هفتهنامه اکونومیست چاپ لندن در مقاله ای مینویسد درباره میزان توحش گروه «دولت اسلامی» هرگز شبهه ای وجود نداشته است. جنگ این گروه در عراق و سوریه با انتشار ویدئوهای دهشتناک کشتارهای دسته جمعی و پاکسازیهای قومی و همچنین گردن زدن افراد، ارعاب و وحشتافکنی را به حد اعلا رساند. گروه موسم به دولت اسلامی (داعش سابق) گفته است در پاسخ به «سیاست قلدرمآبانه آمریکا» دو روزنامهنگار آن کشور را گردن زده است.
در ادامه مقاله اکونومیست آمده است توسعه سریع گروه موسوم به خلافت اسلامی و شهوت سیریناپذیرش به خون، لزوم پاسخ جهانی متحد به آن را تقویت میکند. اما بسیاری از متحدان بالقوه و دفاکتو غربی به نظر نمیرسد که در این زمینه اتفاق نظر داشتهباشند. برخی از توانمندترین نیروهای ضد خلافت اسلامی، شبهنظامیان شیعهای هستند که پیشتر مقابل آمریکا جنگیدند و به جنگ فرقهای علیه سنیها در عراق دامن زدند.
دوم سپتامبر، همان روزی که ویدئوی گردن زدن استیون ساتلوف منتشر شد، تصاویری منتسب به عصائب أهل الحق، یک گروه شبه نظامی بدنام شیعه در عراق منتشر شد که اعضای گروه را پیروزمندانه در کنار اجساد سنیها در عراق نشان میداد. ۲۲ اوت نیز مردان مسلح شیعه ۶۸ سنی را در مسجدی در استان دیاله کشتند. دیدبان حقوق بشر، شبهنظامیان شیعه تحت حمایت دولت را مسئول ربودن و قتل شبه نظامیان دانست.
هنگامی که آمریکا روز هشتم اوت دست به حملات هوایی علیه نیروهای خلافت اسلامی در عراق زد، تاکید کرد که این حملات نه در جهت جانبداری با شیعیان و دولت شیعهمدار بغداد، بلکه تنها با هدف کمک به نیروهای کرد شمال عراق است و بس. مقامات آمریکایی همچنین بر این نکته تاکید داشتند که حملات هوایی آمریکا در سوریه علیه خلافت اسلامی، به آن معنی نیست که واشنگتن با بشار اسد، رئیس جمهوری شیعه آن کشور، در یک موضع است.
اکونومیست مینویسد با تمام اینها، فتح آمرلی شهر متعلق به ترکمانهای شیعه، نشاندهنده تلاش آمریکا برای پرهیز از همکاری با شبهنظامیان شیعه است. این عملیات عمدتا زیر هدایت ارتش عراق بود. آمریکا میگوید طی هماهنگی با ارتش عراق حملات هوایی خود را انجام داده است. اما این عملیات بدون وجود چندین گروه شبه نظامی که نه تنها طی جنگ علیه آمریکا در عراق، بلکه طی جنگ برای بشار اسد در سوریه تجربه کسب کرده اند، ممکن نبود.
گروههای مسلح شیعه یا به سپاه قدس ایران مرتبطند، یا به مقتدی صدر، روحانی شیعه عراق، و یا به دولت شیعهمدار بغداد. بسیاری از جنایات در عراق طی سالهای ۲۰۰۶ و ۲۰۰۷ که اختلافات فرقهای در اوج بود به شبهنظامیان شیعهای نسبت داده میشد که عمدتا بعدا سلاحهایشان را زمین گذاشتند، اما با تولد خلافت اسلامی بار دیگر وارد میدان شدند.
دست کم چهار گروه شیعه در نبرد آمرلی مشارکت کردند: سپاه بدر که در دهه ۸۰ میلادی توسط ایران برای مقابله با رژیم صدام حسین تشکیل شد، عصائب أهل الحق که به خشونت و بیرحمی شهره است، گردانهای حزبالله عراق (به عربی: کتائب حزبالله فی العراق) –که ربطی به حزب الله لبنان ندارد و یک گروه آموزش دیده شده مرتبط با ایران است، و سرایا السلام، نسخه ارتقا یافته جیش المهدی متعلق به مقتدی صدر. گروههای کوچکتری نیز متشکل از ۱۰۰ تا ۱۵۰ نفر از ماه ژوئن، هنگامی که آیتالله سیستانی، بالاترین مقام شیعه مردان را به خدمت داوطلبانه در ارتش -و نه گروههای شبهنظامی- و برای دفاع از بغداد ترغیب کرد ظهور کردهاند.
اکونومیست مینویسد اگر غرب بخواهد بر خلافت اسلامی چیره شود، چارهای غیر از همکاری با گروههای فوق پیش رو ندارد. شیعیان عراق، کردها، مسیحیان و حتی بسیاری از سنیها ابتدا از شبه نظامیان شیعه و دفاع آنان از بغداد در مقابل داعش استقبال کردند. اما همین نقطه قوت شبهنظامیان شیعه میتواند سنیها را دچار واهمه کند، حتی در شرایطی که شیعیان پیشنهاد قدرت سیاسی بیشتر و فرصتهای شغلی در ارتش را به آنان بدهند. از سویی شبهنظامیان شیعه درباره اعطای حقوق بیشتر به سنیها تردید دارند و اینها همگی کار را برای حیدر العبادی- نخست وزیر بالقوه پس از نوری المالکی- برای تشکیل دولت فراگیر تا دهم سپتامبر، دشوار کرده است.
در سوریه اوضاع از این هم بی ثبات تر است، چرا که غرب هم با خلافت اسلامی و هم با رژیم اسد دچار ابهام است. گروه های کمتر افراطی سنی در اوایل سال جاری، توانستند نیروهای خلافت اسلامی را از شهرهای سوریه خارج کنند اما کمبود امکانات و اسلحه آنان را از هم پاشید.
ارتش سوریه و متحدانش بزرگترین دشمن خلافت اسلامی است. ارتش سوریه تحت حمایت چندین گروه شبه نظامی شیعه عراق، اغلب مشغول دفاع از مقبره های شیعه است. بسیاری از این شبه نظامیان تابستان امسال به عراق برگشتند. «قوات الدفاع الوطني» (نیروهای دفاع ملی)، یک گروه سوری مسلح با کمک ایران تشکیل شد. حزب الله لبنان، دیگر گروه شبه نظامی مسلح شیعه نیز در سوریه مشغول جنگ بودند.
اکونومیست در پایان می نویسد در عین حال نیروهای بشار اسد پر از رذالت هستند. در دوم سپتامبر گفته شد که اعضای دولت سوریه گردن ۱۳ غیرنظامی سنی را در روستایی نزدیک حما بریدند. بمب ها و راکت های دولتی نیز فراوان بر سر غیرنظامیان بارید. اما همچنان که جنگ عراق و سوریه را به جنگ فرقه ای فروکشانده، هرگونه اقدام آمریکا علیه خلافت اسلامی ریسک حمایت ناخواسته از ایران و شیعیان و در نتیجه تعمیق قربانی شدن سنی ها را در پی دارد، یعنی همان چیزی که خلافت اسلامی را تغذیه می کند.
---------------------------------------------
برگردان فارسی اين مقاله تنها به جهت اطلاعرسانی منتشر شده و نظرات بيان شده در آن، الزاماً بازتاب ديدگاه صدای آمريکا نيست.