مسعود پزشکیان، رئیس جمهوری اسلامی ایران، روز جمعه ۲۸ دی وارد مسکو شد و در دیدار با ولادیمیر پوتین، رئیسجمهوری روسیه، یک «معاهده جامع راهبردی» را امضاء کرد؛ معاهدهای که به گفته برخی کاربران شبکههای اجتماعی «چیزی شبیه به مستعمره شدن رسمی ایران توسط روسیه» و «اهرم فشار پوتین برای اعمال سیاستهایش علیه تهران» است.
بحث درباره توافق جدید در حالی مطرح میشود که روسیه توافق قبلی «همکاری همهجانبه» خود با جمهوری اسلامی را که سپتامبر سال ۲۰۲۲ مطرح شده بود، تابستان امسال و به دلیل آنچه مسکو «مشکلات داخلی» در ایران نامید تعلیق کرد.
خبرگزاری رویترز گزارش داده است که «معاهده جامع راهبردی» شامل همکاریهای نظامی نزدیکتر است؛ موضوعی که ممکن است به نگرانی کشورهای غربی دامن بزند.
بر اساس گزارش رویترز، در این توافقنامه، دو طرف برای گسترش روابط خود در تمامی زمینههایی که در آن «منافع مشترک» دارند تلاش خواهند کرد. دو حکومت همچنین همکاریهای خود در زمینههای امنیتی و دفاعی را تقویت خواهند کرد و در راستای هماهنگی فعالیتهای خود در سطح منطقهای و جهانی با هدف مشارکت بلندمدت، جامع و استراتژیک گام برخواهند داشت.
امنیت
جمهوری اسلامی و روسیه همچنین، و در حالی که بنابر اعلام کشورهای غربی با جنگ در اوکراین و ایجاد ناآرامی در خاورمیانه نظم موجود را به خطر انداختهاند، توافق کردهاند که در برابر «تهدیدات نظامی مشترک» با یکدیگر همکاری کنند و «همکاری نظامی- فنی» خود را توسعه دهند و اینکه اگر یکی مورد حمله قرار گیرد، دیگری به «متجاوز» کمک نکند.
بر اساس این توافق، هیچ یک از دو حکومت اجازه نخواهد داد تا از قلمرو آنها در حمایت از «جنبشهای جداییطلبانه» و یا اقداماتی که ثبات و تمامیت ارضی طرف مقابل را به خطر بیاندازد استفاده شود. آنها همچنین برای مقابله با «تهدیدهای مشترک»، به اشتراکگذاری اطلاعات و همکاری میان سرویسهای اطلاعاتی و امنیتی خود را تقویت خواهند کرد.
انرژی
در بخش انرژی، ادعا شده روسیه و جمهوری اسلامی ایران همکاری میان شرکتهای انرژی خود را بهبود خواهند بخشید و سرمایهگذاری در پروژههای توسعه میادین نفت و گاز را ترویج خواهند داد.
هستهای
در حوزه هستهای، جمهوری اسلامی و روسیه توافق کردهاند که بر روی پروژههای مشترک بلندمدت از جمله ساخت نیروگاههای هستهای کار کنند.
تجارت
به گزارش رویترز، جمهوری اسلامی و روسیه به توافق رسیدهاند تا برای ایجاد یک «سیستم پرداخت مدرن» مستقل از کشور ثالث با یکدیگر همکاری کرده و همکاریهای مستقیم میان بانکهای خود را نیز تقویت کنند.
کاربران شبکههای اجتماعی در روزهای اخیر از وابستگی جمهوری اسلامی ایران به روسیه انتقاد کردند. از جمله سیاوش رضاییان در شبکه اجتماعی «ایکس» نوشت: «یکی از مهمترین خبرهای این روزها برای ایرانیها، قرارداد بیست ساله با روسیه است. بنظرم مفاد این قرارداد چیزی شبیه به مستعمره شدن رسمی ایران توسط روسیهست...»
یک کاربر دیگر هم گفته است این توافقنامه دستاوردی برای کشور ندارد.
جمهوری اسلامی ایران پس از تهاجم روسیه به اوکراین در پنجم اسفند سال ۱۴۰۰ هزاران پهپاد به مسکو تحویل داده است که از آنها در حمله به مناطق مختلف اوکراین استفاده شده است.
اوکراین پیشتر اعلام کرده بود که روسیه از زمان آغاز جنگ تاکنون بیش از ۸ هزار پهپاد ساخت جمهوری اسلامی ایران را در عملیات خود به کار گرفته است.
اولین بار در پاییز دو سال قبل، کییف حکومت ایران را به تأمین این پهپادها برای روسیه متهم کرد.
روزنامه تایمز روز ۲۴ دی گزارش داد که علی لاریجانی، مشاور علی خامنهای و عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام جمهوری اسلامی ایران، در پروازهایی محرمانه برای دیدار با مقامهای ارشد روسیه در حال رفتوآمد بوده است.
دی ماه امسال یک سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا ضمن ابراز نگرانی از گسترش همکاریهای نظامی جمهوری اسلامی و روسیه از هنگام آغاز تجاوز مسکو به اوکراین، به خبرگزاری بلومبرگ گفت که این مشارکت امنیت اروپا را تهدید میکند و نشاندهنده افزایش نفوذ بیثباتکننده حکومت ایران در خاورمیانه و جهان است.