همزمان با گمانهزنیها برای به سرانجام رسیدن توافق احیای برجام میان ایران و قدرتهای غربی، حساب اینستاگرام علی خامنهای اظهارات قدیمی رهبر جمهوری اسلامی درباره صلح «امام حسن» را منتشر کرد.
در این متن که یکشنبه ۱۳ شهریور در حساب اینستاگرام رهبر جمهوری اسلامی بازنشر شده، آمده است: «هر کس - حتی خود امیرالمومنین - هم اگر به جای امام حسن مجتبی بود و در آن شرایط قرار میگرفت، ممکن نبود کاری بکند، غیر از آن کاری که امام حسن کرد.»
در ادامه این اظهارات خامنهای، که به نوشته حساب اینستاگرامی خامنهای از سخنرانی او در ۲۱ فروردین ۱۳۶۹ یعنی کمتر از یکسال پس از به قدرت رسیدن او گرفته شده، آمده است: «هیچ کس نمیتواند بگوید که امام حسن، فلان گوشه کارش سوالبرانگیز است. نه، کار آن بزرگوار، صد درصد بر استدلال منطقی غیرقابل تخلف منطبق بود.»
اشاره تلویحی خامنهای به قرارداد صلح میان حسن ابن علی، امام دوم شیعیان، با معاویه فرزند ابوسفیان است که به موجب آن برای حفظ مصلحت مسلمانان حکومت او به معاویه واگذار میشد و شرایطی از جمله منع معاویه از تعیین جانشین پس از خود، خودداری از توطئه علیه امام شیعیان، و حفظ جان مسلمانان بود.
وبسایت خبرآنلاین دوشنبه ۱۴ شهریور در گزارشی عنوان کرده که «مواضع اغلب نمایندگان اصولگرایی که روزی برجام را در ساختمان بهارستان به آتش کشیده بودند، با چرخشی نرم مواجه است.»
حسن غفوریفرد، از چهرههای اصولگرا، با اشاره به این که برجام «با دستور» رهبر جمهوری اسلامی آغاز شده، گفته است، «اصولگرایان هم دقیقا پیرو دستورات رهبری هستند» اما او «شرایطی» گذاشته بود و بنا بود از «خطوط قرمز عبور نشود» و «بعید میدانم که از اصولگرایان، فردی به اصل برجام اعتراض داشته باشد.»
همچنین صادق زیباکلام، استاد دانشگاه نزدیک به اصلاحطلبان، با بیان این که رویکرد اصولگرایان نسبت به بحث هستهای از ابتدا ایدئولوژیک بود، عنوان کرده است که آنها «نگاهشان این بود که ما سلاح هستهای بسازیم و به عنوان یک بازدارنده از آن استفاده کنیم.»
به گفته زیباکلام، شعارهایی که اصولگرایان در مجلس و رسانهها میدهند «جدی نیست» و «وقتی که میروند وین و پشت میز مذاکره یک چیز دیگر است» و «تکلیف برجام و پذیرش یا عدم پذیرش آن» در اختیار شخص علی خامنهای رهبر جمهوری اسلامی است.
در این حال، سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی گفته است توافق و احیای برجام نیازمند تضمین بسته شدن «پرونده پادمانی» است و اگر این تضمین حاصل نشود، روند توافق با اختلال همراه خواهد شد.
از سویی، سخنگوی کاخ سفید در کنفرانس خبری روز جمعه در واکنش به پاسخ ایران به آمریکا در مورد بسته پیشنهادی اروپا برای احیای برجام گفته، جمهوری اسلامی باید به تحقیقات آژانس و مسائل باقی مانده پاسخ دهد.
همچنین به گفته مایکل مککال، نماینده ارشد جمهوریخواه در مجلس نمایندگان آمریکا، نمیتوان به جمهوری اسلامی ایران اعتماد کرد و باید اقدام نظامی همچنان به عنوان «آخرین گزینه» روی میز باشد.