مدیرکل حقوقی وزارت بهداشت ایران در نامه‌ای به دانشگاه‌ها از آنها خواسته است تا نام «مستنکفین از انجام تعهدات» بر اساس قانون «برقراری عدالت آموزشی» را ارائه دهند تا از خروج آنها از کشور جلوگیری شود.
قانون موسوم به «قانون برقراری عدالت آموزشی در پذیرش دانشجو در دوره‌های تحصیلات تکمیلی و تخصصی» که در سال ۱۴۰۱ به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید، دانشجویان رشته‌های تخصصی پزشکی را متعهد می‌کند که برابر با مدت تحصیل یا دو برابر آن در داخل کشور خدمت کنند و پیش از پایان تعهد اجازه خروج از کشور را به آنها نمی‌دهد.
دکتر محمدکاظم عطاری، پزشک و پژوهشگر پزشکی اجتماعی به صدای آمریکا گفت در حالی که پیش از این، پشتوانه تعهد خدمت در داخل، آزادسازی مدرک بود و اگر کسی قصد داشت زودتر از اتمام دوره تعهدی خود، کشور را ترک کند بر اساس زمان باقیمانده، هزینه‌ای را به دولت پرداخت می‌کرد و مدرکش آزاد می‌شد، بر اساس قانون جدید، افراد تا پایان خدمات تعهدی، گذرنامه نیز نخواهند داشت.
دکتر عطاری با اشاره به اینکه این افراد دیگر نمی‌توانند سفرهایی تفریحی داشته باشند و یا در کنگره‌های علمی شرکت کنند گفت: «با آغاز تحصیل در رشته‌های تخصصی پزشکی، در واقع مجوز ورود به زندانی امضاء می‌شود که شامل مدت تحصیل در دوره‌های تخصصی پزشکی و هفت سال یا بیشتر خدمت می‌شود.»
دکتر عطاری گفت این موضوع، «درماندگی» حکومت را از فراهم کردن شرایطی نشان می‌دهد که در آن فرد احساس امنیت و آینده شغلی و آزادی و آرامش کند.
او افزود: «حکومت برای جلوگیری از خروج افراد از کشور، به جای تأمین رفاه اقتصادی و شغلی و آزادی‌های اجتماعی، قفسی برایشان درست کرده است.»
دکتر عطاری می‌گوید این موضوع، تبعات زیادی از جمله کاهش متقاضیان برای این رشته‌ها خواهد داشت.
او گفت: «در نتیجه، نخبه‌ها تمایلی نخواهند داشت که خود را ۱۴ سال در یک قفس محبوس کنند و به مرور زمان، افرادی با دانش و توانایی کمتر جایگزین آنها می‌شوند و در نهایت، پزشکی ایران که سرآمد دنیا بود تبدیل به چیزی می‌شود که تنها برای رفع ضرورت‌های اولیه خواهد بود.»
امسال، در‌آزمون پذیرش دستیار، ۸۰۰ صندلی خالی ماند.
نادر توکلی؛ رئیس انجمن طب اورژانس ایران نیز در روز ۱۷ دی ماه از خالی ماندن صندلی‌های رشته تخصصی «طب اورژانس» خبر داد و گفت که از «۲۵۰۰ متخصص طب اورژانس»، یک‌چهارم آنها به‌دلیل شرایط نامناسب شغلی، در اورژانس‌ها کار نمی‌کنند.
در سالهای اخیر و به ویژه پس از همه‌گیری کرونا مهاجرت اعضای کادر درمان ایران شتاب بیشتری گرفته است.
سخنگوی سازمان نظام پزشکی ایران در روز ۲۵ آذرماه گفت که «درخواست کادر درمان برای مهاجرت در پنج سال اخیر تا ۱۰ برابر افزایش یافته است.»
رضا لاری‌پور در شبکه اجتماعی ایکس نوشت که افزایش درخواست‌های مهاجرتی متخصصان، افراد دارای فوق تخصص و فلوشیپ در طی ۵ سال بیش از ۸ برابر، دندانپزشک‌ها ۵ برابر و داروسازها ۳ برابر بوده است.
پیشتر، یک رزیدنت ارتوپدی که در ایران پزشک عمومی بود و به تازگی مهاجرت کرده است به صدای آمریکا گفته بود که عده‌ای بدون «هیچ قابلیت خاصی» و با سهمیه در جایی قرار داشتند که به آن تعلق نداشتند و مزایای بیشتری نسبت به دیگران داشتند و این همواره به او احساسی از یأس می‌داد.
این رزیدنت ارتوپدی توضیح داد که حجم کاری «غیرانسانی» و حقوق «ناچیز» همراه با پروپاگاندای منفی رژیم که احساسی از بدبینی را میان عموم مردم ایجاد کرده بود عرصه را به او و بسیاری دیگر تنگ کرد.
همزمان، رواج «خودکشی» میان کادر درمان ایران نگرانی بسیاری را نسبت به فشار جسمی و روحی بر روی آنها برانگیخته است.
روزنامه «اعتماد» در گزارشی در ۲۷ دی ۱۴۰۲ اعلام کرد که در ۱۰ ماه گذشته، ۱۶ دستیار پزشک «خودکشی» کرده‌اند.
«اعتماد» این خبر را به نقل از بابک شکارچی، معاون آموزشی و پژوهشی سازمان نظام پزشکی منتشر کرد و نوشت که فقط سه مورد خودکشی در هفته گذشته اتفاق افتاده است.
