شالیکاران در ایران با مشکلات زیادی دست و پنجه نرم میکنند. برنج یکی از آبخواهترین محصولات کشاورزی است، محصولی که بدون قرارگرفتن در غرقآبه، امکان رشد و نمو نخواهد یافت.
میزان تولید برنج در ایران در سال حدودا ۲٫۲ میلیون تن است که از شالیزارهای ۱۶ استان کشور استحصال میشود. در مجموع تولید ۸۰ درصد تولید برنج داخلی در استان های شمالی مازندران، گیلان و گلستان صورت میگیرد اما فارس، اصفهان و خوزستان هم جایگاه وسیعی در تولید این محصول کشاورزی دارند.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی گیلان گفته: «امسال برای تامین آب کشاورزی شالیزارها ۴۰ درصد کمبود داریم به همین علت آب کشاورزان را جیرهبندی کردهایم.»
همزمان شایعهای مطرح شده که برخی از کشاورزان برای گریز از کمآبی، اراضی شالیکاری خود را با آب فاضلاب آبیاری میکنند.
«صالح محمدی» رئیس سازمان جهاد کشاورزی گیلان در پاسخ به این شایعه و درباره درستی یا نادرستی آن به روزنامه همشهری گفته:« شالیکاران برای آبیاری از منابع مختلف از جمله آب رودخانه، باران، چشمه و ایستگاههای پمپاژ از رودخانهها استفاده میکنند و اگر آب آلوده از رودخانهها وارد شالیزارها شود به ما مربوط نیست و محیط زیست و آب منطقهای وظیفه دارند که پاسخگو باشند.»
دادههای مرکز آمار ایران نشان میدهد وضعیت تولید محصولات کشاورزی در کشور در دو سال گذشته کاهشی بوده است.
طبق برآورد این مرکز، کل محصولات زراعی در ایران در سال ۱۴۰۰ در مجموع کشت دیمی و آبی برابر با ۵۷ میلیون و ۸۳۷ هزار تن بوده که نسبت به سال ۹۷ تقریبا ۹.۵ درصد افت داشتهاست.
براساس این آمار، تولید گندم در سال ۱۴۰۰ معادل ۱۰ میلیون و ۴۴۰ هزار تن بوده و برنج هم به عنوان سومین گروه مهم که تنها کشت آبی دارد، در این مقطع با افت ۷ درصدی، تولیدی برابر با ۱ میلیون و ۸۲۰ هزار تن داشته است.
مرکز آمار اعلام کرده:«یکی از دلایل کاهش تولید افزایش هزینهها برای کشاورزان بوده و دیگری کمبود آب و بارش باران و خشکسالی.»
از سوی دیگر رسانه های ایران گزارش میدهند که طبق بررسیهای میدانی در بازار، برنج پاکستانی بیشتر از سایر انواع برنج خارجی در بازار خریدار دارد و علت هم این است که طعم این برنج تا حدی شبیه برنج ایرانی است. در اصل بذر برنجهای ایرانی به پاکستان فرستاده شده و در نتیجه محصول تولید شده پاکستانی، اکنون در بازار ایران طرفداران بسیاری پیدا کرده است.
قیمت برنج پاکستانی، یک سوم قیمت برنجهای ایرانی است و در حدود ۳۸ هزار تومان در هر کیلو قیمت دارد.
در همین حال، قیمت برنج هاشمی درجه یک کیلویی ۱۲۲ هزارتومان، صدری و طارمی محلی کیلویی ۱۰۵ هزار تومان و برنج نیمدانه به کیلویی ۵۰ هزار تومان رسیده است.
به این ترتیب برای بسیاری از حقوقبگیران در مشاغل دولتی و غیردولتی تهیه برنج ایرانی عملا امکانناپذیر است و این محصول هم به تدریج از سفره ایرانیان پر میکشد.