ستارهشناسان اروپایی روز سهشنبه ۱۶ آبان اولین تصاویر دریافتی از تلسکوپ فضایی «اقلیدس» را منتشر کردند.
ماموریت اقلیدس برای درک بهتر و کشف اسرار ماده تاریک و انرژی تاریک - نیروهای پنهانی که تصور میشود ۹۵ درصد از گیتی را تشکیل داده باشند - طراحی شده است.
آژانس فضایی اروپا، که در این ماموریت شش ساله با ناسا همکاری دارد، به خبرگزاری رویترز گفت که این تصاویر واضحترین تصاویر از نوع خود هستند و توانایی تلسکوپ فضایی اقلیدس در رصد میلیاردها کهکشان تا فاصلهای به دوری ۱۰ میلیارد سال نوری از زمین را نشان میدهند.
به گفته آژانس فضایی اروپا این تصاویر شامل چهار ناحیه از کیهان نسبتاً نزدیک، از جمله هزار کهکشان متعلق به «خوشه عظیم برساووش» که تنها ۲۴۰ میلیون سال نوری از ما فاصله دارد، و بیش از یکصد هزار کهکشان پراکنده دیگر در پسزمینه هستند.
دانشمندان بر این باورند که ساختارهای وسیع و به نظر سازمانیافتهای مانند خوشه کهکشانی برساووش تنها در صورت وجود ماده تاریک میتواند شکل گرفته باشد.
کرول ماندل، مدیر علمی آژانس فضایی اروپا، میگوید که تنها ۵ درصد از کیهان «که میتوانیم آن را ببینیم برای ما قابل درک است.»
خانم ماندل در مصاحبهای با رویترز گفت: «ما بقیه کیهان را تاریک مینامیم، چون که نوری در طیف الکترومغناطیسی معمول تولید نمیکند. ولی از وجود آن اطلاع داریم چون تاثیر آن را بر روی ماده قابل رویت میبینیم.»
او افزود که یکی از این تاثیرات ماده تاریک در کنار هم قرار دادن برخی از عظیمترین ساختارهای گیتی مثل خوشههای کهکشانی است.
انرژی تاریک حتی از ماده تاریک هم اسرارآمیزتر است.
وجود فرضی آن تنها در سالهای دهه ۱۳۷۰ با مطالعه ستارگان در حال انفجار به نام «سوپرنوا» یا اَبَرنُواَخترها به ثبوت رسید. سه دانشمند آمریکایی در همین رابطه جایزه نوبل سال ۱۳۹۰ را به اشتراک دریافت کردند.
آنها با کمک بخشی از مشاهدات قبلی تلسکوپ فضایی هابل، به این نتیجه رسیدند که جهان نه تنها در حال انبساط است، بلکه سرعت انبساط آن رو به افزایش است - کشف خیرهکنندهای که به آن چه که «انرژی تاریک» نام گرفت، نسبت داده شد.
تلسکوپ فضایی اقلیدس، متعلق به آژانس فضایی اروپا، به نام اقلیدس، ریاضیدان یونانی، نامگذاری شده است.
این تلسکوپ در روز دهم تیر ۱۴۰۲ درون محفظه موشک فالکون-۹ شرکت اسپیساکس از ایستگاه فضایی «کیپ کاناورال» در ایالت فلوریدای آمریکا به فضا پرتاب شد.
این مأموریت ۱.۴ میلیارد دلاری دستکم شش سال طول خواهد کشید.