مقامات بلندپایه آمریکا و روسیه روز سه‌شنبه در عربستان سعودی دیدار کردند تا درباره بهبود روابط دوجانبه و مذاکرات صلح در جنگ اوکراین گفتگو کنند. این نشست که در کاخ تاریخی «درعیه» در ریاض برگزار شد، گامی کلیدی در تغییر سیاست آمریکا نسبت به روسیه توسط دولت دونالد ترامپ محسوب می‌شود. این مذاکرات همچنین به عنوان مقدمه‌ای برای دیدار میان ترامپ و ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، برنامه‌ریزی شده است.
دیدار دیپلمات‌های ارشد آمریکا و روسیه بدون حضور اوکراین
به گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس، هیئت‌های مذاکره‌کننده به سرپرستی مارکو روبیو، وزیر امور خارجه آمریکا، و سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه در این نشست شرکت داشتند. مایک والتز، مشاور امنیت ملی آمریکا، و استیو ویتکاف، فرستاده ویژه ترامپ نیز روبیو را همراهی می‌کردند، درحالی‌که یوری اوشاکوف، مشاور امور بین‌المللی پوتین در کنار لاوروف حضور داشت. فیصل بن فرحان، وزیر خارجه عربستان، و مسعد آل‌البان، مشاور امنیت ملی این کشور نیز در آغاز مذاکرات حضور یافتند اما قرار بود در ادامه جلسات، از مذاکرات خارج شوند.
این گفتگوها بدون مشارکت اوکراین برگزار شد، موضوعی که مخالفت صریح ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهوری اوکراین را به دنبال داشت. زلنسکی تأکید کرده که کی‌یف هیچ توافقی را که بدون حضور نمایندگانش انجام شود، نخواهد پذیرفت.
تلاش آمریکا و روسیه برای پایان دادن به جنگ اوکراین
این نشست در ادامه تغییر رویکرد آمریکا نسبت به جنگ اوکراین برگزار شد. در اوایل ماه جاری، ترامپ اعلام کرد که با پوتین توافق کرده‌اند تا فوراً مذاکرات برای پایان دادن به جنگ را آغاز کنند. این تغییر سیاست، نگرانی‌هایی را در میان اوکراین و متحدان اروپایی آن برانگیخته است، زیرا بسیاری بیم دارند که واشنگتن و مسکو به توافقی برسند که به نفع اوکراین نباشد.
در همین راستا، فرانسه روز دوشنبه نشستی اضطراری با مقامات اتحادیه اروپا و بریتانیا برگزار کرد تا درباره واکنش به این مذاکرات تصمیم‌گیری کند. امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه، پس از این نشست با ترامپ و زلنسکی تلفنی گفتگو کرد و در پیامی در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «ما به دنبال یک صلح قوی و پایدار در اوکراین هستیم. برای تحقق این هدف، روسیه باید به تجاوز خود پایان دهد و این امر باید با تضمین‌های امنیتی محکم برای اوکراین همراه باشد.»
نقش عربستان در مذاکرات و انگیزه‌های بن‌سلمان
به نوشته آسوشیتدپرس برگزاری این نشست در عربستان سعودی نیز اهمیت ویژه‌ای دارد. محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان، از زمان آغاز جنگ اوکراین تلاش کرده است که کشورش را به عنوان یک بازیگر دیپلماتیک کلیدی معرفی کند. عربستان تاکنون در تبادل اسرا بین روسیه و اوکراین نقش داشته و سال گذشته میزبان زلنسکی در نشست سران اتحادیه عرب بود. انتظار می‌رود زلنسکی در روزهای آینده برای ادامه مذاکرات به عربستان سفر کند.
تحلیلگران معتقدند که این نشست می‌تواند به بهبود چهره بین‌المللی محمد بن سلمان کمک کند. او که پس از قتل جمال خاشقچی، روزنامه‌نگار منتقد سعودی در سال ۲۰۱۸، به‌شدت تحت فشار قرار گرفته بود، اکنون تلاش دارد با میزبانی مذاکرات مهم بین‌المللی، جایگاه خود را در صحنه سیاست جهانی تقویت کند.
چشم‌انداز مذاکرات؛ آیا توافقی حاصل خواهد شد؟
روابط آمریکا و روسیه از زمان آغاز جنگ اوکراین به پایین‌ترین سطح خود در چند دهه اخیر رسیده است. با این حال، نشست اخیر در عربستان بزرگ‌ترین تلاش دیپلماتیک برای عادی‌سازی روابط میان واشنگتن و مسکو از زمان آغاز جنگ محسوب می‌شود.
برخی تحلیلگران، از جمله کریل دمیتریف، رئیس صندوق سرمایه‌گذاری مستقیم روسیه، بر اهمیت این مذاکرات تأکید کرده‌اند. او در گفت‌وگو با خبرگزاری آسوشیتدپرس اظهار داشت: «روابط خوب بین آمریکا و روسیه برای کل جهان حیاتی است. تنها از طریق همکاری می‌توانیم به حل مناقشات جهانی بپردازیم.»
در حالی که مذاکرات در ریاض ادامه دارد، هنوز مشخص نیست که آیا آمریکا و روسیه می‌توانند بر سر راه‌حلی برای پایان دادن به جنگ اوکراین به توافق برسند یا اینکه اختلافات عمیق میان طرفین همچنان مانعی برای صلح باقی خواهد ماند.
