یک مقام قوه قضائیه ایران می‌گوید «بهره‌کشی سازمان‌یافته» از کودکان «در کارگاه‌های بازیافت زباله پیمانکاران شهرداری» جریان دارد.
محمد فتحی، مدیرکل دفتر امور زنان و خانواده و پیشگیری‌های فرهنگی و اجتماعی قوه قضاییه، «تنها» گروه‌های سازمان‌یافته بهره‌کشی از کودکان و همچنین کارگاه‌های بازیافت زباله که متعلق به پیمانکاران شهرداری یا کارگاه‌های مستقل هستند، ساعت‌های متمادی در شرایط کاملاً مضر، غیر استاندارد، و ثمن بخس کودکان را به کار وامی‌دارند.
این مقام قوه قضاییه از چگونگی برخورد قانونی با این گروه‌ها سخنی به میان نیاورد.
پیش‌تر مهدی اقراریان، عضو شورای شهر تهران، در تذکری درباره جمع‌آوری زباله در پایتخت از شهرداری خواست هر نوع به‌کارگیری کودکان و نوجوانان در ادین بخش را پایان دهد و بر عملکرد پیمانکاران در این زمینه نظارت کند. تذکری که طی سال‌های گذشته به دفعات تکرار شده و اقدامی اساسی برای ساماندهی کودکان کار صورت نگرفته است.
کوچک شدن سفره مردم به دلیل شرایط نابسامان اقتصادی، فقر فرهنگی، و فقدان امکانات در شهر‌های کوچک منجر به کوچ اجباری شده است که از جمله نتایج آن افزایش شمار کودکان کار است. بنا بر گزارش‌ها این کودکان که گروه سنی ۱۰ تا ۱۷ سال را تشکیل می‌دهند، به واسطه فقر، مشکلات اقتصادی-فرهنگی، یا به دلیل واگذاری به باند و مافیا، به مدت طولانی و مستمر در خیابان در کنار تکدی‌گردی به کارگاه‌های تفکیک زباله یا سایر کارگاه‌ها واگذار می‌شوند.
در ایران بر اساس ماده ۷۹ قانون کار، اشتغال به کار کودکان زیر ۱۵ سال ممنوع است. بر اساس این قانون، اگر یک کارفرما کودک زیر ۱۵سال را به کار بگیرد، متخلف خواهد بود و برای نخستین بار مجازات نقدی، بار دوم مجازات نقدی و حبس و بار سوم علاوه بر این موارد، کارخانه یا کارگاه پلمپ و پروانه کار فرد متخلف ابطال خواهد شد.
براساس پژوهش های صورت گرفته، حدود ۸۰ درصد کودکان کار با كاهش قد، وزن، و بیماری‌های دهان و دندان روبرو هستند. همچنین بسیاری از این کودکان دچار بیماری‌های چشم هستند و از بیماری‌های دستگاه تنفسی و قلبی رنج می‌برند. برخی آمارها می گوید که ۸۲ درصد کودکان کار دچار بیماری‌های پوست و ۶۰ درصد دچار بیماری‌های دستگاه گوارشی هستند.
امان الله قرائی مقدم، جامعه‌شناس، می‌گوید که از چند سال پیش تا کنون به دلیل شرکت در جلسات مشترک شهرداری، نیروی انتظامی، درباره افزایش تعداد کودکان کار اعلام خطر شده است با این حال اقدامات عملی صورت گرفته در این زمینه چندان کارآمد نبوده است.
اگر چه دستگاه‌های زیاد دولتی و غیردولتی از جمله بهزیستی، شهرداری‌ها در زمینه ساماندهی و رفع کار کودک فعالیت می‌کنند اما شاید بتوان از «جمعیت امام علی» به عنوان آشناترین نام سخن گفت. یک تشکل غیر حکومتی که که با بیش از دو دهه فعالیت با هدف «کاهش معضلات اجتماعی و امداد‌رسانی به نیازمندان به خصوص کودکان و زنان» در حال فعالیت بود که به تازگی «به‌اتهاماتی چون توهین به رهبر و بنیانگذار جمهوری اسلامی» و «اقدام علیه امنیت ملی» و با شکایت قرارگاه ثارالله سپاه پاسداران محکوم و مؤسسان این نهاد بازداشت شدند و در نهایت با حکم وزارت کشور دولت دوم حسن روحانی منحل شد.
آمار دقیقی از تعداد کودکان کار در ایران وجود ندارد. آخرین سرشماری مربوط به سال ۱۳۹۵ است که آن زمان اعلام شد حدود ۷۲۱ هزار کودک کار در ایران وجود دارد و سه استان سیستان و بلوچستان، آذربایجان و کردستان بیشتر از سایر استان‌ها درگیر این پدیده اجتماعی هستند. آمار و ارقامی که به گفته کارشناسان اجتماعی فراتر از آن چیزی است که اعلام شده است.
