وزارت خارجه اوکراین روز شنبه ۱۷ شهریور اعلام کرد که کییف به شدت از گزارشهای مربوط به ارسال احتمالی موشکهای بالستیک جمهوری اسلامی ایران به روسیه نگران است.
به گزارش خبرگزاری رویترز، وزارت خارجه اوکراین «تعمیق همکاریهای نظامی تهران و مسکو را تهدیدی برای اوکراین، اروپا و خاورمیانه دانست» و از جامعه بینالمللی خواست تا فشار بر ایران و روسیه را افزایش دهد.
«سیانان» و «وال استریت ژورنال» روز جمعه ۱۶ شهریور به نقل از منابع ناشناس گزارش داده بودند که تهران موشکهای بالستیک کوتاهبرد را به روسیه ارسال کرده است.
خبرگزاری بلومبرگ پیشتر روز دوشنبه ۱۲ شهریور به نقل از «اشخاص آگاه» که هویت آنها را مشخص نکرد، گزارش داده بود که مقامهای اروپایی معتقدند حکومت ایران بهزودی موشکهای بالستیک را به روسیه تحویل میدهد.
بر اساس گزارش این خبرگزاری آمریکایی، این مقامها از ارائه هرگونه برآورد درباره نوع و گستره این موشکها و همچنین زمان تحویل آنها به مسکو خودداری کردند، اما یکی از آنها گفت که زمان تحویل ممکن است از روزهای آینده آغاز شود.
اما روز جمعه، وال استریت ژورنال به نقل از مقامهای آمریکایی و اروپایی گزارش داد که تهران موشکهای بالستیک کوتاهبرد را به مسکو تحویل داده است. مقامات غربی به این روزنامه گفتند که محموله صادر شده به روسیه شامل صدها فروند موشک بالستیک کوتاهبرد است.
منابع این گزارش در عین حال گفتند که انتظار میرود جمهوری اسلامی جنگافزارهای بیشتری را به روسیه بفرستد.
در این ارتباط، شان ساوت، سخنگوی شورای امنیت ملی کاخ سفید، روز جمعه در پاسخ به درخواست صدای آمریکا برای اظهارنظر درباره گزارشهای اخیر ارسال موشکهای بالستیک از سوی جمهوری اسلامی به روسیه گفت که این اقدام برای حکومت ایران پیامدهایی خواهد داشت.
او افزود: «ما از این گزارشهای نگرانکننده آگاه هستیم و این انتقال را نشاندهنده افزایش حمایت جمهوری اسلامی از جنگ تجاوزکارانه روسیه علیه اوکراین میدانیم.»
شان ساوت اضافه کرد: ایالات متحده نسبت به «تعمیق مشارکت امنیتی بین مسکو و تهران از آغاز تهاجم تمام عیار روسیه به اوکراین» هشدار داده است.
او تاکید کرد «همانطور که ما و متحدانمان هم در اجلاس گروه ۷ و هم در نشست ناتو در تابستان امسال به صراحت اعلام کردیم، آمادهایم تا در صورت انتقال این موشکها، پیامدهایی را برای جمهوری اسلامی ایجاد کنیم.»
شاون ساوت در ادامه با اشاره به ادعاهای مسعود پزشکیان، رئیس دولت چهاردهم جمهوری اسلامی، درباره تلاش برای بهبود روابط ایران با غرب گفت: «با وجود این ادعاها، برنامه انتقال موشکها نشان میدهد جمهوری اسلامی همچنان در حال دور شدن از جامعه بینالمللی و مشارکت در تهدید امنیت اروپا است، بنابراین ما رهبری جمهوری اسلامی را بر اساس اقدامات آنها قضاوت میکنیم، نه با ادعاهایشان.»
نخستین بار، خبرگزاری رویترز در اواخر مرداد ماه گذشته، آموزش دهها نظامی روسیه در ایران را بهمنظور استفاده از سامانه موشکی بالستیک کوتاهبرد «فتح ۳۶۰» افشا کرد و نوشت انتظار میرود صدها واحد از این موشکهای هدایتشونده ماهوارهای بهزودی به روسیه تحویل داده شوند تا در جنگ علیه اوکراین مورد استفاده قرار گیرند.
ودانت پاتل، معاون سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا، در آن زمان، ضمن ابراز نگرانی عمیق واشنگتن در مورد این موضوع گفت «همچنان با شرکا و متحدان اروپاییمان درباره اقدامات احتمالی که ممکن است انجام دهیم، در ارتباط هستیم.»
کاخ سفید نیز پیش از آن در بیانیهای تاکید کرده بود که «آمریکا بارها درباره همکاری امنیتی عمیقتر میان روسیه و ایران از زمان آغاز تهاجم تمامعیار روسیه به اوکراین هشدار داده است. این همکاری امنیت اروپا را تهدید میکند و نشان میدهد که نفوذ بیثباتکننده ایران فراتر از خاورمیانه و در سراسر جهان گسترش یافته است.»
با این حال، نمايندگى جمهوری اسلامی در سازمان ملل متحد روز جمعه در پاسخ به سیانان، گزارشها درباره ارسال موشک بالستيک به روسيه را رد كرد و مدعی شد: «جمهوری اسلامی در منازعه اوکراین، ارسال کمک نظامی به طرفین درگیر که موجب گسترش خسارات انسانی و زیرساختها و همچنین فاصله گرفتن از گفتگوهای آتشبس میشود را امری غیرانسانی میداند.»
همکاریهای فزاینده حکومت جمهوری اسلامی و روسیه طی سالهای گذشته کشورهای غربی را بر آن داشته تا چندین بسته تحریمی گسترده علیه افراد و نهادهای ایرانی دستاندرکار در این همکاریها وضع کنند.
کارشناسان میگویند در حال حاضر زرادخانه موشکی بالستیک روسیه از موشکهای ساخت این کشور و موشکهای ساخت کره شمالی که از دقت پائینی برخوردارند، تشکیل شده است.
اعتراف نماینده مجلس به صدور موشک و پهپاد به روسیه
احمدبخشایش اردستانی، نماینده مجلس دوازدهم و عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس شورای اسلامی، در مصاحبه با وبسایت «دیدهبان ایران» در مورد همکاری نظامی تهران و مسکو گفت: «ایران در راستای همکاری های اقتصادی و سیاسی خود به روسیه پهپاد و موشک صادر می کند. در مقابل روسها با ایران همکاری میکنند تا تحریمها را دور بزنیم ما خیلی از اجناسمان از ایران از روسیه وارد میکنیم. »
او درباره نحوه همکاری ایران و روسیه گفت: «ما باید برای تامین نیاز خود از جمله در واردات سویا و گندم باید تهاتر کنیم. یک بخش از تهاتر شامل ارسال موشک و بخش دیگر ارسال پهپاد های نظامی به روسیه است.»
احمد بخشایش اردستانی در پاسخ به این پرسش که «خبر ارسال موشک های بالستیک ایران به روسیه می تواند تحریمهای بیشتر و احتمال فعال شدن مکانیسم ماشه را به همراه داشته باشد» به دیدهبان ایران گفت: «دیگر بالاتر از سیاهی رنگی نیست. ما به حزب الله، حماس، حشد الشعبی موشک می دهیم چرا به روسیه ندهیم.»
اعتراف این نماینده مجلس شورای اسلامی به کمک نظامی جمهوری اسلامی به گروههای نیابتیاش در شرایطی منتشر شده است که مقامات نظامی و سیاسی حکومت ایران بارها کمک نظامی به این گروهها را رد کرده بودند.