ایالات متحده و چین نخستین مذاکرات نیمهرسمی درباره سلاحهای هستهای را پس از پنج سال از سر گرفتند.
رویترز روز جمعه ۱ تیر به نقل از دو نماینده آمریکا که در این مذاکرات شرکت داشتند گزارش داد که نمایندگان پکن در این مذاکرات اطمینان دادند که چین حتی در صورت شکست در یک مناقشه بر سر تایوان، به استفاده از سلاحها یا تهدیدهای هستهای متوسل نخواهد شد.
چین این جزیره دموکراتیک را قلمرو خود میداند. اما دولت تایپه این ادعا را رد میکند.
شرکتکنندگان در مذاکرات «مسیر دو» معمولا مقامات سابق و دانشگاهیانی هستند که میتوانند با اقتدار در مورد مواضع دولت خود صحبت کنند، گر چه ممکن است در تنظیم این مواضع دخالتی نداشته باشند. مذاکرات دولت- با- دولت به عنوان مذاکرات «مسیر یک» شناخته میشوند.
در این گفتوگوهای دو روزه که در اتاق کنفرانس هتل شانگهای برگزار شد حدود شش نماینده، از جمله مقامات و دانشمندان سابق، واشنگتن را نمایندگی کردند.
از سوی پکن هم چند محقق و تحلیلگر، از جمله چند افسر سابق ارتش چین، در مذاکرات شرکت داشتند.
رویترز به نقل از یک سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا گزارش داد که این وزارتخانه در مذاکرات «مسیر دو» که میتواند «مفید» باشد، شرکت نداشته است، ولی از انجام آن مطلع بوده است.
این سخنگو گفت که چنین بحثهایی نمی تواند جایگزین مذاکرات رسمیای شود که «اجازه میدهد شرکتکنندگان با اقتدار در مورد موضوعاتی که اغلب در محافل دولتی طبقه بندی می شوند، صحبت کنند.»
اعضای هیئت چینی و وزارت دفاع چین به درخواستهای رویترز برای اظهار نظر پاسخ ندادند.
گفتوگوهای غیر رسمی این دو قدرت هستهای به علت اختلافات دو کشور بر سر مسائل اقتصادی و ژئوپلیتیکی تا مدتها معوق بود و رهبران در پکن و واشنگتن یکدیگر را به سوءنیت متهم میکردند.
دو کشور، مذاکرات «مسیر یک» را از آذر گذشته از سر گرفتند ولی آن مذاکرات به بنبست خورد و یک مقام ارشد آمریکایی علنا از واکنش چین ابراز ناامیدی کرد.
پنتاگون که تخمین می زند زرادخانه هستهای چین بین سالهای ۱۴۰۰ تا ۱۴۰۲ بیست درصد رشد کرده باشد، مهر گذشته اعلام کرده بود که چین در صورت احساس خطر از شکست در یک جنگ متعارف بر سر تایوان «امکان استفاده از سلاح هستهای را برای بازدارندگی در نظر خواهد گرفت.»
این وزارتخانه تخمین زد که پکن دارای ۵۰۰ کلاهک هستهای عملیاتی است و تا سال ۱۴۰۹ احتمالا این تعداد را به هزار کلاهک افزایش خواهد داد. این در حالی است که بنا بر این گزارش، ایالات متحده و روسیه به ترتیب ۱۷۷۰ و ۱۷۱۰ کلاهک عملیاتی دارند.
چین از سال ۱۳۹۹ زرادخانه خود را مدرن سازی کرده و تولید نسل جدید زیردریایی های حامل موشکهای بالستیک را آغاز، کلاهکهای مافوق صوت خود را آزمایش، و گشتزنی ای دریایی با سلاحهای هستهای را آغاز کرده است.
چین هرگز استفاده از زور برای تحت کنترل گرفتن تایوان را کنار نگذاشته و طی چهار سال گذشته فعالیت نظامی خود را در اطراف جزیره تایوان افزایش داده است.
مذاکرات «مسیر دو» بخشی از یک گفتوگوی دو دههای درباره سلاحهای هستهای است که بعد از قطع بودجه از سوی دولت ترامپ در سال ۱۳۹۸ متوقف شد.
این بحثهای نیمهرسمی پس از همهگیری کووید در مورد مسائل امنیتی و انرژی از سرگرفته شد. اما تنها در نشست شانگهای بود که به تفصیل به سلاحهای هستهای پرداخته شد.
ایالت متحده، بریتانیا، و استرالیا سال گذشته قراردادی را برای به اشتراک گذاشتن فنآوری زیردریاییهای هستهای و توسعه گروه جدیدی از قایقها امضا کردند.
سیاست واشنگتن در مورد تسلیحات هسته ای شامل امکان استفاده از آنها در صورت شکست بازدارندگی است (بازدارندگی به داشتن حداقل سلاح اتمی برای منصرف کردن دشمنان اطلاق میشود) هر چند پنتاگون میگوید که تنها در شرایط وخیم آن را در نظر میگیرد.
منبع: رویترز