به رغم مخالفت ایران با سخنرانی سلمان رشدی نویسنده بریتانیایی هندی تبار، او روز سهشنبه در آغاز نمایشگاه کتاب فرانکفورت سخنرانی کرد.
آقای رشدی با تاکید بر این که آزادی بیان یک اصل جهانی است گفت: "محدود کردن آزادی بیان نه تنها سانسور، بلکه خشونتی است به ذات بشر."
او گفت: "آزادی بیان برای تمام ابناء بشر امری بنیادین است. ما حیواناتی ناطق و داستانگو هستیم. بدون آزادی بیان، آزادیهای دیگر نیز ناکام میمانند."
رمان جدید رشدی به نام "دو سال، هشت ماه و بیستوهشت شب" به انگلیسی و تقریبا همزمان با ترجمه آلمانی راهی بازار میشود.
نوشتن کتاب "آیات شیطانی" در سال ۱۳۶۷ موجب شد که آیتالله خمینی فتوای مهدورالدم و ضرورت کشتن او را صادر کند و رشدی را وادار کرد که برای ۲۵ سال زیر تهدید مرگ زندگی کند. او پس از صدور فتوای بنیانگذار جمهوری اسلامی در ایران با حمایت پلیس بریتانیا سالیان طولانی مخفیانه زندگی کرد.
سلمان رشدی گفت: "همواره گمان میکردم که دیگر لازم نیست در غرب درباره آزادی بیان بحث کنیم، چرا که آزادی بیان باید مثل هوایی باشد که نفس میکشیم."
او گفت: "به نظر میرسد که این نبرد چند صد سال پیش و در عصر روشنگری فرانسه به پیروزی رسید. اما این واقعیت که ما باید به این میدان مبارزه پا بگذاریم نتیجه شماری پدیدههای تاسفبرانگیز اخیر از جمله تهدیدهای خشونتآمیز علیه نویسندگان، بنگاههای انتشاراتی، کتابفروشیها و مترجمها است."
پیشتر وزارت ارشاد ایران گفت به دلیل حضور سلمان رشدی در نمایشگاه کتاب فرانکفورت، ایران این نمایشگاه را تحریم میکند.
در بیانیهای که وزارت ارشاد به همین منظور صادر کرد، آمده: "نمایشگاه بینالمللی کتاب فرانکفورت که یکی از بزرگترین نمایشگاههای کتاب در سطح جهان به شمار میآید، متأسفانه در سالجاری در تعارض آشکار با اهداف اعلام شده فرهنگی، تحت پوشش آزادی بیان اقدام به دعوت از یکی از چهرههای منفور در جهان اسلام نموده و برای سلمان رشدی، نویسنده ملحد کتاب آیات شیطانی فرصتی برای ایراد سخنرانی در آن نمایشگاه و رونمایی از آخرین اثر وی نموده است که محتوای آن نیز خود نوعی مقابله مستقیم با اندیشهها و باورهای دینی میباشد."
وزارت ارشاد ایران همچنین گفت "جای تأسف است که برگزارکنندگان این رخداد خود را بازیچه دست عوامل صهیونیست و ضداسلام قرار داده و با مستمسک قرار دادن واژه آزادی بیان، عواطف و احساسات مسلمانان سراسر جهان را خدشهدار ساختهاند."
با اینحال، سلمان رشدی در سخنرانی خود گفت نشر کتاب "تجسم و محافظ آزادی بیان" است.
او گفت: "ادبیات ماندگار و قوی است هرچند نویسندگان ضعیف هستند."