یک پژوهش تازه نشان میدهد از اوایل دهه ۹۰ میلادی تاکنون بیش از نیمی از دریاچهها و ذخیرهگاههای بزرگ آب جهان در معرض خشکشدن قرار گرفتهاند که خطری بزرگ برای زیست کره زمین محسوب میشود.
در این گزارش که توسط تیمی از محققان بین.المللی تهیه شده و خبرگزاری «رویترز» آن را منتشر کرده آمده است که «برخی از مهمترین منابع آب شیرین جهان» از جمله دریاچه خزر بین اروپا و آسیا تا دریاچه تیتیکاکا در آمریکای جنوبی، به مدت «نزدیک به سه دهه» سالانه «۲۲ گیگاتن» آب از دست دادهاند.
این میزان کاهش و از دست دادن آب، «حدود ۱۷ برابر» حجم دریاچه مید، بزرگترین مخزن آبی ایالات متحده آمریکا است.
در این حال، فانگفانگ یائو هیدرولوژیست دانشگاه ویرجینیای آمریکا که مطالعهای را در مجله «ساینس» انجام داده، گفته است عامل «۵۶ درصد» از کاهش دریاچههای طبیعی، «گرم شدن اب و هوا» و «مصرف انسان» است.
بر اساس این گزارش، به رغم آن که دانشمندان حوزه آب و هوا بر این باورند که «مناطق خشک جهان» تحت تغییرات اب و هوایی «خشکتر» و همچنین «مناطق مرطوب» نیز «مرطوبتر» خواهند شد، اما این مطالعه جدید نشان داد که حتی در مناطق مرطوب نیز آب به میزان «قابل توجهی» از دست میرود و فرایند کاهش منابع آبی همچون مناطق خشک، وجود خواهد داشت که به گفته فانگفانگ یائو، این موضوع «نباید نادیده گرفته شود.»
براساس گزارش مرکز نظارت بر آوارگی داخلی در بیست و یکم اردیبهشتماه، «بخش عمده» آوارگیهای سال گذشته - ۳۲.۶ میلیون نفر - به دلیل بلایای طبیعی از جمله «سیل، خشکسالی و رانش زمین» بوده است.
دانشمندان حاضر در این پژوهش جدید، دست کم «۲ دریاچه بزرگ» را با استفاده از «اندازهگیریهای ماهوارهای» همراه با «مدلهای آب و هوایی» و «مدلهای هیدرولوژیکی» ارزیابی کردهاند و دریافتند که «استفاده ناپایدار انسان، تغییرات در بارندگی و روانابها، رسوب و افزایش دما»، سطح دریاچهها را در مقیاسی جهانی «کاهش» داده است.
بر مبنای دادههای این گزارش، «۵۳ درصد» موجودی آب دریاچهها «از ۱۹۹۲ تا ۲۰۲۰» با این «کاهش» مواجه بودهاند.
دانشمندان و فعالان حوزه محیط زیست، مدتهاست که اعلام کردهاند جلوگیری از «گرم شدن کره زمین» بیش از ۱.۵ درجه سلیسوس (۲.۷ درجه فارنهایت) برای پیشگیری از «عواقب فاجعهبار» تغییرات اب و هوایی، ضروری است.
جهان در حال حاضر، با نرخ گرمایشی حدود ۱.۱ درجه سانتیگراد (۱.۹ درجه فارنهایت) گرم میشود.
نتایج مطالعات یک تیم بینالمللی از دانشمندان نیز که هفتم اردیبهشتماه توسط «آسوشیتدپرس» انتشار یافته بود، نشان میداد «خشکسالیهای پی در پی» در شرق آفریقا که به سبب «تغییرات اقلیمی ناشی از فعالیتهای انسان» است، «بدتر» شده است.
از سوی دیگر، شماری از کارشناسان آب و محیط زیست نیز سیام فروردینماه در گفتگو با بخش فارسی «صدای آمریکا» نسبت به ادامه «وضعیت بحرانی» آب در ایران و «سیاستهای غلط» در این حوزه هشدار داده و اعلام کرده بودند که در صورت تداوم این سیاستها، ایران به «سرزمینی سوخته» تبدیل خواهد شد.