این روزها یکی از موضوعات مورد بحث در شبکه های اجتماعی در ارتباط با جنگ غزه، بحث تونل‌های حماس است؛ شبکه ای از گذرگاه‌های مخفی زیرزمینی بین نوار غزه و اسرائیل.
وب‌سایت پالی‌گراف، پروژه راستی آزمایی صدای آمریکا، اما بعضی از ویدیوهایی که در رسانه‌های اجتماعی به اشتراک گذاشته شده‌اند و ادعا می شود که مربوط به نوار غزه هستند، در واقع، قدیمی و مربوط به نقاطی دیگر هستند.
یکی از این ویدیوها که در سه هفته اخیر در شبکه ایکس و سایر شبکه های اجتماعی پر بیننده شد، توسط یک کاربر با علامت آبی به نام «ورلد وار گیست» به اشتراک گذاشته شده است. این کاربر برچسب «جنگ اسرائیل و فلسطین» دارد و ادعایش «به روزرسانی در مورد جنگ بین اسرائیل و فلسطین» است.
«ورلد وار گیست» در روز ۲۲ آبان ویدیویی از موتورسیکلت را به اشتراک گذاشت که در داخل یک تونل در حرکت بود و نوشت: «این جا غزه است؛ ساخت حماس.» و «به غزه خوش آمدید.»
این ویدیو هفتاد هزار بار بازدید و یکی از ۳۰ توئیت پربیننده درباره تونل‌های غزه شد.
یک کاربر دیگر با علامت آبی به نام «یاریما ۶۱۹» در روز ۱۴ آبان همین ویدیو را به اشتراک گذاشته و نوشته بود :«این‌جا غزه است» که ۲۳۳ هزار بار بازدید شده بود.
کاربر دیگری با علامت آبی «نیهالشُکلا» در همان روز، آن را به اشتراک گذاشت و در پایین آن نوشت: «به غزه واقعی خوش آمدید. تونل در داخل شهر ... تونل‌های بی‌پایان؛ جایی که تروریست های حماس زندگی می‌کنند. میلیون‌ها تن می توانند این جا در امان بمانند.» این پست هم ۱۳۰ هزار بیننده پیدا کرد.
همین ویدیو در روز ۹ آبان در «تیک تاک» و توسط «ورلد.گرینگو۲۳دی‌زی» به اشتراک گذاشته شده بود و بینندگانش به بیش از ۱۰ میلیون تن رسیده بود.
دست‌کم ده‌ها کاربر دیگر «تیک تاک» هم این ویدیو را باز نشر کردند که برخی همراه با پیام‌هایی در طرفداری از فلسطین بود.
این ویدیو به یوتیوب، فیس‌بوک و سایر شبکه‌های اجتماعی هم راه پیدا کرد.
اما نکته این جا است که پیش از حماس به اسرائیل در روز ۱۵ مهر، نسخه بلندتری از این ویدیو با نوشته‌هایی با تم ترسناک و بدون مشخصات جغرافیایی به اشتراک گذاشته شده بود.
ویدیوی اصلی اولین بار در اینستاگرام و توسط کاربری به نام «کیلین مورنو»، که خود را «آفریننده دیجیتال و راننده ماجراجوی مسیرها» توصیف کرده است، به اشتراک گذاشته شد. در پایین ویدیو نوشته شده بود: «حاضرین برین اون پایین؟ ممکنه موتورسیکلت‌تون رو تا آخر این مسیر برونین؟ بیرون هوا ۱۰ درجه سانتیگراده، اون پایین ۳۰ درجه سانتیگراد.»
در ویدیوهایی که به عنوان تونل‌های غزه به اشتراک گذاشته شده اند، بخش ورود موتورسیکلت‌سوار به تونل در ویدیوی اصلی حذف شده است.
کیلین مورنو، محل ویدیو را به اشتراک نگذاشت ولی این محل شباهت‌هایی به ویدیوهای دیگری در یوتیوب دارد که مربوط به معدن ریوارد؛ مجموعه‌ای از معادن متروکه در «اینیو کانتی» در ایالت کالیفرنیا هستند.
یکی دیگر از ویدیوهایی که ادعا می‌شود مربوط به تونل‌های حماس است، در واقع، پناهگاه زیرزمینی یک فرستنده رادیویی در سوئد است.
وجود این ویدیوهای تقلبی البته به معنی آن نیست که حماس شبکه‌ای پیچیده از تونل‌ها، از جمله تونل‌هایی با قابلیت ورود وسایل نقلیه، ندارد.
در اوایل آبان سال جاری، محمد باقری، رئیس ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران و از حامیان جدی حماس، گفت که طول این تونل‌ها بیش از ۴۰۰ کیلومتر است و بخش‌هایی از آنها برای عبور موتورسیکلت و وسایل نقلیه بزرگ‌تر طراحی شده‌اند.
برآورد ارتش اسرائیل ۱۳۰۰ تونل با طول حدود ۴۸۰ کیلومتر در سراسر غزه است. غزه، نواری به طول ۴۱ کیلومتر و عرض ۱۰ کیلومتر است.
ارتش اسرائیل روز ۲۸ آبان ویدیویی را منتشر و ادعا کرد که بخشی از شبکه تونل‌های حماس زیر بیمارستان شفا را نشان می‌دهد.
ارتش اسرائیل همچنین ویدیویی را با تاریخ ۱۵ مهر منتشر کردند و گفتند این فیلم نشان می‌دهد که این گروه شبه‌نظامی «به زور گروگان‌ها را در بیمارستان شفا می‌گرداند.»
پس از آن، عکس‌ها فیلم‌هایی از اسلحه‌ها، خشاب‌ها، جلیقه‌ها و وسایل دیگری که ارتش اسرائیل می‌گوید در بیمارستان شفا یافته است، منتشر شدند.
با این همه، حماس و کارکنان بیمارستان شفا همچنان استفاده از این مرکز درمانی را تکذیب می‌کنند.
