سازمان عفو بین الملل روز سه شنبه در گزارشی اعلام کرد دولت میانمار مسلمانا روهینگیا را مورد آزار و اذیت و تبعیض بلندمدت و در حد یک «آپارتاید فاقد خصائص انسانی» قرار داده است.
به نوشته خبرگزاری آسوشیتدپرس، گزارش جدید این نهاد بین المللی مدافع حقوق بشر این پرسش را مطرح کند که سرنوشت پناهجویان روهینگا در صورت برگشت به میانمار چه خواهد شد.
از اواخر ماه اوت و آغاز آنچه نیروهای امنیتی میانمار آن را «عملیات پاکسازی» در ایالت راخین در غرب آن کشور خواندهاند، بیش از ۶۰۰ هزار مسلمان روهینگیا به بنگلادش پناه بردهاند.
اکثریت بودایی میانمار مسلمانان روهینگیا را مهاجران غیرقانونی میداند که از بنگلادش آمدهاند؛ آنها از امتیاز شهروندی میانمار محروم هستند و به عدم رعایت حقوق ابتداییشان اعتراض دارند.
در گزارش عفو بین الملل، مصاحبهها و مدارکی درباره وضعیت مسلمانان روهینگیا در میانمار آمده که نشان میدهند در «یک نظام شرارتبار دولتی تحت تبعیض نهادینه در حد آپارتاید بودهاند.»
آپارتاید واژهای در زبان آفریقای جنوبی و به معنای «جدایی» است و از آن برای توصیف تبعیض نژادی خشن علیه سیاه پوستان و به نفع اقلیت سفیدپوست در رژیم گذشته آن کشور استفاده میشد.
به نوشته آسوشیتدپرس، چنین توصیفی از وضعیت زندگی اقلیت مسلمان روهینگیا در ایالت راخین، با تعریف حقوقی بین الملل از «جنایت علیه بشریت» مطابق است و میتواند قابل پیگیری باشد.
این در حالی است که آنگ سان سوچی رهبر میانمار روز سه شنبه اعلام کرد که دولت حاضر است فرمولی که در توافقنامه ۳-۱۹۹۲ با بنگلادش در مورد بازگشت پناهجویان تعیین شده را اجرا کند.
با اعلام آمادگی میانمار برای بازگشت روهینگیاها و گزارش عفو بین الملل در مورد آزار و اذیت سیستماتیک آنها، این پرسش مطرح میشود که سرنوشت آنها در صورت بازگشت چه خواهد شد.
پاکسازی قومی
در همین حال، برخی قانونگذاران کنگره آمریکا روز سه شنبه گفتند که عملیات نیروهای دولتی میانمار علیه اقلیت مسلمان روهینگیا «همه مشخصههای» یک پاکسازی قومی در آن کشور را دارد.
به گزارش خبرگزاری رویترز، سناتورهای آمریکایی اعلام کرده اند که از پاسخ «خشن و غیرمتناسب» نیروهای دولتی میانمار به حملات شورشیان روهینگیا در طول چند ماه گذشته آشفته شدهاند.
برخی قانونگذاران کنگره آمریکا اوایل ماه نوامبر پیش نویس طرحی را برای اعمال تحریمهای هدفمند و محدودیت سفر علیه مقامهای ارتش میانمار، در واکنش به بحران ایالت راخین، ارائه کردند.
سناتور دموکرات جف مارکلی، از حامیان طرح که اخیرأ در رأس هیاتی به میانمار سفر کرد اما از بازدید آنها به راخین ممانعت شد، میگوید آنچه رخ داده تمام مشخصههای پاکسازی قومی را دارد.
دیدبان حقوق بشر نیز یک روز پس از سفر وزیر خارجه آمریکا به میانمار، نیروهای امنیتی میانمار را به تجاوز گسترده به زنان و دختران روهینگیا، در جریان یک «کمپین پاکسازی قومی» متهم کرد.
در حالی که دبیرکل سازمان ملل متحد نیز عملکرد دولتیها در راخین را «پاکسازی قومی» خوانده است، اما وزیر خارجه آمریکا در سفر هفته گذشته خود به آن کشور از ذکر این عبارت خودداری کرد.
با این حال، رکس تیلرسون پس از دیدار با خانم سوچی و فرمانده ارتش میانمار، خواستار تحقیقات مستقل درباره گزارشهای مربوط به ارتکاب خشونت نیروهای امنیتی میانمار علیه اقلیت روهینگیا شد.