خبرنگار بین‌المللی یکی از روزنامه‌های مطرح بریتانیا در مقاله‌ای برای اندیشکده شورای آتلانتیک، پیش‌بینی میکند که جمهوری اسلامی هر چند از پیروزی طالبان در کابل استقبال کرده است، اما به طالبان اعتماد ندارد.
برزو درگاهی، که از سال ۲۰۰۲ به پوشش خبری رویدادهای خاورمیانه در روزنامه «ایندیپندنت» لندن اشتغال دارد، در مقاله‌ای که روز جمعه ۲۹ مرداد (۲۰ اوت) در پایگاه اینترنتی اندیشکده شورای آتلانتیک منتشر کرد، می‌نویسد موضع نسبتا خوش‌بینانه و امیدوار حکومت ایران در برابر پیروزی طالبان، نشان‌دهنده گام‌های بزرگی است که جمهوری اسلامی برای بهبود روابط خود با طالبان، که روزگاری دشمن خونی ایران شمرده می‌شد، برداشته است.
نویسنده بعد از اشاره به قتل بیست و سه سال پیش یازده دیپلمات و روزنامه‌نگار ایرانی در دفتر نمایندگی ایران در مزار شریف، که روابط حکومت ایران با طالبان را تیره کرد و آنها را تا آستانه جنگ پیش برد، می‌نویسد در سال‌های بعد از آن، به ویژه در دهه اخیر، برخی از جناح‌ها در نیروهای امنیتی ایران با طالبان گرم گرفتند، در حالی که برخی دیگر با هر نوع آشتی و تجدید روابط با طالبان مخالفت می‌کردند.
درگاهی می‌نویسد تغییر بحث‌انگیز موضع نسبت به طالبان احتمالا از سوی چهره‌های قدرتمند سپاه پاسداران اشاعه داده می‌شود.
اما در ایران، برخی از جناح‌ها، اشارات آشتی‌جویانه و مانورهای طالبان را نیرنگ‌هایی برای فریب افغانستانی‌ها می‌بینند و عقیده دارند که طالبان وقتی بعد از خروج کامل پرسنل خارجی، قدرت را به طور کامل در دست گیرند، چهره واقعی خود را ظاهر خواهند کرد.
با این حال، از دید این نویسنده، برای طالبان مشوق‌هایی وجود دارد که جمهوری اسلامی را با خود بیگانه نسازند. حمایت حکومت ایران از اتحاد ضد طالبانی شمال و همکاری آن با اشغال افغانستان توسط نیروهای ناتو به رهبری آمریکا، نقش مهمی را در سرنگون کردن طالبان ایفا کرد و رهبران طالبان احتمالا این را می‌دانند.
درگاهی می‌نویسد برای رهبران کنونی طالبان، منازعه با ایران برای کسب‌وکار بد است. مرز حدود ۹۲۰ کیلومتری میان دو کشور گذرگاه عمده محموله‌های تریاک است که طالبان برای تامین هزینه‌های خود به آن وابسته است، و علی‌رغم اختلاف دینی، جمهوری اسلامی و طالبان در ضدیت با آمریکا و به طور کلی غرب، اشتراک نظر دارند.
برای حکومت ایران، منافع روابط خوب با طالبان جدید، کمتر آشکار است. شاید تهران حکومت دین‌سالار استبدادی در افغانستان را به دموکراسی شلوغ و متحد با واشنگتن، ترجیح بدهد، اما با دولت‌های کرزی و اشرف غنی هم روابط حسنه داشت.
رابطه با طالبان، نفوذ دیپلماتیک ایران را هم افزایش داده است. برای نمونه، هند می‌خواهد از طریق ایران با طالبان تماس برقرار کند.
با این حال، درگاهی می‌نویسد حتی یک نسخه مهربان‌تر و نرم‌خوتر طالبان هم برای ایران خطراتی به مراتب بیشتر از فواید بالقوه آن دارد. از جمله آن که هزاران پناه‌جوی افغانستانی که از روایت سخت‌گیر بنیادگرایانه طالبان از اسلام فرار می‌کنند تا شاید زندگی بهتری را دست کم برای زنان و دختران خود فراهم کنند، هم اکنون عازم ایران هستند و این می‌تواند برای حکومت ایران، که هم اکنون زیر فشار تحریم‌های هسته‌ای آمریکا قرار دارد، دردسر بیافریند.
هزاران افغانستانی که دهه‌ها است در ایران زندگی می‌کنند، حضوری پرسروصداتر پیدا کرده‌اند. افغانستانی‌ها در شهرهایی مثل قم تظاهراتی را با شعارهای «مرگ بر طالبان» و «مرگ بر پاکستان» علیه طالبان برپا می‌کنند و ایرانیها از طیف‌های سیاسی مختلف، به طالبان با انزجار می‌نگرند.
درگاهی می‌نویسد، به رغم خوشامدگویی‌های ظاهری به پیروزی طالبان، نشانه‌های زیادی وجود ندارد که حکومت ایران روی طالبان شرط بندی میکند. هر چند مقامات ایران از باز نگاه داشتن سفارت در کابل و کنسولگری در قندهار دم زده‌اند، وزارت خارجه ایران روز ۲۴ مرداد (۱۵ اوت) بدون سروصدا فاش کرد که کنسولگری‌های خود در جلال‌آباد، قندهار، و البته مزار شریف، محل کشتار پرسنل ایران، را تعطیل کرده است.
درگاهی چنین نتیجه‌گیری میکند که ایران ممکن است نخواهد طالبان را از خود براند و بی جهت آنها را به تهدید تبدیل کند، اما به یقین به طالبان اعتماد ندارد.
* برگردان فارسی این گزارش تنها به منظور آگاهی‌رسانی منتشر شده و نظرات بیان شده در آن الزاماً بازتاب دیدگاه صدای آمریکا نیست.
