مصطفی برغوثی، پزشک، فعال، و یک سیاستمدار، عضو شورای قانونگذاری فلسطینیان، و عضو شورای مرکزی «سازمان آزادیبخش فلسطین» است. او در سال۱۳۸۶ وزیر اطلاعات دولت متحد فلسطینی ها بود و متولد اورشلیم است.
با دکتر برغوثی در مرکز کمک های پزشکی فلسطینی در رام الله ملاقات کردم. می خواستم ببینم آیا با حل شدن و کنار رفتن پرونده اتمی ایران، امکان از سرگیری مذاکرات صلح خاومیانه چگونه است.
آقای برغوثی معتقد است توافق نهایی با ایران در مورد فعالیت های هسته ای می تواند فرصتی باشد که فلسطینی ها به دنبال آن بوده اند. اما مصرانه می گوید یا باید دولت اسرائیل تغییر کند یا دولت آمریکا جدی تر با اسرائیل برخورد کند.
آقای برغوتی، احتمال نهائی شدن توافقی میان گروه ۱+۵ با ایران بسیار زیاد است. آیا ممکن است این توافق باعث شود مذاکرات صلح خاورمیانه میان اسرائیل و فلسطینی ها از سر گرفته شود؟
نمیدانم تاثیر آن تا چه حد سریع باشد، اما بی شک تاثیر آن مثبت خواهد بود. ابتدا اینکه چنین توافقی میان کشورهای غربی و ایران دستآویز اسرائیل و آقای نتانیاهو را از آنها می گیرد...اینکه خطر بالائی از سوی ایران متوجه اسرائیل هست. مدت مدیدی است که آنها بر اساس این بهانه عمل می کنند. بنظر من، حل این موضوع با ایران فشار بیشتر سیاسی روی اسرائیل خواهد گذاشت تا مسئله فلسطینی ها را حل کند. ما همه میدانیم که اختلاف اسرائیل و فلسطینی ها هسته اصلی وضعیت در خاورمیانه هست و نباید بخاطر مسائلی مانند ایران و دیگر جاها، نادیده گرفته شود.
به نظر می رسد در مورد ایران، اسرائیل به عربستان سعودی نزدیک شده، آیا ممکن است این نزدیکی روابط، تاثیری بر مذاکرات صلح خاورمیانه بگذارد؟
نمیتوانم نظری در مورد این بازی های تاکیتیکی اسرائیل نسبت به عربستان یا ترکیه بدهم. اینها، حرکت های تاکتیکی هستند. تا وقتی که اسرائیل سیاست خود را تغییر ندهد، مشکل بقوت خود باقی خواهد ماند...مشکل اینست که دولت اسرائیل، بخصوص این دولت جدید، نمی خواهد بپذیرد که مردم فلسطینی حق دارند در یک کشور مستقل، آزاد باشند. این سیاست باید عوض شود. باید بفهمند که اشغالگری خطرناک است... نه تنها برای فلسطینی ها، برای اسرائیلی ها هم همینطور. اگر اسرائیل قبول نکند که اشغالگری تبدیل به یک سیستم تبعیض نژادی و نظام آپارتاید شده، تاکتیک باعث تغییر وضعیت نخواهد شد.
اما از دو سال پیش که با فشار آمریکا، مذاکرات از سر گرفته شد تا جائیکه به موضوع های حساس رسید و متوقف شد، نخست وزیر اسرائیل گفته بود راه حل دو کشور را قبول کرده است...
نه. طی کمپین انتخاباتی، آقای نتانیاهو خیلی روشن گفت که حرفش در مورد راه حل دو کشور را پس می گیرد، و ایجاد کشوری بنام فلسطین را نخواهد پذیرفت. این مطالبی است که در انتخابات گفت. علاوه بر این، اکثریت دولت او، مثل نفتالی بنت، یا وزیر دادگستری یا معاون وزیر امور خارجه که کفالت آن وزارتخانه را دارد، هیچکدام راه حل دو کشور را قبول ندارند. علاوه بر این، آقای نتانیاهو بود که مذاکرات را متوقف کرد. ما داشتیم گفتگو می کردیم. اما او با ادامه شهرک سازی و نقض توافق در مورد آزاد شدن زندانی ها، باعث توقف مذاکرات شد. حالا اگر فلسطینی ها امروز بگویند که ما حاضر به مذاکره هستیم، نتانیاهو جواب خود را حاضر دارد....خواهد گفت ما ابتدا در مورد مرزهای شهرک ها مذاکره می کنیم نه کشور فلسطین. می خواهم با صداقت به بینندگان بگویم که تا زمانیکه این دولت اسرائیل تغییر نکرده، چشم اندازی برای مذاکره نمی بینم. و تغییر در دولت اسرائیل فقط در صورتی امکانپذیر هست که اگر جناح صلح دوست قویتری در اسرائیل وجود داشته باشد، و یهودیان خارج از اسرائیل، که مطمئنم که اعتبار مردم اسرائیل و یهودیان برایشان اهمیت دارد، درک کنند که حمایتشان از اسرائیل باید توأم با فشار برای متوقف کردن سیستم آپارتاید و اشغالگری باشد. هر وقت که برای اقدام های مدنی خود بازداشت می شویم، به سربازان اسرائیلی می گوییم که تلاش ما برای آزادی هم خود و هم شما از نظام آپارتاید هست... و تا زمانی که ما آزاد نباشیم، شما آزاد نخواهید بود. امیدوارم مردم این پیام را بشنوند و فشار را زیاد کنند...نه بر فلسطینی ها، که همیشه فشار روی آنهاست، بلکه روی اسرائیل هم فشار بیآورند. در غیر آن صورت، با اسرائیل در دادگاه بین المللی جنایی روبرو خواهیم شد. هم اکنون کمیسیون های بین المللی اسرائیل را متهم به ارتکاب جرائم جنگی کرده اند تا زمانیکه صلح در منطقه برقرار نشود، می توانند جنایات جنگی بیتشری مرتکب شوند.
اما مطرح کردن موضوع در دادگاه بین المللی جنایی کمکی به پیشبرد مذاکرات نمی کند...
کمکی به روند مذاکرات نخواهد کرد، اما دو تاثیر خواهد داشت: ابتدا، یک تاثیر بازدارنده خواهد داشت. حال اسرائیل می داند که باید بهای نقض قانون بین المللی را پرداخت...باید برای استفاده از نیروی قهریه نامتناسب بهایی بپردازد، باید بهایی برای کشتن و نه جلوگیری از کشتن غیر نظامیان پرداخت. تاثیر دوم اینست که برای نخستین بار در ۶۷ سال گذشته، مصونیت اسرائیل از پاسخگویی در برابر قانون بین المللی، در شرف از بین رفتن است. وضعیت در شرف تغییر کردن است. می دانم که به این زودی ها مقام اسرائیلی را در دادگاه نخواهیم داد. اما مهم نیست. مهم اینست که خود آنها بدانند ممکنست روزی به چنین دادگاهی احضار و بازجوئی شوند. اما من درک نمیکنم چرا برخی از فلسطینی ها بخاطر توسل به قانون بین المللی، انتقاد می کنند. برای چی قانون بین المللی داریم؟ آیا برای مردم ضعیف سرکوب شده نیست ؟ ما به سازمان ملل رفتیم، آنها عصبانی شدند. سازمان ملل جایی است که مشکلات را باید حل کند. سازمان ملل جایی است که زمان اشغال کویت توسط عراق، آمریکا به آن رجوع کرد. اسرائیل از سال ۱۹۶۷ ما را اشغال کرده است. ما بطور مسالمت آمیز به سازمان ملل رفتیم. اگر مقاومت مسلحانه اشتباه است، و مقاومت مسالمت آمیز هم اشتباهه، پس ما به کجا روی بیآوریم؟
شما گفتید برای از سر گیری مذاکرات و تحقق راه حل دو کشور، امیدی به دولت نتانیاهو نیست. او تازه دوره جدید نخست وزیری را شروع کرده، و شما باید مدتی طولانی صبر کنید. جامعه بین المللی، خصوصاً آمریکا، چه کاری می تواند بکند تا این انتظار طولانی کوتاه شود؟
در میان تمامی کشورها، این آمریکاست که می تواند بر اسرائیل فشاروارد کند. اما آیا ایالات متحده اینکار را خواهد کرد؟ نمیدانم! متاسفانه لابی اسرائیل در کنگره بسیار قوی است. بنظر من، سناتورهای و اعضای مجلسی که چشم بسته از رفتار اسرائیل حمایت می کنند، به اسرائیل آسیب می رسانند. به آینده مردم اسرائیل آسیب می رسانند. اگر آمریکا بخواهد به اسرائیل کمک کند یک کار می تواند بکند. به اسرائیل بگوید تا وقتی که به شهرک سازی ادامه میدهی، کمکی از آمریکا دریافت نخواهی کرد. روند خروج سرمایه ها از شرکت های اسرائیلی شروع شده... کانادا یکی از آنهاست...همان کاری که در مورد آفریقای جنوبی صورت گرفت. مقاومت مردمی و خروج سرمایه ها، به تغییر در آن کشور منجر شد. اگر اسرائیل تغییر رویه ندهد، بهای آنرا خواهد پرداخت، کما اینکه هم اکنون تا حدی ضرر دیده، در حال حاضر ، اروپا سرگرم تجدید نظر در مورد خیلی مسائل هست زیرا نمیخواهد قانون بین المللی را نقض کند.
