قدرت‌های غربی و روسیه تقریبا یک سال است که برای احیای توافق هسته‌ای در سال ۲۰۱۵ با ایران همکاری نزدیک داشته‌اند، اما جنگ در اوکراین برای پایان دادن به مذاکرات پیش از آن که همکاری غیرممکن شود، احساس فوریت ایجاد کرده است.
رویترز روز سه‌شنبه ۱۰ اسفند در گزارشی تحلیلی با اعلام این که «مخاطرات بالا هستند»، در گزارشی نوشت: «شکست پس از ۱۰ ماه مذاکره می‌تواند خطر دستیابی سریع تهران به سلاح هسته‌ای و شعله‌ور کردن یک جنگ تازه در خاورمیانه را به همراه داشته باشد و موجب تحریم‌های سخت‌تر غرب علیه ایران و ادامه فشار صعودی بر قیمت‌های جهانی نفت باشد که در حال حاضر تحت تأثیر درگیری اوکراین قرار گرفته است.»
قدرت‌های غربی حمله نیروهای روسیه به اوکراین و بمباران این کشور را با تحریم‌های سخت پاسخ داده‌اند. گزارش رویترز تضاد این اقدام را با مذاکرات هفته گذشته در وین «قابل توجه» توصیف کرد و با اشاره به ابراز خوش‌بینی همیشگی میخائیل اولیانوف، مذاکره‌کننده روسیه در مذاکرات وین، ادامه داد، او در حالی که او خط مشی مسکو در مورد اوکراین را دنبال می‌کرد، ویدئوها و تصاویری را در توییتر منتشر می‌کرد که نشان‌دهنده هماهنگی مداوم با ایالات متحده، فرانسه، بریتانیا و آلمان بود.
بر اساس این گزارش، ممکن است با توجه به افزایش فشارها بر مسکو رویه مقامات غربی در خصوص پرونده هسته‌ای ایران تغییر کند. چنان‌که یک مقام ریاست جمهوری فرانسه گفت: «به احتمال زیاد بحرانی به این بزرگی نه تنها پرونده ایران، بلکه بسیاری از پرونده‌های دیگر را نیز تحت تأثیر قرار دهد.»
طرف‌های درگیر در مذاکرات وین از جمله چین می‌گویند پیشرفت‌هایی برای احیای برجام در ازای لغو تحریم‌ها حاصل شده است، اما همچنان اختلافاتی وجود دارد.
در حالی که روسیه نقش قابل توجهی در مذاکرات وین داشت، سه دیپلمات نزدیک به مذاکرات تأکید کرده‌اند که تحولات اوکراین موجب تسریع تلاش‌ها برای پایان دادن گفت‌وگوهای وین در هفته جاری است، مبادا این بحران موجب شود موارد دیگر از جمله مذاکرات وین دشوارتر بشود.
پس از یک وقفه کوتاه در مذاکرات و ارائه پیشنهاد نهایی از سوی طرف‌های غربی، به نظر می‌رسد مقامات جمهوری اسلامی «با موضعی سخت‌گیرانه‌تر» به میز مذاکره بازگشته‌اند.
به گفته تحلیلگران ممکن است بحران اوکراین ممکن ایران را به «بازی بیش از حد» تشویق کند، با این تصور که واشنگتن مشتاق است در حالی که قیمت هر بشکه نفت به بیش از ۱۰۰ دلار رسیده برای جلوگیری از یک بحران دیگر بخواهد ایران را به بازارهای بین‌المللی برگرداند.
علی واعظ، مدیر پروژه ایران در گروه بین‌المللی بحران، در این رابطه می‌گوید: «این یک اشتباه محاسباتی است، زیرا ایالات متحده امکانات کافی برای مقابله هم‌زمان با این مسائل را دارد و در صورت توافق نیز دست‌کم دو ماه طول می‌کشد تا نفت ایران به بازارهای جهانی برسد.
تا کنون تنش‌ها بر سر اوکراین به مذاکرات هسته‌ای ایران کشیده نشده است، اما تفکیک آنها برای مدت طولانی‌تری تقریبا غیرممکن است.
اولیانوف روز دوشنبه به خبرنگاران گفت که وضعیت اوکراین تاثیری بر مذاکرات نداشته است و مقامات ایرانی در حال حاضر آن را کم‌اهمیت جلوه داده‌اند.
همچنین، رویترز به نقل از یک مقام ارشد ایرانی از تهران نوشت، بحران اوکراین و مذاکرات وین «دو موضوع جداگانه هستند. البته زمان رو به اتمام است و با توجه به آنچه در اوکراین اتفاق می‌افتد، روسیه ممکن است درگیر بحران شود و سپس غرب مسئول شکست این مذاکرات خواهد بود.»
در این مطلب به نقل از یک مقام امنیتی ایران در تهران نیز آمده است، حتی اگر روسیه مسیر خود را تغییر دهد، ایران منافع ملی خود مبنی بر فروش نفت و توافق احتمالی که آن را ممکن می‌کند را در اولویت قرار می‌دهد. چرا باید میلیون‌ها دلار درآمد خود را به خاطر اتحاد با روسیه قربانی کنیم؟
به گفته این مقام امنیتی جمهوری اسلامی، اگر توافقی انجام شود ممکن است پیامدهای فنی داشته باشد. ممکن است روسیه مازاد اورانیوم غنی شده را از ایران خارج کند، اما تحریم‌های غرب می‌تواند بر آن تأثیر بگذارد.
نخستین آزمون درباره این که آیا اوکراین جریان این همکاری را از مسیر خود منحرف می‌کند یا نه، احتمالا در اوایل روز چهارشنبه در نشست اضطراری در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای گفت‌وگو درباره امنیت و ایمنی از ایران انجام شود.
یک دیپلمات اروپایی نیز می‌گوید توافق باید این هفته به انجام برسد، «زیرا ما هرگز نمی‌دانیم چه زمانی ممکن است تنش در اوکراین افزایش یابد. پس از آن دیگر متحد نیستیم. چه کسی می‌داند، اگر شورای امنیت روز چهارشنبه از روسیه انتقاد کند، ممکن است روس‌ها بگویند «توافق با ایران به جهنم!»
در این حال، ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا، به مقامات جمهوری اسلامی ایران هشدار داده است در صورتی که تهران ناسازگاری نشان دهد، واشنگتن ممکن است از مذاکرات کناره‌گیری کند.
آقای پرایس افزود که چنان‌چه «ایران نخواهد با حسن نیت مشارکت کند»، ایالات متحده و متحدان و شرکای آن «جایگزین‌هایی» دیگر را دنبال خواهند کرد.
سعید خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، در واکنش به این اظهارات سخنگوی وزارت خارجه آمریکا، آن را «درشت‌گویی و بلوف‌زنی» خواند و گفت که ایران برای توافق آماده است، اما تا ابد منتظر نمی‌ماند.
* برگردان فارسی این مطلب تنها به منظور آگاهی‌رسانی منتشر شده و نظرات بیان شده در آن الزاماً بازتاب دیدگاه صدای آمریکا نیست.
