مشاور رهبر جداییطلبان ارمنی در منطقه «قرهباغ کوهستانی» روز پنجشنبه ۳۰ شهریور گفت آنها پیش از تسلیم سلاحهای خود به تضمینهای امنیتی نیاز دارند.
یک روز پیشتر، جمهوری آذربایجان اعلام کرده بود کنترل قرهباغ کوهستانی را باردیگر در دست گرفته است.
جداییطلبان ارمنی در منطقه «قرهباغ کوهستانی» روز چهارشنبه ۲۹ شهریور، پس از گذشت حدود یک روز از حمله نیروهای جمهوری آذربایجان، پیشنهاد روسیه را پذیرفته بودند و با آتش بس و نیز خلع سلاح کامل نیروهای خود موافقت کرده بودند.
به گزارش خبرگزاری رویترز، قرار بود که بر اساس توافق جداییطلبان و جمهوری آذربایجان، که از ساعت یک بعد از ظهر به وقت محلی (۰۹:۰۰ به وقت گرینویچ) روز چهارشنبه به اجرا درآمد، نیروهای جداییطلب منحل و خلع سلاح شوند.
اما مقامات ارمنی قرهباغ روز پنجشنبه جمهوری آذربایجان را متهم کردند که آتشبس توافق شده در روز چهارشنبه را نقض کرده است. جمهوری آذربایجان گفت این ادعا که آتشبس را نقض کرده «کاملا نادرست» است. با این حال، به گزارش رویترز، ساکنان شهر اصلی واقع در قرهباغ گفتهاند که صدای تیراندازی را شنیدهاند، اما از منبع آن خبری ندارند.
هر چند جمهوری آذربایجان میگوید پس از ۳۵ سال درگیری، حاکمیت خود را بر قرهباغ بازگردانده است، روایتهای ضد و نقیض از تیراندازی نشان میدهد که به رغم آتشبسی که ۲۴ ساعت قبل از آن به توافق طرفین رسیده بود، احتمال درگیری همچنان بالاست.
دیوید بابایان، مشاور ساموئل شهرامانیان، رهبر ارمنیان جداییطلب قرهباغ، به رویترز گفت: «ما توافقی در مورد توقف عملیات نظامی داریم، اما منتظر توافق نهایی هستیم . مذاکرات در حال انجام است، و ما باید در مورد بسیاری از مسائل گفتگو کنیم . توافق نهایی هنوز صورت نگرفته است.»
بابایان در پاسخ به پرسشی در مورد واگذاری سلاح گفت که نمیتوان مردم را رها کرد تا بمیرند، بنابراین ابتدا باید تضمینهای امنیتی به ارامنه داده شود.
مذاکرات روز پنجشنبه در شهر یولاخ جمهوری آذربایجان بین مقامات این کشور و نمایندگان ارامنه قرهباغ که خود را «جمهوری آرتساخ» میخوانند، برگزار شد. اما مقامات آرتساخ در پستی در تلگرام گفتند که توافق نهایی هنوز حاصل نشده است.
جداییطلبان ارمنی روز چهارشنبه گفتند پس از اینکه نیروهای نظامی باکو خطوط دفاعی آنها را شکستند و چند منطقه استراتژیک را تصرف کرد، و همزمان با آن که جهان هیچ اقدامی انجام نداد، مجبور شدند با شرایط باکو که توسط نیروهای حافظ صلح روسی ارسال شده بود، موافقت کنند.
آنها در بیانیهای اعلام کردند: «مقامات جمهوری آرتساخ پیشنهاد فرماندهی نیروهای حافظ صلح روسیه برای آتش بس را می پذیرند.»
آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه ایالات متحده، روز سهشنبه ۲۸ شهریور، از الهام علیاف، رئیسجمهوری آذربایجان، خواسته بود تا عملیات نظامی در قرهباغ را متوقف کند.
آقای بلینکن تاکید کرده بود که هیچ راهحل نظامی وجود ندارد و طرفین باید گفتگو برای حل اختلافات خود را از سر بگیرند.
به گفته وزارت امور خارجه آمریکا، آنتونی بلینکن، با اشاره به اعلام آمادگی آقای علیاف برای توقف اقدامات نظامی و دیدار نمایندگان جمهوری آذربایجان و مردم قرهباغ کوهستانی، بر لزوم اجرای فوری آن تاکید کرد.
جداییطلبان قرهباغ کوهستانی گفته اند که در پی حمله روز سهشنبه نیروهای جمهوری آذربایجان به مناطق تحت کنترل آنان که با پشتیبانی توپخانه انجام شد، ۲۷ تن از جمله دو غیرنظامی کشته و بیش از ۲۰۰ تن زخمی شدند.