صدای آمریکا موضوعات مورد اشاره در نامه پنج صفحه‌ای سه کشور اروپایی برای فعال‌سازی مکانیسم ماشه علیه جمهوری اسلامی و استدلال این سه کشور در این نامه را مورد بررسی قرار داده است.
در پی آغاز روند فعال شدن مکانیسم ماشه و درخواست جلسه در شورای امنیت سازمان ملل از سوی سه کشور اروپایی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ادعا کرده است که تروئیکای اروپا «تلاش دارد توالی رویدادها را وارونه جلوه دهد تا اقدامات جبرانی تهران را بی‌اعتبار کند.»
عباس عراقچی در نامه‌ای به دبیرکل سازمان ملل متحد و رئیس شورای امنیت، سه کشور اروپایی طرف برجام را به «تحریف» و «دغل‌کاری» متهم کرده و به آن چه «واکنشی قاطع و متناسب» نامیده تهدید کرده است. او در عین حال مدعی شده که جمهوری اسلامی برای «تعاملات دیپلماتیک» آمادگی دارد.
بریتانیا، فرانسه، و آلمان، روز پنج‌شنبه ششم شهریور در نامه‌ای رسمی به رئیس شورای امنیت اعلام کردند که جمهوری اسلامی به تعهدات خود در برجام پایبند نبوده و به همین دلیل مکانیسم ماشه ذیل قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت را فعال می‌کنند.
همچنین نسخه‌ای از این نامه برای نماینده عالی اتحادیه اروپا در مقام هماهنگ‌کننده برجام ارسال شده است.
سه کشور اروپایی در نامه خود می‌نویسند که جمهوری اسلامی بیش از ۶ سال است که عمل به تعهداتش بر مبنای برجام را متوقف کرده و از سال ۲۰۱۹ به‌طور «عامدانه و فزاینده» اجرای این تعهدات را کنار گذاشته است.
در این نامه چند دلایل برای فعال کردن مکانیسم ماشه عنوان شده است:
- ذخایر اورانیوم با غنای بالا
جمهوری اسلامی حجم زیادی اورانیوم غنی شده با درصد بالا ذخیره کرده که «فاقد توجیه غیرنظامی معتبر» بوده و «برای یک کشور غیرهسته‌ای بی‌سابقه» است.
جمهوری اسلامی در سال ۲۰۱۹ میلادی (۱۳۹۸ خورشیدی)، حدود ۳۷۲ کیلوگرم گاز هگزافلوراید و اورانیوم غنی‌شده در سطح ۴.۵ درصد داشت. بر مبنای گزارش ۱۰ خرداد ۱۴۰۴، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مجموع گاز هگزافلوراید و اورانیوم غنی‌شده تهران تا سقف ۶۰ درصد بیش از هشت هزار و ۴۱۳ کیلوگرم است.
- عدم همکاری با آژانس
جمهوری اسلامی تعهدات خود در قبال آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را از سر نگرفته و این امر نظارت و بازرسی‌ها را مختل کرده است.
جمهوری اسلامی بر خلاف تعهداتش به غنی‌سازی در فردو پرداخت و از سقف تعیین‌شده ۱۳۰ تن متریک آب سنگین هم عبور کرد. تعهدات تهران بر سر تحقیق و توسعه نیز زیر پا گذاشته شد.
- خودداری از مذاکره
جمهوری اسلامی حاضر نشده به گفت‌وگوهای هدفمند برای دستیابی به یک راه‌حل دیپلماتیک وارد شود.
- بی‌پاسخ گذاشتن ابتکار سه کشور اروپایی
تروئیکای اروپا پیشنهادی برای تمدید برخی محدودیت‌های قطعنامه ۲۲۳۱ ارائه دادند، مشروط بر اقدام فوری جمهوری اسلامی در زمینه غنی‌سازی و همکاری با آژانس؛ اما این پیشنهاد بدون پاسخ مانده است.
این اقدام بر اساس بند ۱۱ قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت انجام شده است. با این اعلام، شمارش معکوس ۳۰ روزه آغاز می‌شود.
- شمارش معکوس مکانیسم ماشه
اگر شورای امنیت در این مدت قطعنامه‌ای برای ادامه تعلیق تحریم‌ها تصویب نکند، طبق بند ۱۲، همه تحریم‌های سازمان ملل که پیش از برجام برقرار بود، دوباره اعمال می‌شود و بخش‌های مربوط به رفع تحریم در قطعنامه ۲۲۳۱ لغو خواهد شد.
سه کشور اروپایی همچنین تصریح کرده‌اند که برابر بند ۱۳، هر زمان در این مدت موضوع حل شود و آنها این امر را به شورا اطلاع دهند، روند مکانیسم ماشه متوقف خواهد شد.
فرانسه، آلمان، و بریتانیا تأکید کرده‌اند که همچنان متعهدند با استفاده از همه ابزارهای سیاسی و دیپلماتیک مانع دستیابی جمهوری اسلامی به جنگ‌افزار هسته‌ای شوند.
آنها توضیح داده‌اند که فعال شدن مکانیسم ماشه به معنای پایان دیپلماسی نیست، بلکه اقدامی برای حفظ اعتبار سازوکار عدم گسترش جنگ افزار هسته‌ای و قطعنامه ۲۲۳۱ است.
سه کشور اروپایی همچنین تأکید کرده که ۳۰ روز آینده فرصتی تازه برای دیپلماسی است؛ به این معنی که اگر جمهوری اسلامی همکاری با آژانس را از سر بگیرد، درباره ذخایر اورانیوم غنی‌شده اقدام کند و دوباره وارد مذاکرات شود، روند مکانیسم ماشه می‌تواند متوقف شود.
فرانسه، آلمان، و بریتانیا در این نامه سه پیام شفاف را ارسال کرده‌اند: آغاز رسمی روند مکانیسم ماشه طبق قطعنامه ۲۲۳۱، ثبت موارد مشخص نقض تعهدات از سوی جمهوری اسلامی، تأکید بر جلوگیری از دستیابی جمهوری اسلامی به جنگ‌افزار هسته‌ای با باقی گذاشتن راه مذاکره.
نامه سه کشور اروپایی در روز ششم شهریور، هم اقدامی حقوقی در چارچوب شورای امنیت سازمان ملل متحد است و هم هشداری آشکار به جمهوری اسلامی است.
در پی اعلام خبر آغاز روند فعال‌سازی مکانیسم ماشه علیه جمهوری اسلامی توسط بریتانیا، آلمان، و فرانسه، مارکو روبیو، وزیر امور خارجه آمریکا، با انتشار بیانیه‌ای از این تصمیم سه قدرت اروپایی استقبال کرده است.
