام ارشد وزارت خارجه آمریکا با ارسال توضیحاتی به پرسش بخش فارسی صدای آمریکا در این رابطه پاسخ داد.
این مقام ارشد وزارت خارجه ایالات متحده گفته است: «برای روشن شدن موضوع: این امتیاز دادن به ایران نیست. پروژههای عدم اشاعه و ایمنی هستهای که با این معافیت امکانپذیر میشوند، در راستای منافع ملی حیاتی ما [آمریکا] و همچنین به نفع منطقه و جهان است و بدون توجه به نتیجه مذاکرات در وین ادامه خواهد یافت.»
در ادامه پاسخ این مقام وزارت خارجه آمریکا در توضیح دلیل صدور این معافیتها آمده است: «این معافیت به برخی از شرکای بینالمللی ما امکان میدهد که بحثهای فنی دقیقتری داشته باشند، تا بتوانند همکاریهایی را که به نظر ما در راستای منافع خود ما در زمینه عدم اشاعه است، انجام دهند.»
وی افزود که صدور این معافیتهای تحریمی «نشانگر آن نیست که ما در شرف رسیدن به تفاهم در مورد بازگشت متقابل به اجرای کامل برجام هستیم.»
صدور معافیتهای تحریمی نشانگر آن نیست که ما در شرف رسیدن به تفاهم در مورد بازگشت متقابل به اجرای کامل برجام هستیممقام ارشد وزارت خارجه آمریکا
به گفته وی، این معافیت به دلیل صلاحدید سیاسی با در نظر گرفتن اهداف ذکر شده صادر شده است، «نه بر اساس یک تعهد یا به انتظار انجام اقدامی متقابل.»
این مقام ارشد وزارت خارجه افزود که هدف از بازگرداندن معافیت از تحریمها فراهم شدن امکان مشارکت طرف ثالث در پروژههای ایمنی و عدم اشاعه هستهای در ایران به دلیل نگرانیهای فزاینده مرتبط با عدم اشاعه، «بهویژه با توجه به افزایش ذخایر اورانیوم غنیشده در ایران» بوده است.
وی گفت که در غیاب این معافیتها، «بحثهای فنی دقیق با طرفهای ثالث در مورد خلاصی از انباشتها و سایر فعالیتهای دارای ارزش عدم اشاعه نمیتواند انجام شود.»
رسانهای شدن خبر از سرگیری معافیت هستهای، در برهه زمانی تنفس مذاکرات هستهای غیرمستقیم ایران و آمریکا در وین با هدف احیای برجام صورت میگیرد.
این مقام دستگاه دیپلماسی وزارت خارجه آمریکا ادامه داد: «بحثهای فنی تسهیلشده توسط معافیت در هفتههای پایانی مذاکرات [احیای] برجام ضروری است و خود این معافیت برای اطمینان از پایبندی سریع ایران به تعهدات هستهایاش ضروری است. اگر مذاکرات منجر به بازگشت به توافق هستهای [برجام] نشود، چنین بحثهای فنی همچنان میتواند به دستیابی به اهداف عدم اشاعه هستهای کمک کند.»
در غیاب این معافیتها، «بحثهای فنی دقیق با طرفهای ثالث در مورد خلاصی از انباشتها و سایر فعالیتهای دارای ارزش عدم اشاعه نمیتواند انجام شودمقام ارشد وزارت خارجه آمریکا
او در عین حال تاکید کرد که صدور این معافیتهای تحریمی «نشانگر آن نیست که ما در شرف رسیدن به تفاهم در مورد بازگشت متقابل به اجرای کامل برجام هستیم.»
به گفته این مقام وزارت خارجه دولت آقای بایدن، دولت دونالد ترامپ، رئیس جمهوری پیشین آمریکا، سالها معافیت مشابهی را «حتی پس از تصمیم بیملاحظهاش برای خروج از برجام» با به رسمیت شناختن این ارزش عدم اشاعه ارائه کرد و «اکنون در حال بازگشت به آن وضعیت هستیم.»
روز جمعه در پی انتشار اولیه این تصمیم دولت آمریکا، برخی رسانهها از آن به عنوان لغو تحریمهای هستهای نام برده بودند.
ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا، در توییتی نوشت ایالات متحده جمهوری اسلامی را از تحریمها رها نکرده و نخواهد کرد مگر این که ایران به تعهدات خود در قالب توافق هستهای برجام بازگردد.
به گفته آقای پرایس، دولت رئیس جمهوری بایدن دقیقا همان کاری را انجام داده که دولت قبلی کرده یعنی به شرکای بینالمللی خود اجازه داده به مسئله افزایش ریسک تولید گسترش تسلیحات و امنیت هستهای در ایران بپردازند.
در همین زمینه امیلی هورن، سخنگوی شورای امنیت ملی کاخ سفید، نیز در توییتی، توجیهی که دولت رئیس جمهوری ترامپ برای تمدید این معافیت به آن استناد کرده بود را بازنشر کرد. در آن بیانیه آمده بود که این معافیت منجر به «نظارت بر برنامه هستهای غیرنظامی ایران، کاهش خطرات اشاعه هستهای، محدود کردن زمان گریز ایران به سلاح هستهای و جلوگیری از بازسازی ساختار سایتها برای اهداف اشاعه هستهای» میشود.
وزارت خارجه آمریکا قبلا اعلام کرده طرفهای مذاکره به «مرحله پایانی» گفتگوها نزدیک میشوند و این مرحله نیازمند «تصمیمات سیاسی» است.
دولت جو بایدن میگوید اگر ایران به تعهدات خود در برجام بازگردد، آمریکا نیز به توافق هستهای باز میگردد. در مقابل، تهران میگوید در صورتی به این تعهدات باز میگردد که واشنگتن همه تحریمها علیه جمهوری اسلامی ایران را لغو کند.