ال پسین، خبرنگار صدای آمریکا در ژنو میگوید نمایندگان مذاکرهکننده ایران و کشورهای ۵+۱ که از روز پنجشنبه (۷ نوامبر) برای از سرگیری مذاکرات اتمی ایران در ژنو حاضر شدهاند، قرار است روز شنبه نیز ملاقات کنند.قبلا گفته شده بود که این مذاکرات دو روزه است.
طرفین درباره اولین گامها به سوی رسیدن به توافقی درباره مهار برنامه اتمی تهران و کاهش تحریمهای بینالمللی علیه ایران گفتوگو میکنند. وزیر خارجه ایران انتظارات برای یک توافق همه جانبه را افزایش داده و چندین مقام بینالمللی از جمله جان کری، وزیر خارجه آمریکا خود را به ژنو رساندند.
جان کری که به خاورمیانه سفر کردهبود، با تغییر برنامه در سفرش به ژنو پرواز کرد تا با وزیران خارجه کشورهای اروپایی عمده و کاترین اشتون، رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا دیدار کند و بعد در ملاقاتی طولانی با محمدجواد ظریف، وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران به بحث بنشینند.
دیدار و مذاکرات طولانی مقامات ارشد آمریکا، اروپا و ایران شامگاه جمعه پایان یافت. یک سخنگوی اتحادیه اروپا مذاکرات را «فشرده و خوب» توصیف کرد. یک مقام ارشد وزارت خارجه آمریکا نیز گفت مذاکرات پیشرفتهایی داشت اما هنوز راه زیادی باقی است.
توافق ناپایدار
قبل از دیدار فوق، جان کری توقعات را با ایراد این نظر پایین آورد که: «هنوز مسائل بسیار مهم حل نشدهای باقی است. رسیدگی درست و جامع به این مسائل امر مهمی است. باید بگویم که در حال حاضر هیچگونه توافقی حاصل نشده است.»
وزیر خارجه روسیه روز شنبه به مذاکرات خواهد پیوست و چین هم معاون وزیر خارجه خود را به ژنو می فرستد. جزئیات اندکی از مذاکرات به بیرون درز کرده اما به نظر میرسد که صحنه برای ملاقات در سطح وزیران شش کشور طرف مذاکره با تهران مهیا شده تا یا به توافق رسمیت ببخشند و یا یک بار دیگر در حل مناقشات باقیمانده تلاش کنند.
جی کارنی، سخنگوی کاخ سفید آمریکا در سخنانی در روز جمعه از احتمال رسیدن به مذاکره یاد کرد: «در ازای تمهیدات محکم و قابل راستیآزمایی برای رسیدگی به نگرانیهای کشورهای ۵+۱ در اولین گام، این کشورها حاضرند تا کاهش محدود، هدفمند و قابل بازگشت تحریمها را بررسی کنند به شکلی که به هسته اصلی تحریمها لطمه وارد نشود.»
مفاد توافق
مقامات گفتهاند که ایران احتمالا دستکم موقتا غنیسازی اورانیوم با غلظت بالا را متوقف میکند اما میتواند توانایی این کار را حفظ کند. ایران میگوید به دنبال سلاح اتمی نیست. شورای امنیت سازمان ملل متحد خواستار خواستار فشارهای هرچه بیشتر و بازدید از تاسیسات ایران برای اثبات اطاعت ایران است.
باراک اوباما، رئیسجمهوری آمریکا در گفتوگو با شبکه خبری انبیسی بر لزوم همکاری ایران با «وظایف بینالمللیاش» در پرونده هستهای تاکید کرد و گفت: «لازم نیست به آنان اعتماد کنیم، آنچه که لازم است این است که بدانیم از نظر ما توافق خوبی در میان است که عملکرد آنان را تایید و راستیآزمایی میکند و تضمین میکند که آنان در جهت درستی حرکت میکنند.»
شامگاه جمعه، آقای اوباما با بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل تلفنی صحبت کرد. آقای نتانیاهو پیشتر با ابراز نگرانی درباره توافق احتمالی ۵+۱ با ایران گفته بود هر گونه توافقی که بگذارد ایران تواناییهای غنیسازی خود را حفظ کند غیرقابلقبول است.
نخست وزیر اسرائیل گفت: «توافقی که در حال حاضر در ژنو رویش مذاکره میشود، توافق بدی است. ایران در این مرحله به آنچه که میخواهد میرسد و در عوض چیزی پس نمیدهد.»
دیپلماتها در ژنو میگویند که توافق فوق، اگر حاصل شود، تنها گام اول است و اگر نتیجه ندهد، تحریمها یک بار دیگر اعمال میشوند. پرسش اینجاست که ایران حاضر است در ازای چه میزان کاهش تحریمها در این مرحله، چقدر از برنامه اتمی خود عقبنشینی کند.