تصاویر خشک شدن دریاچه ارومیه این روزها کاربران را در فضای مجازی متأسف و حیرتزده کرده است.
نماینده ارومیه در مجلس شورای اسلامی میگوید با خشک شدن دریاچه ارومیه زندگی حدود پنج میلیون نفر به خطر افتاده و دچار بیماری تنفسی میشوند. سلمان ذاکر تأکید کرده که خشکی ارومیه برای همسایگان نیز تبعات «گرانی» به همراه خواهد داشت.
روند خشک شدن دریاچه ارومیه در چند سال گذشته در حالی با سرعت پیش میرود که محمد مخبر، معاون اول رئیس جمهوری اسلامی ایران، روز ۱۴ اردیبهشتماه اقدامات انجامشده جهت نجات دریاچه ارومیه را «رضایت بخش» توصیف کرده و «پیگیریهای جدی دولت» را «نمادی از توجه به حفاظت از محیط زیست» خوانده بود.
این روند درحالی ادامه پیدا کرده که مقامات جمهوری اسلامی برای احیای این دریاچه از کمکهای مالی بینالمللی هم بهره گرفتهاند.
اعظم بهرامی، پژوهشگر و فعال حوزه محیطزیست به صدای آمریکا گفت که ستاد احیای دریاچه ارومیه از سال ۱۳۹۳ تا ۱۳۹۹، حدود پنج هزار و پانصد میلیارد تومان بودجه گرفت.
خانم بهرامی همچنین به زندانی شدن فعالان محیطزیستی در ایران اشاره کرد و گفت: «کسانی که نسبت به وضعیت دریاچه ارومیه اعتراض کردند یا در موردش نوشتند جزو اولین کسانی بودند که برای فعالیتهای محیطزیستی به زندان افتادند.»
اعظم بهرامی میگوید بخش دانشگاهی به معضل دریاچه ارومیه دیر ورود کرد و تنها پس از جدی شدن مسأله گزارشهای تحقیقاتی در اینباره منتشر شد ولی به گفته او، به رغم این موضوع، نمیتوان گفت نهادی یا رسانهای بوده که در مورد دریاچه ارومیه بیاطلاع بوده باشد.
او افزود: «همه میدانستند چه اتفاقی در حال افتادن است و راهکارهای مقابله با آن را نیز میدانستند ولی حکومت نمیخواست روی آن سرمایهگذاری کند.»
اعظم بهرامی میگوید آنچه در حال حاضر فعالان در خارج کشور میتوانند انجام دهند تشکیل یک پرونده شکایت بینالمللی در مورد کوتاهی جمهوری اسلامی است که حیات موجودات و ساکنان دریاچه ارومیه را به خطر انداخته است.
او گفت هرچند شاید کمکی با احیای دریاچه نشود، ولی میتوان گزارشی کامل از بلایی که جمهوری اسلامی بر سر منابع طبیعی ایران میآورد تهیه و این مسأله را مستند کرد.
نیکآهنگ کوثر، تحلیلگر حوزه آب و محیط زیست در توییتی از سوء مدیریت در این رابطه نوشته است و ساخت سدهای متعدد بر رودهای منطقه، کشاورزی نامتوازن و مصرف بیش از حد آبهای زیرزمینی از طریق حفر دهها هزار چاه در حوضه، و بیتوجهی به تغییرات آب و هوایی را از جمله دلایلی دانسته که دریاچه ارومیه را به سرنوشت تلخ امروز دچار کرده است.
در فضای مجازی، تصاویر متعددی از گذشته و حال دریاچه ارومیه دست به دست میشود.
حساب توییتری «فلات ایران» وضعیت دریاچه ارومیه را از فروردین ۱۳۹۴ تا ۱۴۰۲ تصویر کرده است.
محمد واعظ، روزنامهنگار و مستندساز، فیلمی را که هفت سال پیش از دریاچه ارومیه گرفته به اشتراک گذاشته است.
شماری از کاربران نیز با به اشتراک گذاشتن بخشی از یک مستند آمریکایی که در دهه ۶۰ میلادی ساخته شده است تلاش کردند عمق فاجعه را تصویر کنند.
از سوی دیگر، گروهی از فعالان محیطزیست در ایران با بنری ۲۶ متری را در بستر خشک دریاچه ارومیه پهن کردند که به زبان انگلیسی میگوید «دریاچه ارومیه را نجات دهید». هدف از این کار جلب توجه افکار عمومی و بینالمللی به اهمیت نجات این دریاچه است.
بحران دریاچه ارومیه سالهاست در کانون توجه قرار دارد تا جایی که در سال ۱۳۹۲، کارگروهی برای نجات دریاچه تشکیل شد. یکی از اهداف تعیینشده توسط این کارگروه، کاهش ۴۰ درصدی مصرف بود که عدم تحقق آن چیزی است که از آن به عنوان «ورشکستگی آبی» یاد میکنند؛ پدیدهای که ناشی از سوء مدیریت است و زمانی ایجاد میشود که موجودی آب با آنچه طلبکاران آب نیاز دارند همخوانی ندارد.
دبیر این ستاد اسفندماه امسال به خبرگزاری ایرنا گفت که در سالهای گذشته، بسیاری از برنامههای احیای دریاچه ارومیه «روی کاغذ» مانده است.