رهبر جمهوری اسلامی در دیدار با رئیس‌جمهوری ترکیه با وعده همکاری ایران با آن کشور در مبارزه با تروریسم، به اردوغان نسبت به عواقب حمله نظامی ترکیه به شمال سوریه و نیز بستن مرزهای ارمنستان با ایران هشدار داد.
رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهوری ترکیه، شامگاه دوشنبه برای شرکت در نشست موسوم به «سران روند آستانه» با استقبال همتای ایرانی خود، ابراهیم رئیسی وارد تهران شد و ضمن دیدار با رهبر جمهوری اسلامی، در نشست رسانه‌ای مشترکی با رئیسی شرکت کرد.
به گزارش وب‌سایت رسمی رهبر جمهوری اسلامی، آیت‌الله علی خامنه‌ای در دیدار با رجب طیب اردوغان روز سه‌شنبه ۲۸ تیر با بیان این که «حفظ تمامیت ارضی سوریه بسیار مهم است»، به او تذکر داد که «هرگونه حمله نظامی در شمال سوریه قطعاً به ضرر سوریه و ترکیه و همه منطقه است.»
رهبر جمهوری اسلامی ایران همچنین با بیان این که «ما امنیت ترکیه و مرزهای آن را امنیت خود می‌دانیم»، به رئیس‌جمهوری ترکیه گفت: «امنیت سوریه را امنیت خود بدانید و ایران، ترکیه، سوریه و روسیه باید با گفت‌وگو این مسئله را تمام کنند.»
او همچنین با ابراز خشنودی از بازگشت منطقه قره‌باغ به خاک جمهوری آذربایجان عنوان کرد: «البته اگر سیاستی مبنی بر مسدود کردن مرز ایران و ارمنستان وجود داشته باشد، جمهوری اسلامی با آن مخالفت خواهد کرد، چرا که این مرز یک راه ارتباطی چند هزار ساله است.»
- رئیسی: تروریسم ممکن است اسامی مختلف داشته باشد
ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهوری ایران در نشست رسانه‌ای مشترک با همتای ترکیه‌ای خود بدون اشاره مستقیم به احتمال حمله ترکیه به شمال سوریه، با بیان این که «ترویسم ممکن است اسامی مختلف داشته باشد»، گفت که با آن «با هر اسمی که می‌خواهد باشد مبارزه کرد تا امنیت مرزها و کشورها تأمین شود.»
او سفر اردوغان به ایران را «نقطه عطفی در ارتقا سطح روابط بین دو کشور» توصیف کرد و گفت: «در این مذاکره اراده دو کشور جدی است.»
همچنین روسای جمهوری دو کشور هشت سند و یادداشت همکاری امضا کردند.
جمهوری اسلامی ایران، روسیه، و ترکیه سه کشور عضو «روند آستانه» هستند و خبرگزاری فارس دستور اصلی کار این دور از نشست سه کشور را «حمایت و صیانت از تمامیت ارضی سوریه، مبارزه با تروریسم و حمایت از برقراری آتش‌بس» اعلام کرده است.
ترکیه کردهای شمال سوریه را «تروریست» می‌داند و در هفته‌های گذشته گزارش‌های در مورد عملیات نظامی احتمالی آنکارا در آن ناحیه و ایجاد منطقه حائل منتشر شده که بار دیگر وضعیت شمال سوریه را به سر خط اخبار کشانده است.
منطقه‌ای که آنکارا قصد دارد به آن حمله کند، بخشی از یک نوار مرزی به عرض ۳۰ کیلومتر در امتداد مرز ترکیه و سوریه است و دمشق به‌شدت با ایجاد چنین منطقه حائل مرزی مخالفت کرده است.
بشار اسد رئیس جمهوری سوریه که بخش اعظم آن کشور را کنترل می‌کند، از حمایت جمهوری اسلامی ایران و روسیه برخوردار است. این در حالی است که ترکیه شمال غرب سوریه را کنترل می‌کند، و نیروهای دموکراتیک سوریه شامل ائتلافی از کردها و عرب‌های شمال سوریه، کنترل بخش شمال شرقی سوریه را بر عهده دارند.
- پنجمین دیدار پوتین با خامنه‌ای
هرچند بنا بر گزارش‌های پیشین قرار بود ولادیمیر پوتین نیز عصر دوشنبه به پایتخت ایران سفر کند، اما خبرگزاری‌ها در ایران اعلام کردند رئیس جمهوری فدراسیون روسیه عصر سه‌شنبه وارد تهران شد و مورد استقبال جواد اوجی، وزیر نفت، قرار گرفت.
دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، می‌گوید، پوتین در این سفر برای پنجمین بار با رهبر جمهوری اسلامی دیدار خواهد کرد.
هم‌زمان، شرکت ملی نفت ایران و شرکت گاز پروم روسیه تفاهم‌نامه همکاری استراتژیک امضا کردند. محسن خجسته‌مهر، مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران، امضای این تفاهم‌نامه را «بزرگترین سرمایه‌گذاری استراتژیک تاریخ صنعت نفت ایران» توصیف کرده است.
خبرگزاری رویترز در گزارشی درباره این تفاهم‌نامه نوشت، در این قرارداد که امضای آن هم‌زمان با حضور رئیس جمهوری روسیه در تهران انجام شده، گازپروم روسیه به شرکت ملی نفت ایران در توسعه میادین گازی کیش و پارس شمالی و همچنین شش میدان نفتی کمک خواهد کرد. گازپروم همچنین در تکمیل پروژه‌های گاز طبیعی مایع و ساخت خطوط لوله صادرات گاز مشارکت خواهد داشت.
ایران پس از روسیه دومین ذخایر بزرگ گاز جهان را دارد، اما تحریم‌های ایالات متحده مانع از دسترسی به فناوری و کندی توسعه صادرات گاز این کشور شده است.
رئیس جمهوری روسیه تحریم‌های فلج‌کننده غرب علیه اقتصاد روسیه را، که پس از حمله آن کشور به اوکراین وضع شده، اعلان جنگ اقتصادی خوانده و گفته است، مسکو در حال رویگردانی از غرب، و روی آوردن به سوی چین، هند، و ایران است.
رسانه‌های داخلی ایران می‌گویند، پوتین با انتخاب تهران به عنوان دومین توقفگاه سفر خارجی‌اش از زمان تجاوز روسیه به اوکراین، این پیام روشن را به غرب می‌فرستد که مسکو خواهان توسعه روابط با تهران است.
نشست رهبران روسیه، ترکیه، و ایران در تهران، چند روز پس از نخستین سفر جو بایدن، رئیس جمهوری آمریکا، به خاورمیانه انجام می‌شود. رسانه‌های دولتی ایران این تقارن زمانی را نمایانگر «وزن سیاسی» بازیگران منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای در معماری امنیتی جدید در غرب آسیا دانسته‌اند.
هم‌زمان با برگزاری این نشست‌ها در تهران، واکنش‌ها نسبت به آن در رسانه‌های اجتماعی نیز در جریان است.
عرفان ثابتی، پژوهشگر، نشست تهران را «اجلاس خودکامگان» نامیده و یکی از وجوه اشتراک میان شرکت‌کنندگان آن را «آمریت جنایت» در «اوکراین، شمال سوریه، و ایران» دانسته است.
