صدها تن از کنشگران حقوق زنان و حقوق بشر، خانوادههای دادخواه، و همچنین چند نهاد مدنی در نامهای به رئیس مجمع عمومی سازمان ملل متحد، در اعتراض به برگزاری مراسم یادبود ابراهیم رئیسی در این سازمان، بزرگداشت کسی را که متهم به جنایت علیه بشریت است مصداق «نقض حقوق بشر» دانستند.
در این نامه که نسخهای از آن روز چهارشنبه ۹ خرداد به صدای آمریکا رسیده و خطاب به دنیس فرانسیس، رئیس مجمع عمومی سازمان ملل متحد، نوشته شده، درباره مراسم یادبود ابراهیم رییسی که این سازمان قصد دارد پنجشنبه ۱۰ خرداد برگزار کند، آمده است: «از شما و کلیه دستاندرکاران در سازمان ملل متحد میخواهیم که از برگزاری هرگونه مراسمی برای مرگ رئیسی، یکی از عوامل موثر و تصمیمگیرنده در کشتار دگراندیشان و معترضان به سیاستهای جمهوری اسلامی در بیش از چهار دهه در حکومت اسلامی در ایران، اکیدا خودداری کنید.»
در این نامه با اشاره به سوابق ابراهیم رئیسی از سال ۱۳۵۹ به عنوان دادستان کل کرج، عضویت او در «هیئت مرگ» در تابستان ۶۷، و «نقش کلیدی» او در کشتار حدود پنج هزار زندانی، تأکید شده است که او باید به عنوان «یکی از ناقضان حقوق بشر» و مرتکبان «جنایت علیه بشریت» محاکمه میشد.
امضاکنندگان این نامه تأکید کردهاند: «نام ابراهیم رئیسی در هیئت مرگ در دادگاه حمید نوری به عنوان مقام بالادستی ذکر شده و شهادتهای شاهدان در این پرونده مبنی بر دست داشتن ابراهیم رئیسی در جنایت علیه بشریت در کشتار ۶۷ موجود است.»
در این نامه همچنین عنوان شده است: «رئیسی در طول ۴۵ سال تاریخ جمهوری اسلامی، به طور مستقیم در ناپدیدسازیهای قهری و اعدامهای فراقضایی هزاران مخالف سیاسی در دهه ۶۰، در کشتار معترضان جنبش زن زندگی آزادی، در قتل، بازداشت خودسرانه، ناپدیدسازی قهری و شکنجه هزاران معترض و آزار و اذیت خشونتآمیز زنان و دخترانی که از حجاب اجباری سرپیچی میکردند، و دیگر نقضهای جدی حقوق بشر ... دست داشته یا بر آنها نظارت داشته است.»
خانوادههای دادخواه، فعالان حقوق زنان، و حقوق بشر در این نامه از رئیس مجمع عمومی سازمان ملل پرسیدهاند: «آیا اگر هیتلر در سانحه هوایی کشته میشد برایش مراسم بزرگداشت در سازمان ملل برگزار میکردید؟»
امضاکنندگان این نامه به دنیس فرانسیس گفتهاند که بعید میدانند او ازگزارش کمیته حقیقتیاب سازمان ملل متحد که به تازگی «موارد نقض حقوق بشر و خشونتهای اعمال شده» توسط جمهوری اسلامی را در سطح «جنایت علیه بشریت» برشمرده است و همچنین گزارشهای جاوید رحمان، گزارشگر ویژه حقوق بشر در ایران، در مورد «نقض گسترده حقوق بشر در ایران» بیاطلاع باشد.
آنها با تاکید بر این که ابراهیم رییسی میان مردم ایران با القابی چون «آیتالله قتل عام»، «جلاد ایران»، «قصاب تهران» و «عامل اعدام هزاران زندانی سیاسی وعقیدتی» معروف است، از رئیس هفتاد و هشتمین مجمع عمومی سازمان ملل متحد خواستهاند از ادای احترام به او خودداری کند. آنها همچنین تصریح کردهاند: «سازمان ملل متحد به عنوان حافظ حقوق بشر جهانی، هیچ شخصی را در هر مقام و منصبی که متهم به جنایت علیه بشریت است نباید تایید یا تجلیل کند.»
شیرین عبادی برنده جایزه صلح نوبل، رضوان مقدم فعال حقوق زنان، شعله پاکروان مادر دادخواه ریحانه جباری، فریبا داوودی مهاجر و فریبا راد کنشگران حقوق بشر، لادن برومند پژوهشگر حقوق بشر، و مهرانگیز کار حقوقدان، از جمله امضاکنندگان این نامه هستند.
پیش از این نیز برخی از کنشگران حقوق بشر از جمله نرگس محمدی، برنده جایزه صلح نوبل در پیامی از زندان اوین به برگزاری مراسم یادبود در سازمان ملل برای ابراهیم رئیسی، رئیس جمهوری اسلامی ایران، اعتراض کردهاند.